Koning Bhumibol

Funetal pyre voor de koning
Zo gaat de royal pyre eruit zien die op Sanam Luang wordt gebouwd voor de crematie van de koning. Het crematorium krijgt een hoogte van 50,49 meter en op de vier hoeken wordt een vijver aangelegd. Het ontwerp verwijst naar de Mount Sumeru, de heilige berg waarnaar de goddelijke geest van de koning zal terugkeren. De bouw begint op 10 januari. Op het terrein van 74,5 rai komen tal van andere voorzieningen. (Bron: website Bangkok Post, 28 november)


NB Deze pagina is niet compleet.

Gezondheid koning zorgelijk
10 oktober 2016 – Koning Bhumibol, die wordt verpleegd in het Siriraj ziekenhuis, heeft zaterdag een nierdialyse gekregen om zijn bloeddruk onder controle te brengen. Dit meldt het Royal Household Bureau in zijn 36ste communiqué. Ook werd een buisje vervangen dat overtollig  hersenvloeistof  afvoert.
Omdat na de nierdialyse de bloeddruk zo nu en dan zakte, zijn medicijnen toegediend en is hij aan de beademing gelegd. Uit een echocardiogram bleek een scherpe afname van het bloed naar de linkerhartkamer als gevolg van hoge bloeddruk in de longen. Dat werd verholpen met medicijnen.
De algemene gezondheidstoestand van de vorst wordt als niet stabiel omschreven. Volgens onbevestigde berichten zou de koning [de rest van de NuT tekst is gecensureerd]. (Bron: website Bangkok Post, 9 oktober; de krant maakt geen melding van het communiqué)

Siriraj ziekenhuis bidden voor de koning 2

’t Loopt nog niet storm in het Siriraj ziekenhuis, waar koning Bhumibol wordt verpleegd, maar de gebeden van deze Thais zijn er niet minder gemeend om. Volgens het 36ste communiqué van het Royal Household Bureau is de gezondheidstoestand van de vorst ‘niet stabiel’. Wat dat betekent, mag u zelf bedenken. Zie verder het bericht van 10 oktober: Gezondheid koning zorgelijk.

Bevolking bidt voor de gezondheid van de koning
11 oktober – Bangkok Post opent vandaag met een artikel over de gezondheidstoestand van de koning. Ik kan me niet herinneren dat de krant eerder zo groot uitpakte over de vorst, dus het zou erom kunnen gaan spannen.
De krant schrijft dat in het hele land mensen bidden voor hun geliefde vorst, die zaterdag een nierdialyse kreeg, aan de beademing is gelegd en medicijnen krijgt om zijn bloeddruk op peil te brengen. De algemene gezondheidstoestand wordt omschreven als ‘niet stabiel’, aldus het 37ste communiqué van het Royal Household Bureau.
Gisteren trokken tientallen well-wishers naar het Siriraj ziekenhuis en reciteerden een boeddhistisch gezang getiteld Bojjhanga Paritta (seven factors of enlightment) uit de Tripitaka geschriften om de koning gezondheid en een lang leven te wensen. Geloofd wordt dat het gezang het herstel bevordert van mensen die ziek zijn en hen beschermt tegen ongeluk.
Een groep ouderen bad voor het standbeeld van de Prince of Songkhla, de vader van de koning, op het terrein van het Siriraj ziekenhuis, waar de koning al maanden wordt verpleegd. De prins wordt beschouwd als de grondlegger van de moderne geneeskunde in Thailand. Een 62-jarige inwoonster uit Nakhon Pathom zegt: ‘We vertrouwen erop dat Zijne Majesteit de koning zich bewust is van de morele steun die zijn volk geeft.’
Enkele tempels, zoals Wat Arun, Wat Bowon Niwet (foto) in Bangkok en Wat Tha Mai in Samut Sakhon hielden gisteren ceremonies.

Op weg naar Lumpini parkom voor de koning te bidden

Honderden Thai trokken dinsdagavond naar het Lumpini park om daar te bidden voor de koning, wiens gezondheidstoestand door het Royal Household Bureau wordt omschreven als ‘niet stabiel’. Op de social media is een oproep gedaan roze te dragen, een kleur waarvan koninklijke astrologen hebben gezegd dat die goed voor de koning is. Sindsdien draagt de vorst wanneer hij in het openbaar verschijnt vaak een roze colbert.
In het Sala Sahathai Samakhom paviljoen van het Grand Palace liggen get well boeken waarin beterschapswensen geschreven kunnen worden. Op 5 december wordt de koning 89 jaar. Zie verder het bericht van 11 oktober: Bevolking bidt voor de gezondheid van de koning.

De natie in roze bidt voor de gezondheid van de koning
12 oktober – Een goed verstaander heeft aan een half woord genoeg en dat geldt zeker voor Thailand. Veelzeggend is dat Bangkok Post, evenals gisteren, opent met een fors artikel over de gezondheidstoestand van de koning.
En de volgende quote van een man die in het Sala Sahathai Samakhom paviljoen in het Grand Palace het beterschapsboek tekende, lijkt me ook veelzeggend: ‘Ik maak me zorgen over de gezondheid van Zijne Majesteit de Koning, want het is ongebruikelijk voor het paleis om te zeggen dat de toestand van de koning “niet stabiel” is. Verklaringen worden normaal uitgegeven wanneer de toestand van de koning verbeterd is.’
Volgens de krant hebben Thais in het hele land gehoor gegeven aan de oproep op de social media om roze te dragen (zie het bericht op de homepagina), maar op de 4 koloms openingsfoto draagt niemand roze [foto niet beschikbaar]. Niettemin schrijft de krant dat het Siriraj ziekenhuis, waar de koning wordt verpleegd, gisteren ‘een zee van roze’ was. De koningsgezinde Thais namen de regen voor lief.
Tegenover het ziekenhuis zijn roze shirts te koop, maar die waren al na enkele uren uitverkocht, zegt kledingverkoper Savitree Jamjod. Hij verwacht dat het nog twee weken kan duren, voordat zijn voorraad is aangevuld.
Een indicatie over de ernst van de ziekte zou een mededeling over de kroonprins kunnen zijn, die normaal in Duitsland verblijft. De krant schrijft niet of hij is teruggeroepen. Duidelijk is wel dat het spannende tijden zijn.
NB Ik vertaalde haemodyalisis eerder als bloedtransfusie, maar het moet nierdialyse zijn. Heb het inmiddels gecorrigeerd.

Bij het Siriraj ziekenhuis wordt gebeden voor de koning

Breaking News
Premier Prayut heeft woensdag zijn bezoek aan Chon Buri abrupt afgebroken en is teruggekeerd naar Bangkok. De kroonprins is teruggekeerd uit Duitsland, waar hij normaal verblijft. Ook de andere kinderen van de koning zijn inmiddels gearriveerd in het Siriraj ziekenhuis, waar de koning al maanden wordt verpleegd. Buiten het ziekenhuis bidden honderden Thai voor de gezondheid van de koning. (Bron: website Bangkok Post, 19:40 uur) De Nederlandse media maken inmiddels ook melding van de kritieke toestand van de koning.
Voor een fotoalbum klik hier. http://www.bangkokpost.com/photo/photo/1108797/thoughts-turn-to-his-majesty

Overweldigende steun voor de koning
13 oktober – Quote: ‘Zijne Majesteit de koning is het hart van Thailand. Ik vraag me hoe ons land kan doorgaan zonder dit hart.’ Nou, is dat niet mooi gezegd? Bangkok Post  zet het citaat van een lerares Engels vet gedrukt in haar opening vandaag, die de gehele voorpagina beslaat onder de kop Nation stands united for HM the King.
Leden van de koninklijke familie en een groot aantal koningsgezinde Thai trokken gisteren naar het Siriraj ziekenhuis in Bangkok, waar de geliefde vorst al vele maanden wordt verpleegd. Ze maken zich zorgen over de gezondheid van de koning, sinds het Royal Household Bureau zondag in zijn medisch bulletin de formulering ‘niet stabiel’ gebruikte voor de toestand van de koning. Gisteravond bracht het bureau zijn 38ste communiqué uit met details over de behandeling, maar dit communiqué was al op dinsdag opgesteld.
Premier Prayut brak zijn bezoek aan Chon Buri af, volgens regeringswoordvoerder Sansern om de kroonprins (teruggekeerd uit Duitsland, waar hij normaal verblijft) over het werk van de regering te informeren. [O, heerlijk rookgordijn] Volgens de social media [maar die zijn al even onbetrouwbaar] zou Prayut gistermiddag een verklaring afleggen, maar Sansern ontkende dat en die verklaring bleef ook uit.
De buitenlandse media berichten inmiddels ook over de kritieke toestand van de koning. De beursindex zakte daardoor met 36,03 punten (2,5 procent) met halverwege de dag een duikvlucht van 6,9 procent.
Enkele citaten van well-wishers:
– ‘Ik huilde op weg naar het ziekenhuis, de taxi- en motorfietsbestuurder deden dat ook. Trek de liefde van het Thaise volk nooit in twijfel. We houden van onze koning en we houden ook van elkaar.’
– ‘Ik houd heel erg veel van de koning. Ik zou voor hem kunnen sterven.’
– ‘Ik stop pas te bidden voor hem als hij beter wordt.’
– ‘Ik wil de koning weer zien lachen.’
– ‘De koning heeft eens gezegd dat hij 120 wordt. Ik geloof met mijn hele hart dat hij dat kan doen. Hij leeft nog een lange tijd bij ons.’

De koning is dood, leve de koning
14 oktober – De kroonprins heeft in een audiëntie met premier Prayut laten weten tijd nodig te hebben ‘om te rouwen’. ‘His Royal Highness would like to wait for an appropriate time.’ Gisteravond kwam de National Legislative Assembly (benoemd parlement) in een speciale vergadering bijeen. De parlementsleden namen 9 minuten stilte in acht. Zoals wettelijk voorgeschreven zal de voorzitter de kroonprins, door de koning in 1972 aangewezen als troonopvolger, vragen de troon te bestijgen.
Hoe het verzoek om uitstel moet worden geduid, weet ik niet en wat ik weet, kan ik hier niet schrijven. Bangkok Post maakt me om begrijpelijke redenen ook niet veel wijzer. Een goede vriend van me, die Thais kan lezen en schrijven, meldt me dat de BBC is geblokkeerd en dat YouTube en Facebook Live 30 dagen uit de lucht zijn. Hij zegt dat Prem Tinsulanonda, voorzitter van de Privy Council, bij afwezigheid van een opvolger automatisch regent wordt (wat de feitelijke situatie nu is), maar in de krant lees ik dit niet. Dus er is meer aan de hand ‘than meets the eye’.
De website van BP meldt dat alle tv-kanalen, ook de internationale satelliet netwerken, op zwartwit uitzenden. Ze hebben de opdracht gekregen om een maand lang een door de overheid geproduceerd overzicht met beelden uit het leven van de koning uit te zenden.
Ook op de BBC, CNN en Al Jazeera is de programmering vervangen. De maatregel betekent dat de meeste mensen op de tv geen toegang hebben tot onafhankelijk nieuws. De websites van de Thaise kranten blijven hun eigen materiaal publiceren maar zonder kleur. Internet is nog steeds toegankelijk.
Inmiddels stromen uit de hele wereld condoleances binnen. Voor het Siriraj ziekenhuis, waar de koning werd verpleegd, wordt door honderden koningsgezinde Thai gerouwd. Op de social media heb ik een foto gezien van de opgebaarde koning, maar de krant en haar website tonen voornamelijk foto’s van huilende Thai, allemaal (oudere) vrouwen.
Wat het verzoek om af te zien van ‘entertainment activities’ precies betekent, weet ik niet en lees ik ook niet. Als het  uitgaanscircuit dertig dagen stil zou vallen, heeft dat ernstige consequenties voor het toerisme, een van Thailand’s belangrijkste inkomstenbronnen. Een kennis schrijft me: Ik heb begrepen dat alle kroegen, restaurants en toeristische attracties etc.. gewoon mogen en moeten doorgaan. Wel met respect, niet met muziek, althans niet buiten.
Of het dragen van zwarte kleding geldt voor de rouwperiode is me niet duidelijk. Prayut heeft gezegd dat iedereen moet rouwen op een manier die hij passend acht. (Bovenstaand bericht is gebaseerd op de krant van vandaag en enkele websitepagina’s.) Voor een afbeelding van de (zwarte) voorpagina van BP van vandaag: klik hier.

Enkele jaartallen
5 december 1927: De koning wordt geboren in Cambridge, Massachusetts (VS).
1928: Het gezin keert terug naar Thailand. Een jaar later sterft prins Mahidol, Bhumibhol’s vader.
Bhumibol in zijn zeilboot9 mei 1933: Het gezin vestigt zich in Lausanne.
9 juni 1946: Koning Rama VIII overlijdt. Prins Bhumibol wordt aangewezen als opvolger. Hij vervolgt zijn opleiding in Zwitserland.
28 april 1950: Huwelijk Bhumibol en Rajawongse Sirikit Kitiyakara, dochter van de Thaise ambassadeur in Parijs.
5 mei 1950: Kroning.
1952: Het eerste plattelands ontwikkelingsproject, geëntameerd door de koning, gaat in een dorp in Hua Hin van start.
28 juli 1952: Geboorte Maha Vajiralongkorn.
1967: Bhumibol wint samen met zijn oudste dochter (later getrouwd met een Amerikaan, waardoor ze haar status als prinses verloor) in een door hemzelf ontworpen boot een gouden medaille op de SEA Games bij het onderdeel zeilen.
1973: De koning maakt een eind aan straatprotesten nadat de pro-democratie protesten van 14 oktober bloedig zijn neergeslagen.
1997: Bhumibol’s concept van de ‘economie van het genoeg’ wint waardering.
2006: Bhumibol ontvang de eerste UNDP Human Development Lifetime Achievement Award.

 

Rouwstoet op weg naar paleis

Tienduizenden Thai nemen afscheid van koning Bhumibol
15 oktober – Het stoffelijk overschot van koning Bhumibol is vrijdagmiddag overgebracht van het Siriraj ziekenhuis naar het paleis. Personeelsleden van het ziekenhuis waren de eersten die de rouwstoet voorbij zagen trekken, gevolgd door knielende militairen gekleed in smetteloos wit ceremonieel tenue en vele tienduizenden Thai die soms al uren geduldig hadden gewacht. In het paleis vindt vandaag de rituele wassing plaats; gisteren gebeurde dat al symbolisch. Prem Tinsulanonda, voorzitter van de Privy Council, is aangetreden als regent nu de troon vacant is.
Alle boeddhistische tempels in binnen- en buitenland hebben van de Sangha Supreme Council de opdracht gekregen gedurende een maand dagelijks een ritueel voor de koning uit te voeren.
In verschillende provincies zijn toeristische festiviteiten en festivals geannuleerd of voor onbepaalde tijd uitgesteld, zoals de Illuminated Boat Procession in Nakhon Phanom, het Yi Peng lantern festival in Chiang Mai, het Amazing Elephant festival in Surin, de Full Moon party op Koh Phangan en het Mae Mo festival 2016 in Mae Mo. Nadere informatie en kledingvoorschriften op bangkok.com. De trekking van de staatsloterij wordt zoals gebruikelijk morgen gehouden, maar wordt niet op de tv uitgezonden.
Luchtvaartmaatschappijen, touragenten en exploitanten van cruises houden rekening met negatieve gevolgen voor hun bedrijfsvoering, omdat de regering alle feestelijkheden en alcohol voor 30 dagen heeft verboden. De rouwperiode van 12 maanden maakt Thailand ook minder aantrekkelijk voor toeristen. (Bron: website Bangkok Post, 14 oktober)
Voor een kaartje van de 4 km lange route klik hier. Klik hier voor het fotoalbum The Last Farewell.
Persoonlijke noot: De rouwstoet, die met een militaire precisie verliep, moet de nodige voorbereidingen hebben gekost. Tenzij de draaiboeken al klaar lagen, is dat binnen korte tijd gelukt. Petje af.

Ten slotte enkele citaten:
– Winai Udompol (60) uit Nonthaburi vertelt om 4 uur ’s ochtends bij het ziekenhuis te zijn aangekomen. ‘Ik heb de hele nacht niet kunnen slapen. Ik wilde de koninklijke ceremonie bijwonen om ZM naar de hemel te sturen. Dat is alles wat ik kan doen voor mijn geliefde vorst.’
– Somnuk Mulmongkol (44) uit Phetchaburi overnachtte op het ziekenhuisterrein nadat het overlijden was bekend gemaakt. ‘Ik kan het nog niet begrijpen. Ik hield zoveel van hem. De koning was onze vader, ons alles. Ik wist dat dit eens zou gebeuren, maar ik verwachtte niet dat het zo snel zou gebeuren.’
– Yukolthorn (46) uit Bangkok ging vroeg in de ochtend naar het Grand Palace om een goed plekje te bemachtigen. ‘De hitte of de menigte deren me niet.  Ik wilde gewoon hier zijn. Het is indrukwekkend hoe kalm de mensen zijn ondanks de chaos.’
– Preecha, ook uit Bangkok, zegt dat Bhumibol de enige monarch was die hij heeft gekend. ‘Ik heb de kroning met een jaar gemist. Ik ben te laat geboren.’

