Columns, artikelen & foto's

Evenals Charles is Her Royal Highness vreemd gegaan, ze heeft een postnatale depressie gehad, ze leed jaren aan boulimia en ze heeft haar armen en benen opzettelijk verwond (‘I was crying out for help.’). Veertig minuten luchtte ‘PR princess’ Diana vorige week op BBC1 haar hart, gevolgd door een analyse op BBC2 met een begripsvolle barones, een gemene MP met onderkin en een republikein. En vanuit de kroeg reageerde het gewone volk. Lof van de vrouwen, hoon of lof van de mannen.
Het interview zou ik op school niet durven gebruiken in mijn lesgroep interview. Martin Bashir ploegde werktuiglijk door zijn geprefabriceerde vragenlijstje en vroeg slechts een enkele keer door. Maar ik zou het vraaggesprek wel eens willen bespreken in de lesgroep ethiek. Want Diana wordt nog steeds dagelijks achtervolgd door vier fotografen. ‘I never know where a lens is going to be.’ Ze betitelde hun gedrag als ‘harassment’ alhoewel ze begreep: ‘They have a job to do.’
Ook eerder in het gesprek kwam de rol van de media aan de orde. ‘The most daunting was the media attention’, omdat het 19-jarige meisje na haar ‘wedding of the century’ dagelijks voorpaginanieuws was. De kranten bewonderden haar kapsel, kleding en uitspraken. Ze verdrong Charles naar de achtergrond, dus: ‘With the media attention came a lot of jealousy’. En toen het huwelijk barsten begon te vertonen, begon de pers te sneren dat ze ‘stupid’ was. Di’s conclusie: ‘The higher the media place you, the bigger the drop.’
Klachten over het gedrag van de media zijn natuurlijk niet nieuw. In het Perzische Rijk wisten ze daar wel raad mee. Wanneer een boodschapper een nederlaag meldde, ging zijn hoofd eraf. Maar tegenwoordig zijn we beschaafd: we schrijven een ingezonden brief, we klagen bij de (tandeloze) Raad voor de Journalistiek, we eisen een rectificatie, desnoods vragen we smartegeld (dat we natuurlijk aan een goed doel schenken, want stel je voor dat we het verwijt zouden krijgen er een slaatje uit te slaan), maar daarmee houdt het ook op.
Een heel enkele keer loopt iemand boos weg tijdens een interview of kiepert in een praatshow de tafel om, maar wie durft zoals de Frans-Amerikaanse kunstenares Louise Bourgeois in haar atelier deed, na een domme vraag van een journalist, de elektrische zaag aan te zetten, zodat het antwoord werd overstemd? Stel je voor dat Diana de banden van haar fotograferende volgstoet zou lek schieten; het land zou te klein zijn. Zie je wel dat ze paranoia is, een woord dat die vadsige onderkin in zijn mond nam, toen het ging over Diana’s bewering dat ze door het Hof wordt tegengewerkt.
Begin augustus 1993 begroef Youp van ’t Hek zijn vader. In zijn column in NRC Handelsblad schreef hij ‘uit angst voor het gajes van de Amsterdamse Basisweg en hun collega’s van de andere bladen’ er geen ruchtbaarheid aan te hebben gegeven. ‘We zijn dus gezwicht voor de onderwereld. (…) Ik hou een rare smaak in mijn mond en ben bang dat als ik Henkie van de Telegraaf een keer tegen het lijf loop hem alsnog een ongelooflijke slag voor zijn harses geef.’ (Doen, Youp!)
En het houdt niet op; ook gewone mensen krijgen een beurt. Achter elke taxichauffeur, kapper, ambulance, deurwaarder, politieauto kan een camera verstopt zitten en voordat je er erg in hebt, genieten familie, vrienden en collega’s mee van je hartsgeheimen of tranen. En waag het niet achteraf te klagen, want je had toch het formuliertje ondertekend, dat de televisiemaker onder je neus duwde?
Hoge bomen vangen nu eenmaal veel wind, luidt doorgaans de rechtvaardiging voor de jacht op de Beroemde Landgenoot en het Koninklijk Wild. Diana gaf ook niet de media de schuld voor haar stukgelopen huwelijk, maar ‘daunting’ vond ze de media-aandacht wel; een woord dat ze meermalen in haar mond nam. Negen pagina’s besteedde het boulevardblad The Sun aan het vraaggesprek met ‘supermodel/mother Theresa’ Diana, zoals een Sun-redacteur haar noemde. Soms denk ik wel eens: had ik niet beter banketbakker kunnen worden dan journalist?