Nog meer eerbetoon
Op het King Bhumibol Adulyadej plin in Cambridge (Massachusetts), waar de koning werd geboren, hielden 600 Thai een candle light ceremonie. Er werd 2 minuten stilte in acht genomen. Onder de aanwezigen de Thaise honorair consul uit Boston, de voorzitter van de King of Thailand Birthplace Foundation en het hoofd van de Thai Students Association van de Harvard universiteit. De bijeenkomst werd besloten met het zingen van Sansoen Phra Barami, een lied dat de koning roemt. ’s Avonds na hun werk kwamen nog eens 300 Thai, maar de kaarsjes waren toen al gedoofd.
Ook in Southern California kwamen Thai bijeen, onder andere bij de tempel in San Fernando Valley. In Los Angeles County wonen circa 50.000 Thai: in de oost Hollywood wijk die bekend staat als Thai Town en in het noordoosten van San Fernando Valley. Stella Boonywan: ‘In de hele wereld vind je geen koning zoals onze Thaise koning. Onze koning was de beste.’
Bij zonsopgang in Muang (Pichit) gaven velen een gift aan monniken van Wat Tha Luang. In Uttaradit organiseerden de autoriteiten herdenkingen voor boeddhisten, moslims en christenen. In Hua Hin staken velen een kaarsje aan voor het Klai Kangwon paleis, waar de vorst lange tijd woonde.
In Muang werd bij de Chong Krajok berg een candle light cremonie gehouden en werd 5 minuten stilte in acht genomen, waarna de in wit geklede bewoners de berg beklommen om eer te betonen aan Boeddha relieken die in 1958 door de koning in een stupa waren geplaatst.
De gouverneur van Nakhon Phanom zegt dat het jaarlijkse festival Lai Reua Fai, dat tot maandag zou duren, wordt ingekort.  Op verschillende plaatsen in de provincie worden bijeenkomsten gehouden. In Lampang is een regionaal sportprogramma voor leerlingen, dat van dinsdag tot 28 oktober zou worden gehouden, geannuleerd.  Er zouden zevenduizend leerlingen aan deelnemen.
In Phuket gingen de meeste uitgaansgelegenheden bij het strand van Patong dicht. Personeel en bewoners staken er kaarsen aan en in tempels werd gebeden. Alle uitgaansgelegenheden moeten op last van de gouverneur 30 dagen dicht blijven. Van het programma van het traditonele chak phra festival zijn de ‘vrolijke’ activiteiten geschrapt, zoals de bootrace.
In Trat schoot de prijs van zwarte shirts, vooral die met lange mouwen, omhoog. Ambtenaren van het provinciale kantoor van het ministerie van Handel praatten op de verkopers in om hun prijzen te verlagen. Het hoofd van het Trat intercity busstation zegt extra bussen te hebben geregeld voor vervoer naar Bangkok.
Uit het buitenland stromen de condoleances binnen, onder anderen van de Dai Lama uit Zurich, het hoofd van de Tibetaanse regering in ballingschap, de president van Zuid-Korea, de premier van Japan, de president van Indonesië, de Australische en Franse premier, de Russische president, de Duitse bondskanselier enz, het zijn er te veel om allemaal op te noemen. Nederland wordt niet genoemd, da’s minder. Opde Thaise ambassade in Phnom Penh en New Delhi kunnen condoleanceboeken getekend worden.

Gratis busvervoer en veerdienst, extra treinen en vluchten
14 oktober – Dertig buslijnen richting Sanam Luang en de veerdienst van de Chao Phraya Express Boat zijn tot en met zondag gratis. Vanaf enkele metrostations rijden ook gratis bussen. Het aantal interprovinciale bussen naar Bangkok is door Transport Co verhoogd met 25 procent. Bij het zuidelijk busstation kan gratis geparkeerd worden. De Spoorwegen zetten meer treinen in naar Bangkok, zowel betaald als onbetaald. De minister van Transport waarschuwt voor ernstige verkeersopstoppingen deze week in Bangkok.
Ook de luchtvaart zit niet stil: Thai Airways International en Thai Smile Airways brengen geen kosten in rekening als boekingen worden gewijzigd. Thai Smile Airways heeft binnenlandse vluchten toegevoegd. (Bron: website: Bangkok Post, 14 oktober)

Gezondheidsteams voor rouwenden
14 oktober – Het ministerie van Volksgezondheid heeft een eerste-hulpcentrum opgezet om mensen te helpen die aan stress lijden en een trauma hebben door het overlijden van de koning. Dit heeft permanent secretaris Sopon van het ministerie gisteren bekend gemaakt. Hij heeft een teleconferentie uitgeschreven met provinciaal medisch personeel en ziekenhuisdirecteuren. Ze hebben de opdracht gekregen om de komende drie dagen rond de klok stand-by te staan om hulp te verlenen.
Sopon zegt: ‘De regering wil dat de mensen goed voor hun lichaam en geest zorgen en hun verdriet omzetten in positieve energie.’ Hulpverleners zijn al gestuurd naar mensen die ouder zijn dan 40 jaar en voor de koning hebben gewerkt of een voorgeschiedenis van emotionele aandoeningen hebben.
Gisteren hebben het ministerie en de gemeente Bangkok mobiele eenheden geplaatst. De politie kreeg assistentie van soldaten van de King’s Guard om het verkeer en de voetgangersstromen te regelen.

Sirikit rijdt mee in rouwstoet
14 okober – Na lange tijd hebben Thai weer een glimp kunnen opvangen van koningin Sirikit. Ze reed vrijdag mee in de rouwstoet van het ziekenhuis naar het paleis. De krant meldt dat ze lachte en wuifde en dat omstanders riepen ‘Lang leve de koningin’. Sommigen barstten in tranen uit. Over de gezondheidstoestand van de koningin is bar weinig bekend. Ze verschijnt bijna nooit in de openbaarheid. Op 12 augustus werd de koningin 84 jaar, ook toen liet ze zich niet zien. (Bron: website: Bangkok Post, 14 oktober)

Radio en tv hervatten eigen (maar aangepaste) programma’s
14 oktober – Vanaf vandaag mogen tv- en radiostations hun uitzendingen hervatten en hoeven ze niet meer de door de TV Pool geleverde beelden door te geven, tenzij het om koninklijke ceremonies gaat. De stations en websites zijn wel door de regering gevraagd passende programma’s uit te zenden, die de ‘publieke moraal vergroten, verwarring voorkomen en de zorgen in de samenleving verminderen’, aldus regeringswoordvoerder Sansern.
De omroepcommissie van de NBTC zegt dat programma’s geen elementen van entertainment, dans, lol, geweld, onbeleefdheid of overdreven emoties mogen bevatten. Presentatoren, omroepers en gasten dienen gekleed te zijn in zwart of wit, bij voorkeur zwart, zonder patroon en ze moeten beleefd zijn.
Informatie en nieuws over het overlijden moeten goedgekeurd worden door de directe verantwoordelijke organisaties [?] en afzien van uitleg, analyse en kritiek. Foto’s dienen een rouwkleur te hebben. De aanwijzingen gelden ook voor buitenlandse programma’s en zijn dertig dagen van kracht. (Bron: website: Bangkok Post, 14 oktober)

Prem is regent pro tempore
Path to the throne
15 oktober – Prem Tinsulanonda, voorzitter van de Privy Council, gaat optreden als regent pro tempore (tijdelijk). De vice-voorzitter van de National Legislative Assembly (benoemd parlement) heeft dat vrijdagavond bevestigd. De website van BP meldde dat al eerder, maar haalde later het bericht weg.
De aanstelling van een regent is geregeld in de grondwet, die stelt dat de voorzitter van de Privy Council automatisch regent wordt wanneer de troon vacant is. En dat is het geval want kroonprins Vajiralongkorn heeft tijd nodig ‘om te rouwen’ voordat hij de uitnodiging aanneemt om de nieuwe koning te worden. De taak van de regent eindigt, zodra het parlement de troonpretendent vraagt de troon te bestijgen.
Alhoewel het parlement donderdagavond in spoedzitting bijeen kwam, heeft het geen besluit genomen. Volstaan is met 9 minuten stilte. Volgens de krant vandaag is het ‘onduidelijk’ of artikel 24 in de huidige situatie van toepassing is, dus of Prem regent wordt.
Prem (96) is sinds 1988 voorzitter van de Privy Council, een adviesorgaan van de koning. Vanaf 1980 was hij acht jaar premier. (Bron: website Bangkok Post, 14 oktober)

Japanse keizer en keizerin 3 dagen in de rouw
15 oktober – De Japanse keizer Akihito en keizerin Michiko zijn vrijdag drie dagen in de rouw gegaan. Groot kamerheer Chikao Kawai heeft dat de Thaise ambassade in Tokio meegedeeld. Het keizerlijk paar hoorde van het overlijden nadat ze samen met de Belgische koning Philippe en koningin Mathilde in het Imperial Palace een concert hadden bijgewoond.
Het Japanse keizerlijk paar was lang bevriend met de Thaise koninklijke familie. De koning bezocht Japan in 1963, het Japanse keizerlijk paar, toen nog prins en prinses, bracht een jaar later een tegenbezoek. Zij reisden naar een dorp in een auto die bestuurd werd door de koning.
Na de troonsbestijging van Akihito brachten hij en zijn vrouw in september 1991 hun eerste buitenlandse bezoek aan Thailand (foto). In 2006 woonden ze de herdenking bij van de troonsbestijging van de koning in 1946. (Bron: website Bangkok Post, 14 oktober)

Commentaar: Geen woorden maar daden
15 oktober – Bhumibol was de vader van de natie, schrijft Bangkok Post in haar hoofdredactioneel commentaar van vrijdag. Zijn wijze adviezen hebben het land voor verschillende dodelijke wendingen behoed; zijn standvastigheid en toewijding aan menselijke ontwikkeling waren een inspiratie voor allen.
Ondanks verschillen en ongelijkheid in de Thaise samenleving, was Zijne Majesteit een eenzame constante, een lichtend voorbeeld voor Thaise rijken en armen, plattelands boeren en stedelingen gelijkelijk.
Het kost me moeite deze woorden te citeren, want ik heb zojuist twee artikelen gelezen die op zijn minst als majesteitsschennis kunnen worden beschouwd en een geheel ander beeld schetsen. U begrijpt dat ik daaruit niet kan citeren. Maar omdat Nieuws uit Thailand gebaseerd is op Bangkok Post (The newspaper you can trust, aldus het motto), moet u het hiermee maar doen. ’t Is een spagaat en dat is het.
BP schrijft dat alleen door daden de erfenis van Bhumibol voortgezet kan worden. Niet door een sticker met de tekst Rao Rak nai Luang (We Love the King) op de auto te plakken. ‘Slechts weinig mensen beseffen dat. Er is veel meer voor nodig dan een simpel bericht om hun liefde en loyaliteit aan de monarchie te tonen.’
Bhumibol’s nalatenschappen zijn ontelbaar. Bhumibol is erkend als de World’s Development King. Op gezondheidszorg, onderwijs, muziek, sport, wetenschappelijke innovaties en plattelandsontwikkeling paste hij zijn filosofie van ‘begrijpen, toegang en ontwikkeling’ toe en toonde zo aan dat met de juiste houding, echte zorg voor mensen en volharding een weg naar succes kan worden gevonden.
Nog belangrijker dan het concept van de duurzame economie, waarop de koning hamerde, het kunstmatig opwekken van regen (cloud-seeding) of watermanagement, vindt de krant zijn belangrijkste en meest relevante advies betrekking hebben op eenheid, consensus en samenwerking in de maatschappij.
Waarmee ik deze lofzang maar wil beëindigen, zonder aan de prestaties van de vorst iets te willen afdoen. Dat komt: de koning was een enthousiast zeiler en ontwierp zijn eigen zeilboot en ik heb in mijn jonge jaren veel gezeild (stern, lelievlet, 16 kwadraat, Varianta). Dat schept een band. (Bron: Bangkok Post, 14 oktober)

Dusit Maha Prasart Throne Hall

Kroonprins wil een jaar wachten op kroning
16 oktober – De kroonprins wil minstens een jaar wachten tot zijn kroning. ‘Ik wil dat alles hetzelfde blijft als toen ZM de koning nog leefde, tenminste voor nu’, heeft hij tegen premier Prayut gezegd, aldus vice-premier Wissanu.
Ik ga  nu even in het Engels verder, want ik weet niet goed hoe de volgende quote van Wissanu te vertalen en al helemaal niet hoe die te interpreteren. ‘He suggested not to let it be felt that the country is being left in a void (leegte). Don’t let everything fade into the past too fast.’*
De koninklijke rouw rites gaan nog een jaar door, dus even lang als de door de regering aangekondigde rouwperiode. Na dat jaar komen andere zaken aan de orde, zoals de crematie en de kroning. Voor de kroning krijgt de prins de titel Somdet Phrachao Yu Hua en tijdens de kroning Phrabat Somdet Phrachao Yu Hua.
Prem Tinsulanonda, voorzitter van de Privy Council, fungeert het komend jaar als regent. Hij hoeft niet benoemd te worden, want de grondwet stipuleert dat de voorzitter automatisch regent pro tempore wordt. De Privy Council kiest een nieuwe voorzitter en Prem herneemt het voorzitterschap wanneer hij regent af is.
Over Bhumibol’s opvolging hoeft geen discussie te ontstaan, zegt Wissanu, want de koning heeft kroonprins Vajiralongkorn op 28 december 1972 als opvolger aangewezen.
* Een goede vriend vertaalde het als volgt: ‘Hij opperde dat het niet gezien moet worden alsof hij het land in de steek laat. Laat het verleden niet te snel verbleken.’ Wat de achtergrond van deze opmerking is, kan ik om voor de hand liggende redenen niet toelichten.

Toerisme overleeft rouwperiode wel (of niet?), plus kader over Loy Krathong
16 oktober – Bangkok Post meent nu al te weten dat de rouwperiode met alle annuleringen van concerten en festivals en sluiting van uitgaansgelegenheden geen ernstige gevolgen voor het toerisme zal hebben, maar enige onderbouwing van die voorspelling ontbreekt.
Voor het eerst zijn nu ook de red-light districten in het centrum van Bangkok gesloten (de bekendste zijn Patpong, Soi Cowboy en Nana) en dat is bijzonder want onder vorige militaire coups bleven ze open. Nana Plaza liet weten ‘tijdelijk’ dicht te gaan, maar hoe tijdelijk tijdelijk is, vermeldt het bericht niet. Soi Cowboy ging vrijdagavond om 10 uur dicht toen soldaten de stekker eruit trokken overeenkomstig het bevel van de regering feestelijkheden te matigen omdat de natie rouwt.
Alhoewel het regime geen totaal verbod op alcohol heeft uitgevaardigd [aanvankelijk meende ik van wel], wat normaal is op boeddhistische feestdagen, zijn veel winkels in de stad gestopt met de verkoop van alcohol en bars nemen speciale maatregelen om de feestvreugde in te perken. Op Khaosan Road wordt bier in kartonnen bekertjes geserveerd. De doorgaans oorverdovende muziek klinkt ineens een stuk aangenamer.
Een kennis van me meldde dat in Soi Twilight alle bars en (jongens) gogo clubs vrijdagavond open waren. De karaoke barretjes bij mij om de hoek waren vrijdagavond dicht; ik ben benieuwd voor hoe lang. Bioscopen blijven gewoon open, maar er worden geen nieuwe films geprogrammeerd.
Geen enkele buitenlandse regering heeft een negatief reisadvies afgegeven, maar enkele hebben wel tips gegeven op het gebied van gedrag en kleding. De bekende reisblogger Richard Barrow schrijft in een tweet dat veel toeristen vragen of ze hun vakantie niet beter kunnen annuleren. Zijn advies luidt: niet doen.
Premier Prayut heeft een rouwperiode van een jaar afgekondigd  en de mensen gevraagd dertig dagen geen entertainment activiteiten te organiseren. Maar hij zei ook dat het leven moet doorgaan en drong er bij bedrijven op aan ervoor te zorgen dat het land niet zijn ‘geloofwaardigheid’ verliest.
De Tourism Authoriy of Thailand bevestigde vrijdag dat de toeristisch attracties open blijven met uitzondering van het Grand Palace, waar de koninklijke rouw rites plaatsvinden. Thailand trekt jaarlijks 30 miljoen toeristen, de meeste Chinezen. Het toerisme is een belangrijke inkomstenbron en momenteel een van de weinige sectoren met groei.
Voor het eerst dit jaar vervalt Loy Krathong, het jaarlijkse feest waarbij Thai zogeheten krathongs te water laten (zie kader). Voorts zijn tal van festivals en concerten vervallen, zoals de bekende Full Moon Party op Koh Phangan (17 oktober) en een al uitverkocht concert van de Britse zanger Morrisey.
Verstandig advies van Khaosod English als u wil weten wat wel en niet doorgaat of wat wel en niet open is: Eerst even bellen. Uw redacteur neemt een dezer dagen een kijkje op Patpong en Soi Cowboy om te zien of de dames en heren zich aan de regels houden, want ‘Ik ken mijn pappenheimers’. Hij draagt een wit T-shirt, dat mag ook, alhoewel zwart de voorkeur heeft. (Bron: website Bangkok Post, 15 oktober)

Koninklijke urn over twee weken te bezichtigen
16 oktober – Rouwende Thai kunnen over twee weken terecht in de Phiman Rattaya Throne Hall van het Grand Palace om de laatste eer te bewijzen aan de urn met het lichaam van de vorst. Dat kan daarna nog 85 dagen.
Zaterdag stond een lange rij voor de Wiset Chaisri poort aan de Na Phra That Road om in het Sala Sahathai Samakhom Pavilion afscheid te nemen van de vorst (foto). Maar daar moeten de rouwenden het met een portret van de vorst doen. In het paviljoen dat tot donderdag dagelijks is geopend van 8 tot 16 uur, liggen ook condoleanceboeken. De bezoekers mogen geen korte broek dragen, T-shirt of hemd, maar dat geldt normaal ook al voor een bezoek aan Wat Phrae Kaeo.
Prinses Sirindhorn leidde gisteravond in het paleis een ceremonie voor de koning en ze gaf voedsel aan monniken van twee tempels. Dagelijks, zeven maal per dag, zullen monniken van verschillende tempels teksten reciteren. Woensdag begint een 7-daagse ceremonie die Sattamawan heet en gevolgd wordt door ceremonies na 50 en 100 dagen.
Het Public Relations Department heeft mensen in 12 provincies met staatstelevisiestation NBT gevraagd hun gemeentehuis om 10 uur te bezoeken voor rouw activiteiten. Die worden opgenomen en uitgezonden. Andere provincies komen later aan de beurt, zegt regeringswoordvoerder, tevens hoofd van de afdeling Sansern.
De permanent secretaris van Binnenlandse Zaken heeft alle gouverneurs opgedragen gebedsdiensten en activiteiten voor alle godsdiensten te organiseren. Ze moeten altaartafels met het portret van de koning plaatsen en activiteiten en tentoonstellingen organiseren die aandacht schenken aan de koninklijke projecten van Bhumibol.
Het Chularachamontri Office heeft Thaise moslims opgeroepen islamitische rouw activiteiten te organiseren. (Bron: website Bangkok Post, 15 oktober, aangevuld met informatie uit de krant)

Aan het eind van de ochtend begon het te regenen zondag, maar dat deerde de honderden Thais niet die afscheid wilden nemen van hun geliefde vorst. Ze stonden uren in de rij om in het Sahathai Samakhom paviljoen van het Grand Palace de koning een laatste groet te kunnen brengen. Vrijwilligers deelden eten en drank uit om het wachten te veraangenamen.
Nu nog knielen de bezoekers voor een portret van de koning, over twee weken voor de koninklijke urn. Voor een fotoalbum met foto’s uit het leven van de koning, klik hier. Op de foto bouwt de koning aan de zeilboot die hij zelf heeft ontworpen.

Wat Ratchabopit Sathit Maha Simaram

Foto’s liegen niet (of toch wel?)
17 oktober – Bangkok Post besteedt vandaag uitgebreid aandacht aan de rouwende natie; ander nieuws ontbreekt in de krant. Natie? Bekijk bovenstaande foto eens, genomen in de Wat Ratchabophit Sathit Maha Simaram in Bangkok. Op één man na uitsluitend vrouwen.
Hetzelfde was me eerder opgevallen bij foto’s van well-wishers bij het Siriraj ziekenhuis. Ook hier voornamelijk vrouwen en voornamelijk oudere vrouwen. Je vraagt je af: waar zijn de mannen? Waar zijn de jongeren?
Een tweede ding wat me opvalt, is het beeld dat in de tv-uitzendingen wordt geschetst van Thailand, materiaal dat [deels?] wordt geleverd door de TV Pool. Het lijkt erop alsof Thailand een landbouwnatie is. Maar slechts 10 procent van het bruto binnenlands product komt uit de landbouw.  De meeste verdiensten komen uit de industrie (40 pct) en de dienstensector (24 pct). Slechts 30 procent van de werkende bevolking werkt in de landbouw; hun gemiddelde leeftijd bedraagt ruim 50 jaar. Een verklaring moet ik om voor de hand liggende redenen achterwege laten.

Regering: Roadmap en verkiezingen gaan door
17 oktober – De regering houdt vast aan de ‘roadmap to democracy’ en verkiezingen volgend jaar. Het overlijden van de koning en het uitstel van de troonsopvolging met zeker een jaar vormen geen belemmering.
Regeringswoordvoerder Sansern heeft dat gisteren verklaard na een vergadering van overheidsdiensten op het gebied van economie, beveiliging en buitenlandse zaken. Onder voorzitterschap van minister Suwaphan (PM’s Office) werd gepraat over de huidige situatie van het land en de maatregelen die zijn genomen om eerbetoon aan de koning te vergemakkelijken. Morgen vergadert het kabinet, zoals gebruikelijk.
Sansern zegt dat het landsbestuur, handel en investeringen ononderbroken doorgaan, alhoewel het land in rouw is. ‘De premier heeft aan de vergadering de boodschap overgebracht dat alle regeringsdiensten niet moeten vergeten hun taak te verrichten. We kunnen bedroefd zijn, maar we kunnen het ons niet veroorloven de liefde voor ons land te verliezen’, aldus Sansern.
Over het dragen van rouwkleding zei hij dat een zwart lintje of eenvoudige kleding ook is toegestaan indien mensen geen geld hebben om zwarte kleding te kopen. (Bron: website Bangkok Post, 16 oktober)
Update krant:  De krant constateert een toenemende wrevel over mensen die geen zwart dragen. Dit blijkt uit berichten op de social media. Dat zou de achtergrond zijn van Prayut’s opmerkingen dat ‘alle Thai eerbied hebben voor de wijlen de koning en loyaal aan hem zijn en zwart of wit willen dragen om te rouwen over zijn overlijden’.
Maar hij begrijpt ook, aldus Sansern, dat er een grote vraag is naar die kleding en dat er tekorten zijn. Bovendien kunnen sommige mensen zich niet veroorloven om nieuwe kleren te kopen.
Sansern: ‘De premier wil dat de mensen elkaar begrijpen en begrip hebben voor de beperkingen van sommigen. Dit moet een tijd zijn om liefde en eenheid te tonen en de samenleving vreedzaam te houden.’
Verder schrijft de krant over een klacht dat de autoriteiten portretten van de koning van openbare plaatsen weghalen. Somkiat Otopsapa vraagt op Facebook de autoriteiten dit niet te doen alhoewel aan het bewind van de koning een eind is gekomen. Maar volgens Sansern kunnen de portretten zijn weggehaald om ruimte te maken voor decoraties.

‘Verlies is moeilijk aan buitenlanders uit te leggen’
17 oktober – Ook Thai in het buitenland rouwen. Eerder meldde de krant over candle-light bijeenkomsten in de VS, onder andere in Cambridge (Massachusetts), waar de koning is geboren, en Southern California. Vandaag besteedt ze aandacht aan het Verenigd Koninkrijk. Verschillende Thaise organisaties belegden er rouwbijeenkomsten, waarop aldus de krant de aanwezigen elkaar emotionele steun verleenden.
Vrijdagavond kwamen grote groepen Thaise studenten, gekleed in het zwart, bijeen in Edinburgh en Nottingham. Ze betreurden dat ze niet bij hun familie waren om samen te rouwen.
Voorzitter Pakaporn van de Edinburgh Thai Society zegt: ‘Ik ben te jong om getuige te zijn geweest van de inzet van de koning voor sociale ontwikkeling, maar ik voel wel de indruk die hij heeft gemaakt op degenen die zich dat herinneren. […] Het diepe gevoel van verlies dat in al onze harten heerst, is heel moeilijk aan buitenlanders uit te leggen. Je moet een “Thais leven” geleefd hebben om niet alleen ZM’s vriendelijkheid, compassie en toewijding voor zijn bevolking te begrijpen, maar ook te voelen.’

1500 personen vormen een grote zwarte strik voor het Provinciehuis in Khon Kaen

Thai zoeken volgens Bangkok Post nieuwe manieren om hun liefde voor de koning te tonen, zoals het tatoeëren van het cijfer 9 op het lichaam (de koning was Rama IX) of het opvolgen van zijn richtlijnen op het gebied van duurzame landbouw. In Khon Kaen vormden 1.500 functionarissen, leerlingen en werknemers een gigantisch grote zwarte strik voor het Provinciehuis.

Dubbelrol voor prinses Sirindhorn
18 oktober – Prinses Maha Chakri Sirindhorn domineert vandaag tweemaal de voorpagina van Bangkok Post. Ze is door de FAO benoemd tot Special Ambassador for Zero Hunger en de kroonprins heeft haar gevraagd de eindbeslissing te nemen over de Phra Meru die voor de crematie van de koning wordt gebouwd.
Dat laatste is geen geringe taak, want er worden voor de crematie op Sanam Luang verschillende bouwwerken geconstrueerd: behalve de Phra Meru, koninklijke paviljoens en paviljoens voor monniken en rouwenden. Ze worden ontworpen door het Fine Arts Department, waarbij dus de prinses het laatste woord heeft.
De Phra Meru is een pyre, in het Nederlands vertaald als brandstapel, maar crematorium dekt de lading beter. Het wordt ongetwijfeld een ingewikkelde constructie met allerlei symbolische onderdelen, waaraan lang gebouwd zal worden en over de kosten zullen we het maar niet hebben, want die zullen aanzienlijk zijn.
De prinses verscheen gisteren voor het eerst in het openbaar sinds het overlijden van haar vader, met wie ze een speciale band had. Op tal van werkbezoeken vergezelde ze hem en nog steeds maakt ze tijdens haar werkbezoeken notities in een notitieboek en heeft ze (net als haar vader) een fotocamera in de aanslag. De benoeming tot speciaal ambassadeur werd gisteren bekend gemaakt op World Food Day. In het regionaal kantoor van de FAO in Bangkok nam de prinses een gedenkrol in ontvangst, getekend door de directeur-generaal van de FAO. De benoeming is een erkenning van haar inzet op het gebied van voeding, de bestrijding van honger en duurzame ontwikkeling, niet alleen in Thailand maar ook in landen in de regio.
Vijf modelboeren uit Fiji, Mongolië, Pakistan, Thailand en Vietnam ontvingen gisteren uit haar handen een outstanding farmer award. De man uit Fiji vanwege zijn contour ploegen en combinatieteelt en de man uit Thailand vanwege de toepassing van technologie en kennis bij de verbouw van suikerriet. Hij verbrandt de oogstresten niet want dat schaadt het milieu.

Prayut en Prem op bezoek bij kroonprins
18 oktober – Premier Prayut en regent pro tempore Prem Tinsulanonda zijn zaterdagavond in audiëntie door de kroonprins ontvangen, zoals de officiële formulering luidt voor een visite. Klinkt heel gewichtig en dat was het bezoek ook. De kroonprins heeft andermaal bevestigd een jaar te willen rouwen alvorens de uitnodiging te accepteren om zijn vader op te volgen.
Prayut vertelde vrijdagavond na de audiëntie in een uitzending van de Television Pool of Thailand (op alle kanalen uitgezonden) dat de kroonprins zich zorgen maakt over de Thaise bevolking omdat ze nog steeds lijdt onder de overstromingen [hij vergeet de veel grotere droogte eerder] en nu overweldigd wordt door smart over het overlijden van ZM koning Bhumibol.
De kroonprins wil niet, zegt Prayut, dat de mensen in verwarring zijn of zich zorgen maken over de troonsopvolging, want de opvolging wordt duidelijk geregeld in de grondwet, de Palace Law en tradities. De kroonprins herhaalde dat hij samen met het Thaise volk wil rouwen. Hij wil dat de mensen de tijd nemen om de fijne herinneringen van de afgelopen 70 jaar te koesteren. De kroning vindt enige tijd na de crematie plaats. [N.B. De vorige koning, Bhumibol’s oudere broer, werd vier jaar na zijn overlijden gecremeerd]
Vanaf 28 oktober kan in het paleis de laatste eer worden bewezen aan de koninklijke urn. In de urn kan het lichaam mummificeren. (Bron: website Bangkok Post, 17 oktober)

Bangkok bereidt zich voor op toestroom rouwenden
18 oktober – Vandaag buigt het kabinet zich over maatregelen voor de crematie, Vaderdag (5 december, de geboortedag van de koning) en richtlijnen voor het vervoer en onderdak van de rouwenden, die de komende dagen uit het hele land in Bangkok worden verwacht om in het  paleis de laatste eer aan de koning te bewijzen.
Voor onderdak zijn drie locaties beschikbaar: Sanam Luang, het Keelavet 1 gebouw in het Thai-Japanese stadion in Din Daeng, dat ruimte kan bieden aan 500 personen, en het Baan Imjai welfare shelter in Pomprap Sattruphai (120 personen), met als reservelocaties de Royal Turf Club, Navy Club en tempels op Rattanakosin Island.
De verkeerspolitie heeft acht wegen rond het Grand Palace afgesloten en omleidingsroutes aangegeven. Vanaf het Suphachalasai National Stadium, Victory Monument, Wong Wian en de Old Southern Bus Terminal rijden tot 24 oktober tussen 8 en 15 uur eenmaal per uur gratis bussen naar het paleis. Zie bijgaand kaartje Roads to the palace.
Het Treasury Department van het ministerie van Financiën gaat herdenkingsmunten laten slaan, maar het zal nog geruime tijd duren voordat die te koop zijn, want de productie behoeft koninklijke goedkeuring en de datum van de crematie is nog niet bekend, in ieder geval na de rouwperiode van een jaar.
Op de achterkant van de munt komt een afbeelding van het koninklijk crematorium, dat ontworpen wordt door het Fine Arts Department. Er komen vier soorten munten: 99 procent puur goud, zilver en brons (groot en klein). De munt gaat minimaal 100 baht kosten.

Ministerie hekelt verslaggeving buitenlandse media
18 oktober – Als door een wesp gestoken, zo reageert het ministerie van Buitenlandse Zaken op de berichtgeving in buitenlandse media over het overlijden van de koning. In een maandag uitgegeven verklaring zegt het ministerie dat veel meer dan ‘duizenden Thai’ vrijdag getuige waren van de rouwstoet met het stoffelijk overschot van de koning, dat van het ziekenhuis naar het paleis werd gebracht.
Het waren er geen duizenden, schrijft het ministerie; honderdduizenden stonden langs de kant van weg en bij het paleis, miljoenen verzamelden zich in het hele land en de rest van de natie volgde ‘solemnly’ de tv-uitzending. Velen waren ‘s nachts al gekomen om een goed plekje langs de route te bemachtigen, waar ze – ik citeer – ‘een laatste groet konden brengen aan de geliefde koning, die een bindmiddel en spirituele peiler van het Thaise volk was, het Hart en de Ziel van de Natie die onvermoeibaar voor de mensen en het land had  gewerkt’.
Het ministerie blaast nogal hoog van de toren: ze noemt de berichtgeving in de buitenlandse media ‘niet alleen onethisch maar ook onprofessioneel, ongevoelig voor de gevoelens van het Thaise volk en beledigend jegens de Thaise culturele tradities’. Het ministerie zegt dat de berichtgeving de vooroordelen bevestigt van de auteurs en persbureaus. Het vraagt er voortaan van af te zien. Wat een woordje als ‘duizenden’ niet al teweeg kan brengen. (Bron: website Bangkok Post, 17 oktober)
De foto toont de drukte op Sanam Luang op vrijdagmiddag, waar ‘duizenden’ Thai wachtten op de rouwstoet.

Verzoek: Plaats kaarsje niet te dicht bij paleismuur
18 oktober – Het Royal Household Bureau heeft de po litie gevraagd mensen te waarschuwen geen kaarsjes vlakbij de muur van het Grand Palace te plaatsen. De brandende kaarsen zorgen voor roet op de (witte) muur en laten brandplekken achter op het gazon. Het Bureau adviseert een minimum afstand van 50 centimeter tot een meter vanaf de muur.
Wie zijn kaarsje te dicht bij de muur zet, loopt kans gearresteerd te worden en vervolgd voor het beschadigen van openbaar bezit. Verder dringt het Bureau aan op ‘beleefde’ gesprekken; ruwe woorden dienen vermeden te worden. (Bron: website Bangkok Post, 17 oktober)

Gratis zwarte shirts voor 8 miljoen minima
18 oktober – De staatsbanken gaan gratis zwarte shirts uitdelen aan 8 miljoen geregistreerde mensen met een laag inkomen, zodat ze gedurende de rouwperiode van een jaar in het zwart gekleed kunnen gaan. Verder wil het ministerie van Onderwijs, eveneens voor mensen die zich geen nieuwe (zwarte) kleding kunnen veroorloven, 20 miljoen zwarte strikken gaan uitdelen.
De banken hebben 400 miljoen baht uitgetrokken voor de productie van de shirts. Permanent secretaris Somchai van het ministerie van Financiën: ‘Alhoewel de regering gezegd heeft dat het niet nodig is zwart te dragen, meent het ministerie dat het goed is wanneer de minima zwart kunnen dragen.’
Vice-premier Somkid heeft de producenten gevraagd de productie op te voeren. Dit weekend raakten de voorraden zwarte kleding in winkels en kramen op, maar vanaf deze week is  er weer voldoende zwarte kleding. De fabrikanten en detailhandel bevestigen dat het aantal zwarte shirts in voorraad vijfmaal zo hoog is als normaal. Ze gaan die versneld distribueren. Tussen 21 en 23 oktober worden door de regering in supermarkten en winkels goedkope zwarte shirts verkocht.
Het Office of the Non-formal and Informal Education geeft demonstraties kleren verven (foto) en heeft een oproep gedaan voor vrijwilligers om te helpen bij het maken van strikken. Op YouTube wordt een video geplaatst met instructies hoe kleren te verven.
In Hat Yai deelt een winkelier gratis witte en donkerblauwe T-shirts uit. Ze heeft er drieduizend klaar liggen. (Bron: website Bangkok Post, 17 oktober)

Column: De man, zijn kaarten en zijn volk
18 oktober – ‘Ik herinner me hem als de monarch die een kaart in zijn handen hield, camera bungelend aan zijn nek, terwij hij over ruig terrein liep om plattelands dorpen te bezoeken, waar arme mensen wachtten op zijn hulp. Iemand zei: een camera, walkie-talkie en een kaart waren de regalia van deze monarch.’
De column van Anchalee Kongrut op de opiniepagina van Bangkok Post is een aangename necrologie omdat hij niet bol staat van de retoriek die andere berichten kenmerkt, waarin de koning als een God wordt afgeschilderd. Hoe zou de koning zijn als gewone burger, vraagt Anchalee zich af.
Anchalee wijst op Bhumibol’s inzet voor waterbeheer. Aanvankelijk een voorstander van grote dammen werd hij later een pleitbezorger van de aanleg van kaem ling (apenwangen), kleine wateropvanggebieden, en van het gebruik van natuurlijke kanaalsystemen om water om te leiden, overstromingen te voorkomen en water op te slaan voor het droge seizoen.
De koning mixte wetenschap en lokale wijsheid om milieuproblemen op te lossen. Adviseerde het gebruik van ijzerhout bomen, die bestand zijn tegen zout, om zout water uit de grond te absorberen. Hij verwierf in 1993 een patent op de Chaipattana aerator, die zuurstof aan afvalwater toevoegt, waardoor het gerecyceld wordt.
Ik zou willen dat Thailand meer van zijn karakter had, verzucht Anchalee. Ons land heeft veel beleidsmakers die vast geplakt zitten aan het pluche en over projecten besluiten waar ze nooit een voet hebben gezet. Koning Bhumibol moet een voorbeeld voor hen zijn. Hij hield van wandelen (hij liep nogal snel) en vaak zat hij zelf achter het stuur omdat hij dan, zoals hij zei, een plaats beter kon ‘voelen’ en het land en terrein beter kon begrijpen. Onderweg strekte hij zijn hand uit naar arme mensen en luisterde naar hun lot. Hierdoor voelden de mensen zich met hem verbonden. (Bron: Bangkok Post, 17 oktober)

Bedrijfsleven verwacht geen terugslag
18 oktober – Het bedrijfsleven en de buitenlandse kamers van koophandel zijn vol vertrouwen dat de economie geen nadelige gevolgen zal ondervinden van het overlijden van de koning daar investeringen en economische activiteiten doorgaan.
Stanley Kang, voorzitter van de Joint Foreign Chambers of Commerce, zegt: ‘ZM de koning heeft veel bijgedragen aan het land en de economie, vooral aan de ontwikkeling van de agrarische sector. Thailand heeft een lange weg afgelegd en is gedurende de 70 jaar van het bewind van de koning een van de leidende landen in de regio geworden. […] Buitenlandse investeerders blijven vertrouwen houden in het land en de sterke economie. Het tragische nieuws zal geen terugslag hebben op de economie.’
Van de reacties van de overige kamers noem ik alleen die van de European Association for Business and Commerce. ‘Koning Bhumibol zal in Europa vooral herinnerd worden om zijn buitengewone inzet voor de bevordering van duurzame ontwikkeling’, zegt de vereniging in een verklaring. President Rolf-Dieter Daniel verwacht geen belangrijk gevolgen voor de Thaise economie. ‘Ik vind dat de regering de situatie heel goed aanpakt.’ (Bron: Bangkok Post, 17 oktober)

Over twee weken heeft Thailand een nieuwe koning [?]
19 oktober – Het lijkt erop dat Thailand over twee weken al een nieuwe koning heeft in de persoon van de huidige kroonprins Vajiralongkorn, maar de kroning vindt pas plaats nadat ZM Bhumibol is gecremeerd, wat naar verwachting over een jaar gebeurt. Premier Prayut zei gisteren na het kabinetsberaad dat het land 15 dagen rouw in acht neemt voordat de opvolging plaatsvindt. ‘Burgers in Thailand en in het buitenland hoeven niet bezorgd te zijn.’
Wanneer de twee weken voorbij zijn, wordt artikel 23 van de grondwet toegepast, hetgeen wil zeggen dat het kabinet het parlement informeert over de opvolger, waarna het parlement de opvolger vraagt de troon te bestijgen. Thailand heeft dan een nieuwe koning, Rama X, die bijvoorbeeld ook de nieuwe grondwet tekent.
Bovenstaand scenario gaat ervan uit dat de kroonprins de uitnodiging van het parlement accepteert. Maar volgens het bericht van 18 oktober Prayut en Prem op bezoek bij kroonprins heeft de kroonprins gezegd een jaar te willen wachten alvorens de uitnodiging te accepteren om zijn vader op te volgen. Nogal verwarrend allemaal, hetgeen erop zou kunnen wijzen dat er meer aan de hand is than meets the eye.
Roadmap to democracy blijft van kracht
Prayut zegt dat de roadmap [naar democratie] ongewijzigd van kracht blijft. Eind 2017 vinden nieuwe verkiezingen plaats. Op dit moment wordt de grondwet volgens traditie gekalligrafeerd, wat begin november klaar is. Daarna heeft de regering tot 9 november de tijd om de grondwet ter ondertekening aan de koning voor te leggen. De koning heeft daar 90 dagen de tijd voor.
Naar verwachting heeft Thailand dan vanaf eind december of begin januari een nieuwe grondwet, die aan al het gebikker van de afgelopen jaren een eind moet maken en waarin de strijd wordt aangebonden tegen corruptie. De daarop volgende maanden wordt gewerkt aan organieke wetten, maar sommige teksten zijn al klaar dus vertragingen zijn niet te verwachten, aldus vice-premier Wissanu. (Bron: website Bangkok Post, 18 oktober)
Op de foto muurschilderingen, gemaakt door studenten van de Silpakorn universiteit.
Update krant: De krant opent vandaag met dit bericht en volgt grotendeels de tekst van de website. Ze formuleert het proces iets voorzichtiger: The government will consider [overwegen] initiating the royal succesion proces some time after the first 15 days of mourning for His Majesty King Bhumibol Adulyadej have been observed. Als datum noemt de krant 27 oktober.
Prayut zei vorige week dat de kroonprins herhaalde zich bij Thais te willen aansluiten bij het rouwen over het overlijden van zijn vader alvorens hij de uitnodiging aanneemt om de nieuwe koning te worden. Dat zou betekenen dat Thailand pas over een jaar weet of Vajiralongkorn Rama X wordt. Ik  heb daarom een vraagteken aan de kop toegevoegd.

Wereldleiders sturen condoleances
19 oktober – Condoleances van wereldleiders blijven binnen stromen. In navolging van de koning van Bhutan bezoekt de Indonesische president Joko Widodo het land om de vorst de laatste eer te bewijzen. De Indonesische vice-president deed dat eerder in de Thaise ambassade in Jakarta. Volgens hem was de koning de beste vriend van Indonesië sinds het bewind van Soekarno. De diplomatieke relaties tussen beide landen dateren uit de tijd van koning Rama V.
De president van Laos, ministers en topambtenaren bewezen gisteren de laatste eer voor een porttret van de koning in de Thaise ambassade in Vientiane en ze tekenden een condoleanceboek. In Cambodja gingen koning Norodom Sihamoni en zijn moeder naar de ambassade in Phnom Penh. Premier Hun Sen stuurde maandag condoleances.
De Filipijnse bisschop Ruperto Santos heeft de bevolking opgeroepen het voorbeeld van zelf-opoffering te volgen dat Bhumibol heeft gesteld. De Vietnamese president Tran Dai Quang noemt het overlijden een groot verlies voor de gehele Asean gemeenschap.
Verder noemt het bericht de koning van Marokko en de Russische ambassade. De ambassade van Sri Lanka houdt vanavond een gebedsdienst in Wat Arun. Een Russische pianist die in Phuket woont, vertolkte het volkslied voor een portret van de koning.

Prinses Ubolratana: Wij zijn een familie
19 oktober – Prinses Ubolratana, de oudste dochter van de koning, heeft maandagavond in een videoclip, geplaatst op de Facebook-pagina We Love Chakri Dynasty, gezegd ‘Wij zijn een familie’ en ze moedigde de bevolking aan elkaar morele steun te verlenen.
De prinses zei dit terwijl ze buiten het paleis met wachtende Thai sprak. ‘Zijn Majesteit is onze vader. Hij is de vader van iedereen. We moeten elkaar steunen en elkaar helpen voorwaarts te gaan.’ De prinses had voedsel meegebracht. Toen ze vertrok, riepen velen Lang leve de prinses.
De foto van de kroonprins die omhelsd wordt door Ubolratana is verspreid door het Royal Household Bureau [dat gevoel voor public relations heeft, mag ik wel zeggen].
De bevolking kan vanaf 28 oktober de laatste eer bewijzen aan de urn van de koning. Thans kunnen ze alleen terecht in het Sala Sahathai Samakhom paviljoen waar een portret van de koning hangt en condoleanceboeken liggen.
* Ubolratana wordt altijd als prinses aangeduid, maar formeel is ze dat niet meer, want die status werd haar afgenomen toen ze in 1972 een Amerikaan trouwde. Ze waren tot 1998 getrouwd, waarna ze terugkeerde in Thailand. Hun zoon Poom verdronk in de tsunami.

Woensdag 19 oktober
– In verschillende provincies raakt de zwarte verf op om kleding te verven alsmede zwarte linten. Scholen organiseren in aansluiting op demonstraties van het ministerie van Onderwijs lessen in het verven van kleding en maken van linten.
In Nan hebben vrijwilligers in vijftien districten klassen opgezet. In Surat Thani zijn de eerste verfdag in het provinciaal kantoor van Non-Formal Education 200 stuks kleding geverfd. In Songkhla staan de bewoners in de rij om verven te leren. Verder drukte in Bangkok en Phayao. Verkopers komen zwarte kleding tekort en sommigen zouden veel te hoge prijzen rekenen.
– Alhoewel enkele grote Loy Krathong festivals zijn geannuleerd, betekent dit niet dat mensen geen krathong  aan het water mogen toevertrouwen. Dat mag nog steeds, zegt de gouverneur van Sukothai. Sukothai is de provincie waar het feest 700 jaar geleden is ontstaan en is een van de populairste bestemmingen om Loy Krathong te vieren.
In de provincie Tak, bekend om haar Loy Krathong Sai festival, zijn enkele programmaonderdelen geschrapt. De bewoners In Muang Tak gaan 999 krathongs in de Ping rivier te water laten.
Het Yi Peng festival in Chiang Mai en Loy Krathong gaan door, maar op sobere wijze, dus geen vuurwerk, muziekuitvoeringen en schoonheidswedstrijden. Krathongs moeten gemaakt zijn van wit of grijs papier.

De traditie vereist dat op de zevende, vijftigste en honderdste dag na het overlijden van een koning een merit-making ceremonie wordt gehouden alvorens het lichaam wordt gecremeerd. Na de crematie gebeurt dat nog jaarlijks. Woensdag was dag 7, dus werd zo’n ceremonie gehouden in de Dusit Throne Hall van het paleis, geleid door de kroonprins, en op veel plaatsen in het land.
Dinsdagavond kwam een grote menigte bijeen bij het Klai Kangwon paleis in Hua Hin, het paleis waar de koning de laatste jaren van zijn leven doorgaans verbleef. Boeren in Narathiwat stuurden zes ton longkong vruchten naar het Grand Palace om te worden uitgedeeld aan rouwenden. Op de foto de ceremonie in Muang (Nakhon Ratchasima).

Premier Prayut: Stop het geweld
20 oktober – Premier Prayut waarschuwt voor ‘ongevoelige’ opmerkingen en acties die sterke reacties kunnen oproepen, leidend tot fysieke aanvallen. Maar hij waarschuwt ook voor vigilantisme, eigen rechter spelen, zoals al enkele keren is gebeurd. Het is de taak van de overheid om juridische actie te ondernemen tegen degenen die de wet overtreden, zegt hij.
‘Probeer op dit moment geen conflicten uit te lokken en betrek de monarchie niet in conflicten. Het is nu de tijd voor ons allemaal om ons te verenigen’, aldus regeringswoordvoerder Sansern die de woorden van de premier overbracht.
De waarschuwing van Prayut is een reactie op enkele incidenten in Phuket, Surat Thani, Phangnga, Bangkok en Chon Buri waarbij Thai werden belaagd omdat ze ofwel of Facebook beledigende opmerkingen over de koning hadden gemaakt of onbehoorlijk over hem spraken.
In Bangkok ging het om een vrouw, die zo bleek later aan een psychische aandoening leed, en in Chon Buri om een jonge knaap, die op mij een zwakbegaafde indruk maakt. Beiden werden gedwongen voor een portret van de koning te knielen en hun excuses te maken. De jongen werd meermalen hard in zijn gezicht geschopt toen hij op de grond lag (foto). Juridische actie? Nada!
Verzoek om uitwijzing kansloos
De minister van Justitie heeft de ambassades van zeven landen waar verdachten van majesteitsschennis naartoe zijn gevlucht, gevraagd hen uit te wijzen, een verzoek waarvan hij nu al weet dat het kansloos is. De minister heeft ook een toelichting gegeven op zijn eerdere opmerking over het gebruik van ‘sociale sancties’. Hij riep daarmee niet op tot eigenrichting, zegt hij. Volksgericht is tegen de wet, maar sociale sancties zijn dat niet. Maar waaruit die sancties bestaan, lees ik niet of hij zei het niet.
De overheid houdt honderd personen in de gaten die verdacht worden van het plaatsen van beledigende opmerkingen op video-sites en sociale netwerken. Het nieuwe ministerie van Digital Economy and Society [voorheen ICT] waarschuwt voor toepassing van het strenge wetsartikel tegen majesteitsschennis en de al even strenge Computer Crime Act. Zeshonderd webpagina’s zijn volgens minister Prajin ongepast, 200 zijn al geblokkeerd.
De regering heeft gisteren een war room opgezet die op jacht gaat. Het betreft een samenwerking van de Cyber Security Operation Centres van het ministerie met dertig stafleden en het Centre of the Technology Crime Suppression Division met zestig man. Volgens Prajin duurt het twee weken om een website te blokkeren omdat ze vaak versleuteld zijn. Bovendien moet eerst toestemming van de rechter worden verkregen. Merkwaaardig initiatief want eerder maakte telecomwaakhond NBTC bekend een soortgelijk centrum op te zetten (zie het bericht van 19 oktober: NBTC opent centrum tegen ‘ongepaste’ informatie.

Donderdag 20 oktober
– Veertien hotels op Khao San Road hebben hun kamertarieven verlaagd voor Thais die naar de hoofdstad komen om de laatste eer te bewijzen aan de koning. Een grote toestroom wordt met name verwacht in het lange weekend van 22 tot 24 oktober, wanneer de Chulalongkorn Memorial Day wordt gevierd.
De gemeente Bangkok heeft twee gratis overnachtingsplaatsen geopend: het Bangkok Youth Centre in Din Daeng en het Baan Imjai shelter bij de Mansri kruising. De Khao San Business Association gaat andere hotels en restaurants vragen om ook een duit in het zakje te doen.
Het 92 kamers tellende Hotel De Moc was een van de eerste hotels die tot eind november korting aanbiedt. Elke dag zijn 20 kamers beschikbaar voor 1.100 baht per nacht inclusief ontbijf tegen normaal 1.800 baht. Het hotel heeft ook gezorgd voor een gratis shuttlebus naar Sanam Luang, die driemaal per dag rijdt.
Khaosan Park Resort (47 kamers) biedt tot eind oktober een korting van 60 procent en rekent 490 baht voor een overnachting.
– Het is niet te hopen dat de drukpersen al draaien, want de regering heeft de producenten van jaarkalenders en agenda’s 2017 gevraagd nog even te wachten omdat nationale feestdagen veranderen vanwege het overlijden van de koning. Volgens vice-premier Wissanu moeten drie of vier dagen gewijzigd worden. Daarover moet het kabinet nog een besluit nemen en dat kan enige tijd duren. Het gaat onder andere om Coronation Day en de verjaardag van de koning op 5 december.
– Omdat de functies van voorzitter van de Privy Council en regent pro tempore onverenigbaar zijn, heeft de Privy Council een nieuwe voorzitter gekozen. Prem Tinsulanonda, die regent is geworden nu de troon vacant is, wordt opgevolgd door Privy Council lid Tanin Kraivixien. Zodra Prem regent af is, krijgt hij de voorzittershamer terug. Tanin is voormalig hoofdrechter van het hooggerechtshof en hij diende als premier van oktober 1976 tot oktober 1977. Nadat een coup een eind had gemaakt aan zijn regering, werd hij lid van de Privy Council.
– Het ministerie van Buitenlandse Zaken gaat buitenlandse diplomaten informeren over de troonsopvolging. Ook de buitenlandse pers bericht daarover niet altijd even accuraat. Voor de gang van zaken, zie het bericht van gisteren: Over twee weken heeft Thailand een nieuwe koning [?].
Het Constitutionele Hof is gevraagd zich te buigen over de preambule van de nieuwe grondwet, waarin nog sprake is van de overleden koning. Die zal gewijzigd moeten worden. Het Hof neemt woensdag een beslissing.
– De nieuwe gouverneur van Bangkok, Aswin Kwanmuang, heeft geen binding met een politieke partij. Hij zegt dat eer betonen aan de koning zijn topprioriteit op dit moment is. Verder neemt hij zich voor het verkeer in goede banen te leiden en onderdak aan mensen te verschaffen, die naar Bangkok komen om de koning de laatste eer te bewijzen.
Gisteren vergaderde Aswin met premier Prayut, vice-premier Wissanu en minister Prawit over de te nemen maatregelen voor de grote menigtes die bij het Grand Palace worden verwacht. De premier maakt zich zorgen over verkeersproblemen en de lange rijen wachtenden voor het paleis. De gemeente gaat tenten neerzetten om de wachtenden te beschermen tegen de hitte en regen.
De naar huis gestuurde Sukhumbhand Paribatra heeft op zijn Facebook pagina de kiezers, die hem twee keer kozen, gemeenteambtenaren en de inwoners van Bangkok bedankt voor hun steun. ‘Ik zal jullie vriendelijkheid mijn hele leven blijven herinneren.’ [Zeker vergeten dat hij vervloekt is, toen0a de straten overstroomden] (Zie verder het bericht van 19 oktober: Exit gouverneur Sukhumbhand Paribatra)
– Nog steeds hebben Thai hulp nodig, die door verdriet worden overmand. [Zeker niets gewend] Het ministerie van Volksgezondheid heeft op Sanam Luang posten staan, waar mensen hulp kunnen krijgen. In de eerste 72 uur na het overlijden behandelden mobiele teams in de stad 115.000 mensen. Ze kregen eerste hulp en werden met respirators behandeld. De vrijdag dat het stoffelijk overschot van de koning werd overgebracht naar het paleis, was een topdag met 43.000 consulten. Eerder deze week zochten 500 tot 600 mensen dagelijks hulp. Hoeveel het er nu zijn, is niet bekend gemaakt.
De directeur van het Galya Rajanagarindra Institute adviseert mensen met problemen snel een psychiater te raadplegen. Kinderen die familieleden zien huilen of flauwvallen, kunnen angstig worden, waarschuwt hij. Het Mental Health Department, dat een war room heeft opgezet, zegt dat de huidige situatie normaal is.
– Nog meer condoleances uit het buitenland. De Amerikaanse ambassadeur bezocht gisteren het parlement en tekende een condoleanceboek. Hij overhandigde ook een bericht van president Obama. In Nieuw-Zeeland en Australië toonden de parlementen, premiers en oppositieleiders hun medeleven. De premier van Singapore komt naar Thailand, ook functionarissen uit Oost-Timor zouden willen komen, aldus een bron. Dinsdag tekende prins Andrew een condoleanceboek in de Thaise ambassade in Londen. Andrew heeft de Thaise koninklijke familie talloze malen bezocht. Koning Rama V was trouwens al een anglofiel.
– Het Siriraj ziekenhuis gaat de kamer waar koning Bhumibol de laatste jaren werd verpleegd, inrichten als museum. Dat wil zeggen als het Royal Household Bureau daarvoor toestemming verleent. Tevens wil het ziekenhuis een standbeeld van de koning oprichten.
De koning verbleef op de vijftiende verdieping van het Chalerm Phrakiat gebouw van Siriraj van september 2009 tot augustus 2013 en kwam in oktober 2014 weer terug uit het Klai Klangwon paleis in Hua Hin. In mei 2015 verbleef hij daar weer korte tijd.

Kun je zingen, zing dan mee*
21 oktober – Bangkok Post staat vandaag weer grotendeels in het teken van het overlijden van koning Bhumibol met zegge en schrijven drie berichten die ander nieuws bevatten. Opvallend initiatief, bedacht door nationaal kunstenaar en bekende cineast Chatrichalerm Yukol: een massale uitvoering van een nieuwe versie van het volkslied, gewijd aan de nagedachtenis van de koning.
Dat staat morgen te gebeuren op Sanam Luang onder muzikale begeleiding van het Siam Philharmonic Orchestra en een koor van honderd zangers. De uitvoering wordt gefilmd en later op de televisie en in de bioscoop vertoond. Wie mee wil zingen, dient om 10 uur aanwezig te zijn voor een repetitie; de opnames vinden om 1 uur plaats.
Verder meldt het openingsverhaal van de krant vandaag dat elke dag zo’n 30.000 tot 35.000 Thai het paleis bezoeken om de laatste eer aan de koning de bewijzen en een condoleancebericht te schrijven. Om alles in goede banen te leiden zijn 40.000 soldaten ingezet. Het leger heeft op vijftien locaties gezorgd voor (ik neem aan) tenten waar mensen uit het land kunnen verblijven. De Spoorwegen heeft nog meer extra treinen geregeld; ze rijden vanaf Khon Kaen, Surin en Phitsanulok. Op elf plaatsen rond Sanam Luang wordt eerste hulp verleend. Veel mensen vallen flauw als gevolg van een laag bloedsuiker niveau.
Adjunct-gemeentesecretaris Wantanee is bezorgd over het voedsel dat wordt uitgedeeld, want in de hitte zal het snel bederven. Wie voedsel ter beschikking wil stellen, dient contact op te nemen met een centrum dat de uitgifte coördineert. Het Pollution Control Department zorgt samen met de gemeente en studenten van de Thammasat universiteit voor het ophalen van afval.
* Kun je zingen, zing dan mee is de titel van een bekende liedbundel uit 1906. Voor een lijst van liedjes, klik hier.

Kort ander overlijdensnieuws
– In een kader bij het openingsverhaal komt personeel van het Siriraj ziekenhuis aan het woord, waar de koning meer dan 20 jaar is behandeld en sinds vorig jaar permanent verbleef. Het hoofd van het artsenteam dat voor de koning zorgde, vertelt dat de koning ook toen hij ziek was, hard werkte. ‘De monarch had een opvallend mentale kracht en geduld wanneer hij chirurgie kreeg. ZM de koning volgde altijd het advies van de artsen strikt op om snel te herstellen en weer aan het werk te kunnen.’
– De koning van Brunei, de koning en koningin van Maleisië en leiders van enkele andere landen komen naar Thailand om de koning de laatste eer te bewijzen. De koning en koningin van Bhutan waren de eersten die zich niet beperkten tot het sturen van een condoleance of op de Thaise ambassade in eigen land een condoleanceboek tekenden, maar naar Thailand kwamen. Bezoek wordt verder nog verwacht van leiders of hun vertegenwoordigers uit Singapore, Laos, Cambodja, Quatar, Saoedi-Arabië, Filipijnen, Zambia, VS, Zuid-Korea, Marshall Islands, Maldiven, Gambia en Japan.
– Het ministerie van Cultuur heeft toestemming verleend voor het downloaden van foto’s uit de collectie van het National Archives. Er is een ruime keuze: het archief heeft 30.000 foto’s met beelden van de koning, waaronder zeldzame foto’s uit zijn kindertijd en foto’s van werkbezoeken. De foto’s komen ook beschikbaar op cd om uit te geven aan media in binnen- en buitenland. Bij gebruik voor commerciële doeleinden is toestemming vereist.
De National Library heeft de leden van haar netwerk in 62 landen gevraagd materiaal dat in hun bezit is, te sturen. Ze beschouwt de publicaties en foto’s als ‘belangrijke historische documenten’.
– Sinds vrijdag, een dag na het overlijden van de koning, hebben 2.154 personen in de Thaise ambassade in Seoel (Zuid-Korea) het condoleanceboek getekend. De Thaise echtgenote van een Amerikaans soldaat, die 19 jaar was gestationeerd in Korea, schreef: ‘May I be your humble subject, dust under your feet, in the next life. With al the love and respect.’

Commentaar: Paiboon slaat de plank mis
21 oktober – Duidelijke taal over minister Paiboon (Justitie) in het hoofdredactioneel commentaar van Bangkok Post van donderdag: Paiboon gets it all wrong, kopt de krant. ‘Door de acties van een boze menigte tegen een man uit Phuket te bestempelen als “sociale sancties”, geeft de minister het verkeerde signaal af dat hij gebruik van geweld tegen verdachten in zulke hoogst gevoelige zaken goedkeurt.’
‘Of de minister zich er nu bewust van is of niet, zijn verklaring is hoogst gevaarlijk gegeven het feit dat een groot aantal ultra-royalisten, die diep bedroefd zijn over het verlies van hun geliefde monarch, er niet voor terug deinzen kangaroo courts (volkstribunalen) op te zetten en de zaken in eigen hand te nemen.’
In het geval van Phuket verzamelden honderden mensen zich voor het huis van een man, die ze ervan beschuldigden een bericht op Facebook te hebben geplaatst, dat aanstootgevend zou zijn voor de monarchie. Dankzij de bemiddeling van een oud-burgemeester liep de zaak niet uit de hand. Hij beloofde aangifte te doen, waarna de menigte zich verspreidde.
Soortgelijke incidenten deden zich voor in Surat Thani, Phangnga, Bangkok en Chon Buri. In Bangkok ging het om een vrouw die aan een psychische aandoening leed, in Chon Buri werd het slachtoffer meermalen tegen zijn hoofd getrapt (zie het bericht van gisteren: Prayut: Stop het geweld). Op de social media worden de acties van de zelfbenoemde rechters zelfs geprezen.
De opmerkingen van Paiboon, die hij inmiddels heeft geprobeerd te relativeren, zijn in tegenspraak met wat Prayut over het geweld heeft gezegd: Geen eigenrichting. Het geweld vergroot de onenigheid in het land en schaadt de monarchie. De premier heeft erop aangedrongen geen overhaaste conclusies te trekken wanneer mensen geen zwart dragen, bijvoorbeeld omdat hun baan het dragen van een uniform vereist. Prayut zegt dat mensen aangifte moeten doen wanneer ze op iets aanstootgevend stuiten, zodat de autoriteiten juridische actie kunnen ondernemen.
BP tot besluit: Paiboon’s schaamteloze verklaring is in tegenspraak met wat Prayut heeft gezegd. De minister dient onmiddellijk zijn woorden in te trekken. Hij mag niet vergeten dat gerechtigheid niet verkregen kan worden door volksgerichten. (Bron: Bangkok Post, 20 oktober)

Laat ik het maar het grootste koor ter wereld noemen. Zaterdag worden honderdduizenden op Sanam Luang verwacht om daar onder begeleiding van het Siam Philharmonic Orchestra en met steun van professionele zangers het volkslied in een bewerkte versie te zingen als eerbetoon aan de koning.
De uitvoering is een initiatief van nationaal kunstenaar en cineast Chatrichalerm Yukol, die de zang filmt voor gebruik op tv en in de bioscoop. Om 10 uur wordt gerepeteerd; om 1 uur vinden de opnamen plaats. En nu maar hopen dat er niet zo vals wordt gezongen als doorgaans in karaokebars.

Guru: Eerbetoon in beeld

Bhumibol 48 pieces of music22 oktober – In Guru, het vrijdagmagazine van Bangkok Post, geen ellenlange necrologieën over de koning maar het creatieve zusje van de dagkrant eert de koning met illustraties: tekeningen van Mika Apichatsakol en cartoons en tekeningen, geplukt van internet met een korte toelichting van de makers.

Mika belicht Nine noble memories, zoals de troonsbestijging op 18-jarige leeftijd, het Royal Rainmaking Project, zijn beheersing van zes talen, de sporten die hij beoefende en de koning als componist en tekstschrijver van 48 muziekstukken (illustratie rechts).

De hommage online levert al even interessant materiaal op, zoals van art director Yurawat Surattanasathitkul die de koning in een miniem aantal lijnen weet te vereeuwigen (illustratie links). Yurawat schrijft:

Bhumibol getekend door YurawatThis was inspired by the outpour of love everyone had shown to the King. I believe every Thai already has their own image of the King to remember him by. With this tribute, I chose to focus on his glasses and combined them with the Thai number nine (as he was the ninth king of the Chakri Dynasty). I wished to create something that reminds all Thais of him.

Ik wil nog wel eens afgeven op Thailand, met name in mijn columns op Facebook, maar het moet gezegd: Thailand heeft talent. Meer zien, klik hier: Nine Noble Memories; Thailand’s Largest Online Homage.

Grote drukte op Sanam Luang
22 oktober – Crowds mass at Sanam Luang kopt de krant vandaag boven haar openingsartikel dat bijna de gehele voorpagina beslaat. En met deze zin zou ik kunnen volstaan want nieuwe informatie bevat het niet. Dat de premier van Singapore en diens echtgenote vandaag zouden komen om de koning de laatste eer te bewijzen, was al gemeld en dat geldt ook voor de massale koorzang (zie de homepagina) op Sanam Luang, de verwachte drukte en de beveiligingsmaatregelen. Gisteravond arriveerden al de eersten voor de zang.
Verder bevat het artikel quotes van aanwezigen, die hun liefde voor de koning verwoorden, zoals een 74-jarige vrouw die aan de rand van Bangkok woont. Ze is al driemaal naar Sanam Luang gegaan, de ‘vreselijke’ verkeersopstoppingen voor lief nemend. De hitte deert haar niet. ‘De koning had ook geen paraplu nodig als hij het land bezocht, dus waarom ik wel?’
Een khanom krok verkoopster uit Chon Buri vertelt familie en vrienden te hebben opgetrommeld zodra ze over het overlijden hoorde. Ze bereiden chicken noodles en zoetigheden; de 300 kilo noedels per dag zijn niet eens voldoende om alle hongerigen te bedienen.
De adjunct-commandant van de 1st Army Region adviseert uit veiligheidsoverwegingen tegen overnachten op Sanam Luang; beter is in een van de door de gemeente Bangkok geopende accommodaties te slapen.
Premier Prayut zei gisteren: ‘De koning heeft ons niet verlaten. Hij is nog steeds bij ons: op de grond, in het water, in de lucht en in alles waaraan hij voor ons heeft gewerkt.’ Hij riep het ambtenarenapparaat op de voetstappen van de koning te volgen door duurzame ontwikkeling na te streven, een pleidooi waarvoor  de koning wereldwijd werd bewonderd. ‘Thailand staat op een kruispunt. Het is tijd voor het land om te kiezen tussen falen en bloeien.’

Opinie: Waarom Thaise mensen om hun koning huilen
22 oktober – Waarom huilen Thai om hun koning? Thitinan Pongsudhirak geeft op de opiniepagina van Bangkok Post het antwoord. Cynici en critici en degenen die niet ingewijd zijn, mogen beweren dat de Thais overdrijven alsof ze gehypnotiseerd zijn. Ze zeggen dat de cultus georkestreerd is voor macht en prestige, dat het een grote hersenspoeling is, op school en op straat begonnen met indoctrinatie en socialisatie, met de wet die dat versterkt.
Maar Thais zijn niet dom, schrijft Thitinan. Als de man niet zo goed was geweest in zijn functie, als hij zich niet zo lang en zo veel bekommerd had [om zijn volk], als hij niet het land door moeilijke tijden had geloodst en economisch ontwikkelingen had bevorderd, zou geen enkele hoeveelheid propaganda gewerkt hebben. Dat is waarom Thais vandaag om hun koning huilen. (Bron: Bangkok Post, 21 oktober)
Ik beperk me met deze samenvatting tot de eindconclusie. Wie meer wil weten over de tomeloze inzet van de koning, leze het artikel Why the Thai people cry for His Majesty.
NB Het artikel van Thitinan heeft alle kenmerken van een hagiografie. Het moet maar, want elke kritiek op de vorst wordt beschouwd als majesteitsschennis en leidt tot een enkele reis Bangkok Hilton, de bijnaam van de gevangenis.

Zoals al gemeld op de homepagina zongen tienduizenden zaterdag het volkslied op Sanam Luang. In dit filmpje van ruim een half uur een verslag met een commentaar in het Thais. Wie direct de zang wil horen, moet doorspoelen naar tellerstand 16.01, maar erg mooi klinkt het niet op mijn laptop.

Laat ik het maar het grootste koor ter wereld noemen. Zaterdag zongen honderdduizenden op Sanam Luang onder begeleiding van het Siam Philharmonic Orchestra en met steun van professionele zangers het volkslied in een bewerkte versie als eerbetoon aan de koning.

De uitvoering was een initiatief van nationaal kunstenaar en cineast Chatrichalerm Yukol, die de zang heeft gefilmd voor gebruik op tv en in de bioscoop. Om 10 uur werd gerepeteerd; om 1 uur vonden de opnamen plaats. In Nieuws uit Thailand een video van de zang.

Honderdduizenden nemen zingend afscheid
23 oktober – Nog steeds domineert het overlijdensnieuws in Bangkok Post, maar zowaar telt de krant vandaag één pagina met ander nieuws. Op de voorpagina een paginabrede foto van het grootste koor ter wereld, zoals ik het noem.
De krant kopt A tearful final song for His Majaesty. Ook in andere koppen worden alle registers open getrokken, zoals We’ve lost our ray of sunshine en Strength of the land. Als nuchtere Nederlander kan ik maar moeilijk wennen aan dit soort rouwbeklag.
Honderdvijftigduizend Thai (schatting politie) plus een zelfde aantal in zijstraten waren naar Sanam Luang gekomen, waar 25 camera’s, 25 microfoons, twee drones en drie kranen de massazang vastlegden. Behalve tussen 13 en 14 uur werd er ook om 22 uur gezongen met aansluitend een candlelight vigil (wake). De politie was aanwezig met 4.400 man. Ook aanwezig: zakkenrollers. Zestien bewakingscamera’s waren geïnstalleerd om hen in de gaten te houden.
Zie verder de homepagina en de pagina Koning Bhumibol.

Ander overlijdensnieuws
– Het medisch team op Sanam Luang is met het oog op de almaar toenemende stroom rouwenden uitgebreid met 200 vrijwilligers uit twintig particuliere ziekenhuizen. Ze gaan te voet de menigte in om mensen te helpen. Het ministerie van Werkgelegenheid heeft extra tenten voor hen geplaatst. Ook zijn nog eens 1.700 politieagenten opgetrommeld om de orde te handhaven.
Het openbaarvervoerbedrijf van Bangkok heeft honderd extra bussen ingezet om de rouwenden naar hun bestemming te brengen. Transport Co heeft het aantal intercity ritten met 25 procent uitgebreid, voldoende voor 300.000 passagiers. De Spoorwegen zetten 150 speciale treinen in. Bij aankomst in Bangkok staan shuttlebussen klaar voor vervoer naar Sanam Luang.
Vanaf vrijdag wordt het publiek toegelaten tot de Dusit Maha Prasat Throne Hall waar de urn met het stoffelijk overschot van de koning staat. Wie voedsel wil doneren, wordt geadviseerd gedroogd of instant voedsel uit te delen en niet gekookt voedsel omdat daarvan genoeg is.
– Het Mental Health Department van het ministerie van Volksgezondheid heeft een oproep gedaan aan zijn 1,04 miljoen village help volunteers  om in hun dorp op zoek te gaan naar mensen die in geestelijke nood verkeren na het overlijden van de koning. Het advies luidt: neem deel aan de rouwplechtigheden. Wanneer de depressieve symptomen niet verdwijnen, worden ze naar een ziekenhuis begeleid. Het MHD maakt al langer gebruik van de vrijwilligers. Ze hebben een training van 33 uur achter de rug en elk is verantwoordelijk voor tien huishoudens.
Bij het Grand Palace heeft het MHD vijf posten ingericht voor wie hulp nodig heeft. In het hele land zijn er duizend. De 24-uurs hotline krijgt momenteel tweemaal zoveel telefoontjes als normaal. Gemiddeld bellen 200 mensen per dag. De derde dag na het overlijden was het moeilijkst, de afgelopen week is het aantal telefoontjes afgenomen. Normaal duurt een rouwproces een tot twee weken, soms uitlopend tot zes weken. Assistent hoogleraar Pichai van de Mahidol universiteit denkt dat de rouwperiode nog wel langer zal duren.
– Thailand Post deelt gratis herdenkings postkaarten uit met een postzegel waarop de koning staat, gekleed in het ceremonieel tenue van luchtmachtcommandant. De postzegel van 1 baht is gestempeld op 13 oktober, de dag van het overlijden. In totaal worden 9.999.999 van deze postzegels gedrukt. De kaart kan online worden aangevraagd of op het postkantoor. Postzegels met het beeld van de koning kunnen ook gekocht worden.
– Een tatoeage studio in Thong Lor (Bangkok) doet goede zaken. Veel mensen laten voor het eerst (en voor het laatst) een tatoeage plaatsen ter herinnering aan de koning. De meesten kiezen voor het cijfer 9 of de tekst ‘I was born under the reign of King Rama IX’ in het Engels of Thai, of met een kleine landkaart. De meeste klanten zijn dertigers, ouder dan de gebruikelijke clientèle, zegt eigenaar Bongkod. Het portret van de koning en het koninklijke cijfer zijn taboe, maar die plaatste hij al niet voordat het verboden werd.
In Pattaya tekenden zes tatoeëerders in drie dagen gratis 268 tatoeages. Op de social media plaatsen mensen foto’s van zichzelf met hun tatoeage, waaronder ook tatoeages met spelfouten.
– Hoofdcommissaris Chakthip van de Royal Thai Police heeft opdracht gegeven de beveiliging op Sanam Luang te vergroten nadat een vrouw geprobeerd zou hebben kinderen te kidnappen. De gemeentepolitie heeft de opdracht gekregen een centrum voor vermiste personen op te zetten. Dat komt in de tent van het Police General Hospital. De politie adviseert ouders hun kroost een naamkaartje met telefoonnummer te laten dragen.
De vermeende kidnapping is op Facebook door een moeder gemeld, die schrijft dat de vrouw, die in het gezelschap van een man was, een van haar kinderen op de wang tikte, alsof ze het kind goed kende. Toen ze begon te roepen om hulp, maakten beiden zich uit de voeten. De Mirror Foundation kreeg daarover donderdag een klacht.

Hoe beelden verwarring kunnen scheppen
23 oktober – Een dag na het overlijden van de koning wordt een groot portret van ZM van een gebouw gehaald. Internetgebruikers meldden dit vol verontwaardiging, ze vonden het voorbarig om zo snel al het portret weg te halen. Later bleek dat het was weggehaald om te decoreren met witte en zwarte doeken, keurig gedrapeerd in boogjes met rozetten er tussenin. Toen dat klaar was, werd het portret weer op zijn oude plaats terug gehangen.
De uitdrukking luidt: Een foto zegt meer dan duizend woorden, maar soms (ik meen eigenlijk altijd) hebben foto’s woorden nodig om situaties zoals deze te voorkomen. Natuurlijk bleef de ‘affaire’ nog een tijd rondzingen op het net, wat voor de regering weer aanleiding was alle overheidsdiensten te verbieden staatsieportretten weg te halen.
Uitzondering: wanneer de tekst luidt Long Live the King of de Pali versie (Teeka Yuko Hotu Maha Racha) moet die natuurlijk wel aangepast worden.
Wanneer, zoals in het voorbeeld een portret tijdelijk wordt weggehaald, dient dat snel te gebeuren zodat geen misverstanden ontstaan, zegt regeringswoordvoerder Sansern. (Bron: website Bangkok Post, 22 oktober)

Najib, Hun Sen en Li Yuanchao op condoleancebezoek
23 oktober – Drie regeringsleiders hebben zaterdag de laatste eer bewezen aan koning Bhumibol. Als eerste arriveerden de Maleisische premier Najib Razak en zijn echtgenote Rosmah Mansor.  Ze legden een krans in de Dusit Maha Prasat Throne Hall en tekenden in de Red Room van het Royal Household Bureau een condoleanceregister. Daarna volgden de Cambodjaanse premier Hun Sen (foto) en de Chinese vice-president Li Yuanchao. (Bron: website Bangkok Post, 22 oktober)

Bewaking op Sanam Luang opgeschroefd
24 oktober – Het is druk op Sanam Luang met afgelopen vrijdag naar schatting 648.000 personen en vanaf aanstaande vrijdag wordt het nog drukker, want vanaf die dag mag de bevolking een laatste groet aan de koning brengen in de Dusit Maha Prasat Throne Hall. Daar ligt de koning volgens dit bericht opgebaard [mijn woordenboek vertaalt to lie in state als op een praalbed liggen) maar volgens een eerder bericht staat de urn met het lichaam van de koning er.
De beveiliging op Sanam Luang is versterkt naar aanleiding van (eerdere) berichten dat rond deze tijd bomaanslagen zijn gepland in Bangkok en omgeving, naar verluidt door zuidelijke opstandelingen. Bij de acht ingangen van Sanam Luang worden bezoekers gescreend door soldaten, agenten en vrijwilligers; de poort naar het Grand Palace wordt bewaakt (foto) door soldaten van het 1st Army.
Vice-premier Prawit heeft het leger opdracht gegeven nog een baileybrug over de Khlong Lord  achter het ministerie van Defensie te construeren voor vergroting van de toegang tot Sanam Luang. Vanochtend zou de brug in gebruik worden genomen. De eerste brug voor het Royal Hotel verricht sinds zaterdag al goede diensten.
En zoals altijd zijn er weer lieden die misbruik maken van de situatie. Eerder meldde de krant al over zakkenrollers op Sanam Luang, vandaag waarschuwt de NCPO voor zogenaamd gouden bankbiljetten die voor duizenden baht worden verkocht. Ze zijn gemaakt van papier, waarop een laagje nepgoud is aangebracht.
De biljetten die op een biljet van 1.000 baht lijken, zijn gemaakt in China. [Zou er Made in China op staan?] Ze worden voornamelijk in Chiang Mai verkocht. Een twitter gebruiker heeft er ook al voor gewaarschuwd.

Ander overlijdensnieuws
– Pagina 2 opent met de herinneringen van abt Somdet Phra Wannarat (79) van de Wat Bowonniwet Vihara waar de koning in 1956 tot monnik werd gewijd. Bhumibol, toen 30 jaar, verbleef er dertig dagen. De abt vertelt dat de koning nauwgezet zijn verplichtingen vervulde, zoals elke ochtend blootsvoets een bedelronde maken. Als hij niet was ingeroosterd voor een ronde langs het koninklijk paleis en overheidskantoren, vergezelde hij de andere monniken bij hun ronde in nabijgelegen woonwijken.
De abt vertelt door Bhumibol gecomplimenteerd te zijn voor zijn preken, maar ‘hij was er niet zeker van of de mensen begrepen wat ik onderwees. Hij gaf het advies een allegorie te gebruiken waardoor mensen het gemakkelijker zouden begrijpen.’
Tijdend een bezoek aan het Klai Klangwon paleis in Hua Hin, waar de koning toen verbleef, toonde hij Bhumibol’s advies ter harte te hebben genomen want hij vertelde het verhaal van koning Salomo (in zijn versie een rechter) en de twee vrouwen die claimen dat een kind van hen is. ‘De koning vertelde me dat het een goede preek was.’ De abt vertelde het verhaal omdat Rama VII in 1932 tijdens de Siamese revolutie ter wille van het volk het koningschap had opgegeven.
– Bezoekers van Sanam Luang en het Grand Palace is gevraagd – om een ANWB-reclameslogan uit 1926 te citeren: ‘Laat niet, als dank, Voor ‘t aangenaam verpoozen, Den eigenaar van ’t Bosch, De schillen en de doozen’ oftewel: ruim zelf je rommel op. Die oproep deed vice-premier Prawit, die gisteren Sanam Luang inspecteerde.
Volgens het gemeentelijk Environment Department (ED) wordt dagelijks 190 ton afval opgehaald. Zaterdag schoot het omhoog naar 365 ton toen honderdduizenden zich verzamelden voor het zingen van het volkslied. De krant schrijft dat sommigen hun afval netjes in afvaltonnen doen, maar anderen gooien het op de grond.
Prawit herhaalde het verzoek om kaarsen niet te dicht bij de witte paleismuren te plaatsen daar dit roetplekken achterlaat en het gazon beschadigt. Sindsdien schakelen velen over op het plaatsen van bloemen tegen de muur.
Het ED heeft vijf vuilniswagens ingezet, het aantal vuilnismannen is verhoogd en het aantal mobiele toiletten is vergroot van 30 naar 49. De geplaatste bloemen worden zesmaal per dag opgehaald en op andere plaatsen gelegd.
– MinisterApiradi (Handel) heeft zijn ministeriediensten opdracht gegeven gedoneerde zwarte en donkere kleding te verzamelen en de kleding weg te geven aan mensen die zich niet kunnen veroorloven nieuwe kleding te kopen. In het hele land worden inzamelingsacties gehouden. Kleding die een andere kleur heeft, wordt geverfd.
Het ministerie heeft zich aangesloten bij een initiatief van kledingfabrikanten die een rouwevenement hebben georganiseerd waarop goedkope zwarte kleding te koop was. Vandaag is de laatste dag op het Department of International Trade Promotion. Bezoekers konden er ook kleding gratis laten verven. Er was zoveel belangstelling voor dat nummertjes moesten worden uitgedeeld. Soortgelijke evenementen worden gehouden in Central, The Mall en Tesco Lotus.
Dit weekend trokken veel mensen naar de grensmarkt Rong Kluea in Aranyaprathet (Sa Kaeo) om zwarte kleding te kopen.
– Het is oppassen geblazen met het eten dat op Sanam Luang wordt verstrekt, want in de hitte bederft het snel waardoor mensen voedselvergiftiging en diarree kunnen oplopen. Het Department Of Disease Control heeft een lijst met tien adviezen opgesteld. Sommige gerechten worden afgeraden. De gemeente Bangkok zamelt op twee plaatsen gedoneerd voedsel in: een waar voedsel wordt bereid, de andere alleen voor bestellingen.

Eerbetoon aan de koning verhuist m.i.v. zaterdag
25 oktober – Vrijdag is de laatste dag waarop Thai in het Sahathai Samakhom Pavillion knielen voor het portret van de koning; vanaf zaterdag worden ze toegelaten tot de Dusit Maha Prasat Throne Hall waar de urn met het lichaam van de koning staat. Dagelijks mogen 10.000 personen naar binnen, tenzij er een koninklijke ceremonie wordt gehouden.
Eigenlijk is dit allemaal oud nieuws, maar omdat BP ermee opent, meld ik het voor alle volledigheid toch maar even. Het Royal Household Bureau adviseert rouwenden geheel in het zwart gekleed te gaan: vrouwen lange zwarte jurken of rokken tot onder de knie, plus kousen. Mannen dienen af te zien van denim broeken en T-shirts. Een zwarte stropdas heeft de voorkeur.
Pongsawat Pannajit, adjunct-commandant van het 1st army, maakte maandag de data bekend. Hij zei verder dat er dit weekend veel verkeer was bij het Grand Palace en Sanam Luang en prees de samenwerking van het publiek om de opstoppingen te verzachten. Ook bedankte hij medische vrijwilligers voor hun hulp aan mensen die waren flauw gevallen.
Ouders kregen het advies een naamkaartje om de nek van hun kinderen te hangen met adres, telefoonnummer en eventueel medische gegevens. Voorts vroeg hij om vuilniszakken en gedroogd voedsel, waaraan grote behoefte is.
Het overige ‘nieuws’ puntsgewijs:
– De tweede bailey brug over de Khlong Lord is in gebruik genomen, waardoor de toegang tot Sanam Luang is uitgebreid. Ik zag op de tv soldaten met de zware brugdelen sjouwen. Nou, daar moet je wel spierballen voor hebben.
– Legerwoordvoerder Winthai zegt dat overwogen wordt een centraal distributiepunt voor voedsel en dranken in te richten zodat de voorraden beter beheerd worden.
– Minister Suwaphan (PM’s office) heeft de gemeente gevraagd meer shuttlebussen in te zetten.
– Het Marine Department, de Marine Police en de Royal Thai Navy is gevraagd om meer boten.
– Het ministerie van Binnenlandse Zaken wil Thai helpen die geen geld hebben voor de reis naar Bangkok en het maakt plannen voor hun onderdak.
– De gemeentepolitie heeft enkele bezoekersaantallen bekend gemaakt: 980.000 in het paleis en op Sanam Luang van 14 tot 23 oktober; 120.000 op Sanam Luang toen het stoffelijk overschot van de vorst werd overgebracht van het Siriraj ziekenhuis naar het paleis; 200.000 op Sanam Luang toen daar zaterdag het volkslied werd gezongen voor een documentaire die later op de tv en in de bioscoop wordt vertoond.
– Op andere dagen varieerde het aantal aanwezigen op Sanam Luang van 40.000 tot 60.000 en 18.000 tot 44.000 brachten elke dag een bezoek aan het paleis. Maandag werden nummertjes uitgereikt.
– Voor de Wat Maha That werden de tassen van bezoekers gecontroleerd alvorens ze naar binnen mochten.
– Vice-rector Prinya van de Thammasat universiteit en directeur van het Volunteers for Dad centrum op Sanam Luang, vraagt de goede gevers van voedsel af te zien van styrofoam bakjes, daar de grond bezaaid ligt met die dingen en ze moeilijk kwijt te raken zijn. Hij adviseert bio-afbreekbare bagasse bakjes. Petflessen met water vormen ook een probleem. Pinya zegt: Neem 1 fles mee en vul die bij als je meer wil.
– Dagelijks haalt de gemeente 66 ton afval op; zaterdag was een topdag met 175 ton. 200 ton afval moet nog gesorteerd worden. De gemeente krijgt daarbij hulp van vrijwilligers van de Thammasat universiteit.

Ander overlijdensnieuws
– Het Indiase 5-daagse festival Diwali, dat samenvalt met het hindoe nieuwjaar, wordt dit jaar niet gevierd. De Indiase gemeenschap in Thailand heeft besloten het te schrappen uit piëteit met het overlijden van de koning.
– Uit een onderzoek van het Internal Trade Department (ITD) is gebleken dat 100 kledingverkopers in Bangkok de prijs van zwarte kleding hebben verhoogd, zegt directeur-generaal Nuntawan. Ze verkochten T-shirts, die normaal 200 baht kosten, voor 500 baht. Ook ontbraken prijskaartjes wat eveneens in strijd met de wet is. De dames en heren zijn gewaarschuwd. Als ze stout blijven, worden ze voor de rechter gesleept. Het ITD heeft meer staf ingezet om elders in het land te controleren.
Permanent secretaris Wiboonlasana van het ministerie van Handel heeft het ITD gevraagd steekproeven te nemen op de Chatuchak weekendmarkt. Bij een inspectie van 1.900 winkels zijn 19 verkopers beboet omdat prijskaartjes ontbraken.
Wiboonlasana zegt dat de particuliere sector nog niet voldoende zwarte kleding kan produceren om aan de vraag te voldoen. In samenwerking met Tesco Lotus worden in het hele land 55.000 zwarte T-shirts uitgedeeld. Daarmee is al in negen filialen in Bangkok begonnen. Later komen de 100 andere filialen aan de beurt.
– Tot eind januari zijn alle musea, archeologische (vind)plaatsen en historische parken gratis toegankelijk voor zowel Thai als buitenlanders. En dat valt weer mee want normaal betalen buitenlanders een hogere entreeprijs dan Thai. Directeur-generaal Anant vraagt de bevolking die plaatsen te bezoeken als teken van respect voor de koning, omdat de vorst zich bekommerde om de promotie en conservering van Thaise kunst en cultuur.

Overlijdensnieuws in vogelvlucht
– De kroonprins heeft zijn personeel opdracht gegeven elke dag voedsel te verstrekken op Sanam Luang. Hij wordt voorzitter van een commissie, die voorbereidingen gaat treffen voor de crematie van de koning.
– De urn met het lichaam van de koning wordt op de dag van de crematie, vermoedelijk over een jaar, op de royal chariot Phra Maha Phichai Ratchrot naar de crematieplaats vervoerd, een royaal versierde strijdwagen die nu nog in het Nationaal Museum staat.
– Vandaag vergadert het regerings situation monitoring command centre om alle actieplannen van overheidsdiensten voor de hulpverlening aan rouwenden te integreren.
– Vanaf zaterdag, het is al eerder gemeld, worden elke dag 10.000 bezoekers toegelaten in de Dusit Maha Prasat Throne Hall om de koning de laatste eer te bewijzen. Daar staat de urn met het stoffelijk overschot van de vorst.
– Elders in het land zijn de nodige activiteiten. In Narathiwat kunnen mensen een condoleanceregister tekenen in het speciaal voor dit doel opengestelde Thaksin Rachaniwet paleis, een in 1973 gebouwd paleis waar de koning verbleef wanneer hij het Zuiden bezocht.
In Chiang Mai houden dertig organisaties activiteiten, waaronder van zaterdag tot maandag bij de Tha Phae Gate een kaarslicht wake.
– De Indonesische president Joko Widodo nam gisteren afscheid van de koning in de Dusit Maha Prasat Throne Hall en hij tekende een condoleanceregister.
– Vanaf zaterdag opent het ministerie van Onderwijs in schoolgebouwen drie servicecentra, waar bezoekers gratis eten en drinken krijgen, kleren kunnen verven en een plasje doen. Het ministerie wil het huidige servicecentrum op Sanam Luang verplaatsen om de gemeente te helpen bij het verzamelen van het afval. Het centrum kan 4.000 personen per dag bedienen, met de nieuwe centra erbij worden dat er 5.000. Over de stank van de ververij is geklaagd.
– De gemeente Bangkok vraagt bezoekers eigen lunchdozen mee te nemen om de hoeveelheid afval die elke dag moet worden opgeruimd, te beperken. Petflessen kunnen ter plaatse worden bijgevuld. De gemeente gokt op een vermindering met 20 procent.
De gemeente dringt er ook op aan het afval te scheiden en in de juiste tonnen te doen. Voorts vraagt ze de hoeveelheid overgebleven voedsel te verminderen. Thans wordt 40 procent van het uitgedeelde eten verspild.
Gemiddeld haalt de gemeente per dag 77 ton afval op, waaronder 5 ton aan styrofoam bakjes, die niet gerecyceld kunnen worden. Vrijwilligers van de Thammasat unversiteit helpen bij het scheiden van het afval. De grote voedseldonoren gebruiken geen styrofoam meer maar biologisch afbreekbare bakjes.
– Hollywood acteur en regisseur Steven Seagal heeft gisteren in het Government House een bezoek gebracht aan premier Prayut. Hij zei na afloop bedroefd te zijn over het overlijden van de koning, die zich zo lang heeft ingezet voor zijn volk. Seagal is een frequent bezoeker aan Thailand.
Zijn nieuwe film Attrition Siam wordt in Thailand opgenomen. Daarin werkt de hoofdpersoon samen met de Thaise autoriteiten bij de strijd tegen een mensenhandelbende. Seagal zegt op het idee te zijn gekomen doordat Thailand op de Tier 3 lijst stond van het Amerikaanse Trafficking in Persons rapport en dit jaar een plaatsje is opgeschoven naar Tier 2.
– De provincie Khon Kaen gaat de Thanon 5 Phruetsachika (Nov 5 Road) opknappen. Op die (nieuw aangelegde) weg reisde het koningspaar bij hun eerste bezoek in 1955 aan de provincie. In het Provinciehuis is een permanente expositie ingericht met foto’s van het bezoek. Over de opknapbeurt meldt de krant alleen dat oude straatnaamborden worden vervangen door grotere.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft voor elke provincie een quotum vstgesteld van 2400 personen, die in vier trips naar BKK mogen komen. De gouverneur zegt dat het aantal belangstellenden het quotum overtreft. De provincie gaat haar best doen ze allemaal van dienst te zijn.
– Alle voorgaande berichten zijn gebundeld op de pagina Koning Bhumibol.

Run op herinneringen aan de koning
26 oktober – Munten, bankbiljetten, amuletten, boeken, portretten, postzegels ter herinnering aan koning Bhumibol: ze gaan sinds het overlijden als warme broodjes over de toonbank (als ik het wat oneerbiedig mag formuleren) en sommige gedenkwaardigheden zijn al bijna uitverkocht, plus dat de prijzen omhoog schieten.
Een kleine Bhamahachanaka munt kost nu 13.000 baht tegen voorheen 4.500 à 5.000 baht. Een grote kost 26.000 baht en die was eerder te koop voor 8.000 à 12.000 baht, aldus directeur Sarawut van de Thai Medal Association.
Zelfs munten die ruim voorhanden zijn op markten zijn in prijs gestegen, zoals de 1-baht munt uit 1962 die nu 25 baht kost en voor de 20-baht munt verkrijgbaar bij het Bureau of the Royal Thai Mint moet 100 baht worden neergeteld.
De duurste munt die tijdens het bewind van de koning is geslagen, is een gouden munt uit 1987. Schrik niet: 800.000 baht tegen eerder 200.000 baht.
‘De prijsstijgingen betekenen niet dat er aanbod is, want veel verzamelaars willen hun munten niet verkopen en willen geen afstand doen van hun verzameling’, zegt Sarawut.
Behalve munten zijn ook bankbiljetten in prijs gestegen. De laatste versie van het 10 baht biljet  kost 5.000 à 5.500 per 100 uitgaven [?].
Het wordt eentonig maar ook amuletten met de beeltenis van de koning kosten meer, gemiddeld vijfmaal zoveel als begin oktober. Daarentegen zakt de prijs van andere amuletten omdat de verkoop stagneert. Vooral de amuletten ter herinnering aan de verjaardagen van de koning zijn in trek. De prijs van Boeddha amuletten, gegoten ter herinnering aan ceremonies waarbij de koning aanwezig was, zijn merkwaardig genoeg in prijs gelijk gebleven.
Over boeken kan ik kort zijn. Er zijn talrijke boeken over de koning. De krant noemt de populaire titels, maar die zullen mijn lezers niets zeggen, dus laat ik onvermeld. Voor een klassieker, See Pan Din (Four Reigns) van Kukrit Pramoj, neemt de belangstelling weer toe. Het boek bestrijkt de periode van koning Rama V tot VIII, en is ook in het Engels beschikbaar. Een absolute must  voor expats.
Ten slotte postzegels met de beeltenis van de koning. De 1.300 postkantoren van Thailand Post hebben er niet veel meer. Sinds 1947 heeft tante Pos 2 miljard zegels uitgegeven, bestaand uit 70 series met 349 verschillende afbeeldingen.
Elke dag staan er lange rijen in de postkantoren, zegt president Samorn. De meest populaire zegels zijn die uit de begintijd van het koningschap en zegels gewijd aan de verjaardagen van de koning, de troonsbestijging en het werk van de koning.
In januari komt een nieuwe gratis zegel  beschikbaar. Er worden er 9,9 miljoen van gedrukt. (Bron: Bangkok Post, 25 oktober)

Overlijdensnieuws in vogelvlucht 27 oktober
– Kroonprins Vajiralongkorn heeft gisteren in Wat Arun een koninklijke kathin ceremonie geleid, waarbij monniken nieuwe pijen krijgen. De kroonprins bewees ook eer aan het standbeeld van koning Rama II.

– Niemand hoeft zich te haasten voor een bezoek aan de Dusit Maha Prasat Throne Hall, waar de urn met het lichaam van de koning staat. Eerder werd 20 januari als einddatum genoemd, maar minister Supawhan (PM’s Office) zegt dat die nog moet worden vastgesteld.

– Zaterdag is de eerste dag waarop de troonzaal open gaat voor het publiek om de koning de laatste eer te bewijzen. Dat kan dagelijks tussen 8 en 21 uur.Elke dag worden 10.000 personen toegelaten in groepen van 150. Ze moeten een nummertje trekken.

– Nog meer wegen rond het Grand Palace worden afgesloten voor het autoverkeer. Er rijden shuttlebussen naar Sanam Luang. Een grote boot met een passagierscapaciteit van 400 personen vaart van de Sathon steiger naar de Tha Chang steiger, op kleine loopafstand van het paleis. Voor gecharterde bussen zijn acht parkeerterreinen beschikbaar.

– Rond Sanam Luang zijn vijftien eerstehulp posten ingericht. Voor onderdak zijn het Thai-Japanese Din Daeng Stadium open, verpleeghuis Ban Ounirak en de paardenracebaan Nang Loeng.

– Vanaf 1 november hebben toeristen tussen 8 en 16 uur via de Wiset Chaisri poort toegang tot het paleis. Touringcars parkeren bij het Royal Rattanakosin Hotel en het Government Lottery office aan de Rachadamnoen Avenue. Andere bezoekers betreden het paleis via de Manee Nopparat poort (na 16 uur de Wiset Chaisri poort) en verlaten het via de Tevapirom poort.

– De bewaking op de routes naar het paleis is versterkt. Er zijn acht controleposten. Verder wordt het gebied in de gaten gehouden met 1.400 CCTV camera’s. Een ander artikel zegt negen controleposten. Dinsdag zijn 200 scherpe voorwerpen in beslag genomen: messen, scharen en zelfs boksbeugels.

– Gisteren is een grote ballon boven Sanam Luang opgelaten; recht eronder is een meeting point. Vermissingen, ziektegevallen en andere zaken kunnen gemeld worden via hotline 1899.

– Motortaxibestuurders die vrijwillig bezoekers willen vervoeren, dienen zich te registreren. Er zijn al bestuurders gepakt die passagiers geld vragen.

– Soldaten gaan de gemeente helpen bij het opruimen van het terrein en de omgeving van het paleis. Het afval wordt afgevoerd met 200 vuilniswagens.

– Het ministerie van Binnenlandse Zaken helpt bij het vervoer van rouwenden naar BKK. Dagelijks mogen bewoners uit vijf provincies komen, 750 per provincie. Bij het Grand Palace worden voor de wachtenden 2.000 stoelen geplaatst.

– Adjunct-gouverneur Amnuay van Bangkok heeft gevraagd geen voedsel meer na 20 uur uit te delen om te voorkomen dat bezoekers op Sanam Luang blijven slapen.

– Het schijnt nodig te zijn; minister Suwaphan (PM’s Office) vraagt namens de regering rouwenden zich netjes te gedragen, op een wijze die passend is bij de gebeurtenis. Mensen die zich misdragen, krijgen een standje.
Suwaphan waarschuwde gisteren ook voor nep-vrijwilligers die misbruik maken van de situatie. Sommigen, zei hij, komen alleen voor de gratis maaltijden. Enkele straatverkopers, die gratis voedsel hadden gekregen, zijn betrapt omdat ze het door verkochten.

– De videoclips die al op de social media circuleren met beelden van de massazang op zaterdag zijn niet door Chatrichalerm gemaakt, zegt zijn dochter. De film waarvoor hij heeft gefilmd, wordt volgende week overhandigd aan het Public Relations Department, dat beslist hoe hem uit te zenden. Er rust geen copyright op, dus iedereen kan de beelden kopiëren.
Hoeveel clips worden verspreid, moet nog worden vastgesteld. Eén video gaat over de werkzaamheden back stage. De dochter heeft haar excuses aangeboden aan mensen die kwaad zijn omdat de filmploeg op Sanam Luang ruimte innam. ‘De crew wilde alleen maar zijn best doen voor de koning.’

Bar girls op Soi Cowboy hebben ’t moeilijk
27 oktober – Soi Cowboy is soi Cowboy niet meer. Gedoofde neonlichten, muziek uit, geen kleurrijke bikini’s en meest opvallend: weinig klanten. Vier dagen waren de bars gesloten na het overlijden van de koning; de week later mochten ze onder strikte voorwaarden weer open.
Dus zijn de prostituees, eufemistisch bar girls geheten [in Nederland heten ze gastvrouwen], in het zwart gekleed, maar ze hebben hun kokette laarsjes en ondeugende bunny hoofdbanden niet thuis gelaten.
De bars gaan om 12 uur dicht, een uur eerder dan normaal. En omdat veel klanten pas om 11 uur komen, betekent dit dat de dames van plezier [nog zo’n eufenisme] een uur hebben om geld te verdienen, tenzij ze met een klant kunnen meegaan voor enig horizontaal vertier. [Waarbij ik aanteken dat prostitutie wettelijk verboden is in Thailand.]
‘Het is een stressvolle situatie’, zegt een bar girl. ‘Maar we moeten ons aanpassen, er zit niets anders op.’ Ze vertelt een flink aantal zwarte kleren te hebben gekocht, net als veel andere Thai. Toen ze hoorde over het overlijden van de koning, voelde ze zich erg triest. ‘Ik heb mijn hele leven maar één koning gekend.’
De rouwperiode en de strikte voorwaarden hebben de druk op haar vergroot. ‘Het nieuws heeft mijn hart gebroken. Maar ik kan niet thuis blijven en huilen. Ik moet mijn werk doen. Net als iedereen in het land. Ik moet een inkomen verdienen. En dat valt onder de huidige omstandigheden niet mee. (Bron: website Bangkok Post, 27 oktober)

Overlijdensnieuws in vogelvlucht 28 oktober
– Het regerings vredescommandocentrum [?] heeft besloten vanaf morgen elke dag 10.000 bezoekers toe te laten tot de Dusit Maha Prasat Throne Hall, aldus adjunct-gouverneur Amnuay van Bangkok. De troonzaal, waar de urn met het lichaam van de koning staat, is weer beschikbaar nu de royal merit-making ceremonies van 15 dagen zijn afgelopen.
Bezoekers dienen een nummertje te halen in Wat Maha That Yuwarat Rangsarit bij het paleis. Ze worden in groepjes van 150 toegelaten. De autoriteiten bekijken nog of het aantal vergroot kan worden.
De wachtenden dienen zich te verzamelen in tenten die buiten de tempel staan en ruimte bieden aan 20.000 personen.
– De bewaking rond Sanam Luang is versterkt met agenten bovenop gebouwen in de buurt. Vanaf morgen zorgen 3.000 agenten voor de veiligheid van de rouwenden en een vlotte gang van zaken. Hoofdcommissaris Chakthip zegt dat 1.300 CCTV camera’s volledig werkzaam zijn. Hij stelt voor dat mensen hun nummertje via internet kunnen aanvragen.
– Legercommandant Chalermchai heeft alle legerkampen bevolen rustplaatsen in te richten voor mensen die naar Bangkok reizen. Ze werken daarbij samen met functionarissen van lokale besturen. Op alle rustplaatsen is parkeerruimte en passanten krijgen er voedsel en water. Er zijn toiletten en er kan medische hulp worden verleend. In en buiten Bangkok fungeren Impact Arena Muang Thong Thani (een beurscomplex) en Buddha Monthon in Nakhon Pathom als verzamelplaats. Vandaar rijden shuttle bussen.
– Laat ik het maar een ordedienst noemen. Vanaf morgen houden 200 defensiestudenten, kadetten en student-verplegers en studenten medicijnen van de strijdmachten de rouwenden in de gaten. Ze moeten ervoor zorgen dat ze zich passend gedragen.
– De VN houdt vrijdagavond (Thaise tijd) een buitengewone vergadering van 15 minuten ter nagedachtenis aan koning Bhumibol. Als laatste voert Virachai Plasai, de Thaise ambassadeur bij de VN, het woord. De overige sprekers zijn nog niet bekend. De vergadering wordt live uitgezonden op de webcast van de VN. (Bron: website)
Inmiddels zijn de sprekers bekend. Als eerste spreekt de voorzitter van de Algemene Vergadering van de VN. Daarna volgen de voorzitters van de vijf regio’s en de Amerikaanse ambassadeur bij de VN, aldus de krant vanochtend. Op de foto Bhumibol bij zijn bezoek aan de VN in 1967.

Redding voor zieke, door koning geplante boom
28 oktober – Het RFD heeft een team arboristen naar het Siriraj ziekenhuis gestuurd om een boom te redden die in 2011 door de koning is geplant en staat te verpieteren. Bhumibol plantte toen twee sri trang bomen (Jacaranda mimosifolia), waarvan de andere nog gezond is. De bomen staan bij het 100th Anniversary Pavilion van het ziekenhuis. De sukkelende boom begon op 8 september bladeren te verliezen.
RFD adjunct-hoofd Pralong heeft bij een inspectie van de boom geconstateerd dat de stam nog groen is, waaruit hij de hoop put dat de boom nog leeft. ‘Zijn systeem voor het vervoer van voedsel en water werkt nog. We gaan ons best doen om de boom de komende 15 tot 30 dagen te genezen.’
De arboristen hebben de grond rond de boom vervangen door nieuwe grond, gemengd met zand en organisch materiaal om vocht te absorberen. Later wordt kunstmest toegevoegd met vitamine B1. De dode takken worden verwijderd en de boom wordt met een schimmelbestrijder bewerkt. In de stam is supplementair voedsel geïnjecteerd, zodat het onmiddellijk kan worden opgenomen. Een groot plastic vel dient ter bescherming tegen het zonlicht. Verder is een systeem geïnstalleerd om water aan de boom te onttrekken.

Overlijdensnieuws 29 oktober
– En nog steeds staat het overlijden van koning Bhumibol centraal op de voorpagina van Bangkok Post. Een kritische opmerking daarover zal wel als majesteitsschennis worden beschouwd, dus laat ik maar achterwege. De strafmaat bij dat vergrijp liegt er niet om en om jaren in Bangkok Hilton te vertoeven trekt me niet.
– Alle openbaarvervoerdiensten zijn opgetrommeld om de tienduizenden Thai naar Bangkok te vervoeren, die de laatste eer aan de koning willen bewijzen: vanaf vandaag in de Dusit Maha Prasat Throne Hall waar de urn met het lichaam van de koning staat.
Telkens worden 70 personen toegelaten [eerder schreef de krant 150]; ze moeten tevoren een nummertje halen. Van de 10.000 die dagelijks naar binnen mogen, komen 3.000 uit het land. Daarvoor zorgt het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Personeel van verschillende overheidsdiensten hebben overwerk gemaakt om alles tot in de puntjes te regelen. Op en rond Sanam Luang zijn 3.000 agenten gestationeerd. Het aantal daklozen, die in het gebied hun toevlucht hebben genomen, is opgelopen naar ruim 100. Hen is gevraagd te vertrekken. Straatverkopers is gevraagd zich behoorlijk te gedragen.
– Voor vervoer over water zijn veerboten, passagiersboten en grote privé boten geregeld met een capaciteit van 200 tot 400 personen, in totaal 100.000 personen. Het vervoer is dit weekend gratis. Acht patrouilleboten zorgen voor de veiligheid. Het Marine Department controleert of de boten niet te veel passagiers toelaten, wat eerder in Ayutthaya heeft geleid tot een tragische ramp.
– Voor vervoer over de weg zijn duizend bussen en shuttle bussen ingezet, waaronder 100 bussen eigendom van particuliere exploitanten. Nog eens 100 bussen worden achter de hand gehouden. Ze kunnen bij elkaar 100.000 personen vervoeren.
De Spoorwegen doen een duit in het zakje met extra treinen vanaf Surin, Khon Kaen, Phitsanulok, Chachoengsao, Nakhon Pathom en Thon Buri.
De interprovinciale busvervoerder Transport Co heeft het aantal diensten uitgebreid met 25 procent waardoor nu 300.000 passagiers per dag kunnen worden vervoerd.
– Ook de autoriteiten elders in het land zitten niet stil. In Phuket worden mensen die naar BKK willen komen, geregistreerd. Er zijn vier reisdagen waarvan in totaal 3.000 mensen gebruik kunnen maken.
Vanuit Kalasin vertrokken gisteren zeventien bussen. Vandaag vertrekken zeven bussen uit Khon Kaen. In totaal willen 4.000 personen naar BKK komen.
– De afgelopen veertien dagen hebben 475.000 Thai in het Sahathai Samakom paviljoen de laatste eer bewezen aan de koning, waar een portret van de koning hing en ze een condoleanceregister konden tekenen.
– De Utokapat stichting, die onder patronage van ZM de Koning staat, dringt er bij de bevolking op aan de adviezen van de koning op het gebied van zelfvoorziening te volgen. De koning heeft tijdens zijn actieve leven in tal van dorpen projecten geëntameerd, waarvan het succes is toe te schrijven aan samenwerking van de lokale bevolking, zegt voorzitter Sumet. Elk project is in een bepaald dorp begonnen en daarna uitgebreid naar andere.
Als voorbeeld noemt Sumet een watermanagement project in 603 gemeenschappen bij rivieren. De bewoners hebben er wateropslagplaatsen aangelegd, zodat ze droogte en overstromingen kunnen overleven.
‘Thai moeten de adviezen van de koning volgen, zodat ze op zichzelf kunnen vertrouwen en de regering niet meer tot last zijn’, aldus Sumet tijdens de ondertekening van een Memorandum of Understanding over de uitbreiding van netwerken op het gebied van het beheer van grond, water en bossen in koninklijke projecten. Doel is een betere samenwerking tussen de betrokken diensten.

‘Samen zijn we sterker’
29 oktober – Het is hartverwarmend om te zien dat het overlijden van ZM Koning Bhumibol het beste in zijn volk heeft los gemaakt, schrijft Guru, het vrijdagmagazine van Bangkok Post. Het doorgaans tegendraadse zusje van de krant, maar deze keer dus niet, vroeg zes mensen wat hen bewogen heeft hun diensten aan te bieden.
Ze maken gratis zwarte linten, delen gratis zwarte T-shirts uit, maken gratis foto’s, maken tekeningen en geven die weg en helpen bij het schoonmaken van de omgeving van het Grand Palace.
Een opvallende verschijning is een jonge knaap, verkleed als Batman, die met een groep vrienden normaal in kindertehuizen voedsel uitdeelt, en nu kinderen op Sanam Luang een hart onder de riem steekt.
‘Onze aanwezigheid moet mensen een ogenblik helpen hun verdriet te vergeten en te lachen. Er zijn veel kinderen die hier met hun ouders komen. Ze begrijpen misschien niet helemaal waarom hun ouders zo triest zijn. Ik hoop dat we hen een klein beetje verlichting kunnen bieden.’
Een foto van de jongen en een verklede groepsgenoot staat wel in Guru, maar ontbreekt op de website. Dat zal wel een reden hebben. (Bron: Guru, Bangkok Post, 28 oktober)

Overlijdensnieuws in vogelvlucht 30 oktober
– Drie uur eerder dan aangekondigd ging het paleis gisteren open om bezoekers in gelegenheid te stellen de laatste eer aan hun geliefde monarch te bewijzen. Niet meer voor het portret van de koning, maar voor de urn met zijn lichaam. De regering heeft ook besloten het nummertjessysteem te laten varen. Per keer worden 70 bezoekers toegelaten tot de Dusit Maha Prasat Throne Hall. De opkomst gisteren werd geschat op 20.000, van wie velen de nacht hadden doorgebracht op Sanam Luang. Het Royal Householf Bureau deelt foto’s van de koning uit; bij verlaten van de troonhal krijgen de bezoekers balsem.
– Het Royal Household Bureau bekijkt of de openingstijden verlengd kunnen worden. Regeringswoordvoerder Sansern zegt dat niemand zich hoeft te haasten, want de troonhal blijft een lange periode open. Tot wanneer is nog niet bepaald.
– Adjunct-gouverneur Amnuay van Bangkok waarschuwde gisteren de wachtenden voor het paleis om zich netjes te gedragen. Sommige mensen zijn onbehoorlijk gekleed, ze nemen selfies met het Grand Palace als achtergrond en plaatsen die op de social media. ‘Dit is een sombere gebeurtenis. Mensen komen de koning hun laatste eer bewijzen, ze bezoeken geen party om foto’s nemen en ze te laten zien.’
– Het ministerie van Binnenlandse Zaken assisteert rouwenden elders in het land. Elke dag worden uit vijf provincies mensen naar BKK gebracht, uit elke provincie 750 personen per keer. De eerste groep die gisteren arriveerde, kwam uit Kamphaeng Phet. Een van hen was een 12-jarig etnisch Yao meisje in traditionele dracht. Ze vertelde dat de koning had gezorgd voor verschillende projecten in haar dorp, waardoor de mensen waren geholpen.
Uit Thong Pha Phum (Kanchanaburi) vertrokken vrijdag drie mannen te voet. Ze verwachten drie dagen nodig te hebben voor de 200 km naar het paleis. Onderweg kregen ze morele steun van voorbijgangers die hen geld gaven. In Sai Yok sloten tien personen zich bij het drietal aan.
– De Thai Journalists Association in Bangkok hield gisteren een herdenkingsbijeenkomst. Voorzitter Wanchai en mediavertegenwoordigers zongen het volkslied als eerbewijs aan de koning. Er ligt een condoleanceregister ter ondertekening.
– De VN heeft tijdens een buitengewone vergadering enkele minuten stilte in acht genomen. Secretaris-generaal Ban Ki-moon zei zich de koning te herinneren als een visionair en humanitair persoon die zorgde voor stabiliteit in tijden van politieke onrust en spanningen.
Hij prees diens inzet voor duurzame ontwikkeling en vestigde de aandacht op de toekenning van de eerste UN Human Development Lifetime Achievement onderscheiding in 2006 aan de koning. Verder voerden sprekers uit Niger, Koeweit, Georgië, Chili en Engeland het woord.
De Amerikaanse ambasadeur bij de VN zei dat de koning nog steeds herinnerd wordt in zijn geboorteplaats Cambridge (Massachusetts), waar een plein naar hem is vernoemd. Voorzitter Thomson van de Algemene Vergadering zei dat de koning in de hele wereld wordt geëerd vanwege zijn gratie, waardigheid en nederigheid. De Thaise ambassadeur bij de VN sloot de bijeenkomst af.

Netwerkcapaciteit op Sanam Luang uitgebreid
Inspectie uitbreiding netwerk op Sanam Luang
30 oktober – De netwerkbeheerders hebben de capaciteit van hun netwerken op Sanam Luang en rond het Grand Palace aanzienlijk uitgebreid. DTAC heeft vier voertuigen en veertig kleine cel antennes geplaatst en 44 WiFi hotspots geïnstalleerd. AIS klanten hebben toegang tot AIS Super Wifi, de maatschappij heeft haar capaciteit met signaalwagens vervijfvoudigd. TrueMove heeft vier busjes geplaatst.
DTAC directeur Norling (foto) zegt dat het telefoonverkeer in oktober met 300 procent is toegenomen. De piekuren liggen tussen 12 en 14 uur. Het bedrijf heeft een werkploeg standby staan. (Bron: Bangkok Post, 29 oktober)

Overlijdensnieuws 31 oktober
– Dat lijkt me heel bijzonder: prinses Maha Chakri Sirindhorn die ‘gewone’ mensen toelaat bij een koninklijke merit-making ceremonie in de Dusit Maha Prasat Throne Hall. Maar het verbaast me ook weer niet. De sympathieke prinses is verreweg het meest geliefd en was de oogappel van de koning getuige de vele malen dat ze hem op zijn dienstreizen vergezelde. Dus rouwde de prinses zaterdag samen met haar onderdanen, op de eerste dag dat de troonhal, waarin de urn met het lichaam van de koning staat, werd open gesteld voor bezoekers.
– Het nummertjessysteem is weliswaar van de baan (zie verderop: Sanam Luang: ’s nachts verboden toegang), maar nu wordt een online systeem overwogen, zegt adjunct commandant Thammanoon van het Eerste Legerkorps. Een andere adjunct-commandant zegt dat het paleis van 4 tot 21 uur is geopend, aanzienlijk langer dan eerder voorzien, maar de belangstelling is dan ook gigantisch.
– Het Royal Household Bureau heeft bekend gemaakt dat de kroonprins toestemming heeft verleend aan nakomelingen van het koninklijk huis, leden van de Privy Council, het kabinet, overheidsdiensten en de particuliere sector om in de troonhal een chanting rite te houden, na afloop van de royal merit-making ceremonie op de 50ste dag na het overlijden van de koning.
– De Chulalongkorn universiteit, Thailand’s oudste universiteit, heeft een fototentoonstelling ingericht over de relatie tussen de koning en de universiteit. Een bezoek is alleszins de moeite waard want er hangen foto’s die nooit eerder zijn vertoond.
Expats weten dat diploma-uitreikingen door leden van het koninklijk huis worden verricht (die daarvoor betaald worden), want ze worden altijd vertoond in tv-journaals. Ook koning Bhumibol heeft diploma’s uitgereikt op Chula, het koosnaampje van de uni. Die uitreikingen worden beschouwd als een plechtige, heilige dag, meer wetenschappelijk dan sociaal, en meer ceremonieel dan feestelijk, zegt de voormalige deken van de rechtsfaculteit.
De traditie is ingesteld door koning Prajadhipok in 1930 en zijn opvolgers gingen ermee door. Bhumibol stopte er op doktersadvies in 1998 mee. De deken zegt dat hij 190.000 graden heeft uitgedeeld aan Chula graduates en veel meer aan graduates van andere universiteiten in het land. Geen gemakkelijke taak, want het duurt enkele uren voordat iedereen zijn diploma heeft.
Leuke anekdote: Bhumibol’s jongste dochter heet Chulabhorn omdat hij op haar geboortedag op Chula diploma’s uitreikte.
– Een kadet van de luchtmacht heeft op Sanam Luang een kindje gered dat door een auto dreigde te worden overreden. Hij greep het kind en beschermde het met zijn lichaam tegen de auto. Omdat hij viel en tegen de auto aan kwam, raakte hij gewond aan zijn gezicht. In de Volunteers for Dad tent is hij behandeld aan zijn verwondingen.
– Winkeliers hebben erin toegestemd zwarte kleding tegen redelijke prijzen te verkopen, zegt directeur-generaal Nuntawan van het Department of Internal Trade, maar waar en wanneer dat besloten is, vermeldt het bericht niet. [Misschien in haar duim] Een polo T-shirt mag maximaal 200 à 250 baht kosten, kindermaatjes doen 55 baht in winkelcentra. Volgens Nuntawan is er nu voldoende aanbod.
Gisteren inspecteerde ze een winkelcentrum in Rangsit om zich ervan te vergewissen dat de rouwkleding niet te duur werd verkocht, zoals eerder gebeurd is toen een tekort dreigde. Een klant zegt dat polo shirts vorige week 350 baht kostten, maar gisteren was de prijs gedaald naar 180 à 250 baht.

Sanam Luang: ’s nachts verboden toegang
31 oktober – Van 21 tot 4 uur gaat Sanam Luang voortaan dicht, zodat vuilnismannen het terrein kunnen schoonmaken. De maatregel heeft tevens tot doel daklozen te weren die er willen overnachten.
Het regerings monitoring centre heeft verder besloten het nummertjes-systeem te laten varen. Dagelijks zouden 10.000 nummertjes worden uitgegeven, maar wanneer de wachtenden netjes in groepen worden verdeeld, moet het mogelijk zijn dagelijks 30.000 personen toe te laten in de Dusit Maha Prasart Throne Hall waar de urn met het lichaam van de koning staat. Voor ouderen en gehandicapten wordt een speciale rij gevormd.
Minister Suwaphan (PM’s Office), voorzitter van de commissie, zegt dat ook gesproken is over de situatie vanaf 1 november, want dan is het paleis ter bezichtiging weer open voor toeristen. Het ministerie van Toerisme gaat de tourbedrijven en –gidsen informeren over transport en andere zaken.
Bezoekers die uit het land naar BKK komen, wordt geadviseerd te overnachten in een van de centra die de gemeente Bangkok daarvoor heeft geopend. Motortaxibestuurders die bezoekers gratis naar het Grand Palace willen brengen, dienen zich te registreren bij het Volunteers for Dad centrum. Tot nu toe hebben duizend zich opgegeven, aldus Pongsapat Phanjit, adjunct commandant van het Eerste Legerkorps. (Bron: website Bangkok Post, 30 oktober)

Opinie: We negeren de adviezen van de koning
1 november – ‘Ik denk dat miljoenen Thai opgetogen waren om te luisteren naar het eerbetoon van de VN vorige week omdat onze liefde voor koning Bhumibol geen grenzen kent. Maar we staan ook voor een grote uitdaging om dat te bewijzen. Om de herinnering aan hem levend te houden, moeten we meer doen dan alleen zijn portret in ons huis ophangen. We dienen de filosofie van Bhumibol’s duurzame economie en de theorie van het genoeg in praktijk te brengen.’
In zijn wekelijkse rubriek op de opiniepagina van Bangkok Post schetst Anchalee Kongrut een triest en pessimistisch makend beeld van Thailand op het gebied van duurzaamheid. De laatste halve eeuw was gebaseerd op een extractie economie, vrij vertaald het uitputten van natuurlijke grondstoffen voor korte termijn gewin. De duurzaamheids economie van Bhumibol gaat in tegengestelde richting. Die houdt rekening met de consumptie op de lange termijn en methoden om natuurlijke grondstoffen aan te vullen.
Anchalee somt een somber rijtje voorbeelden van milieuverontreiniging op: tin in het Zuiden, goud in het Noordoosten, lood in het Westen (die grond en water verontreinigen en gezondheidsrisico’s vormen); kolencentrales zoals de beruchte Mae Moh in Lampang; industrieterreinen, met name die aan de Eastern Seaboard (die toerisme en visserij schaden); ontbossing zoals in de provincie Nan en schandalen met het hypotheeksysteem voor rijst.
De agrarische sector zou minder milieuschade lijden, minder verontreinigd worden door het excessief gebruik van giftige chemicaliën, boeren zouden minder schulden hebben, wanneer de theorie van de koning, die geïntegreerde landbouw bepleit, centraal stond in het landbouwbeleid van de overheid.
Wanneer de overheid de woorden van de koning serieus zou nemen, zou ze afzien van het plan om zeldzame wetland gebieden in Chiang Rai te bestemmen voor een special economic zone.
Een week na het overlijden lanceerde het ministerie van Landbouw het plan om 2 miljoen rai aan rijstvelden te bestemmen voor de verbouw van maïs als grondstof voor de productie van veevoer. Bedrijven hebben toegezegd de maïs tegen een vaste prijs op te kopen. Anchalee geeft toe: het beleid reduceert het watergebruik, maar hij wijst erop dat de verbouw van maïs grootscheeps gebruik van kunstmest vereist.
Conclusie: Het is gemakkelijk om liefde te verkondigen. Maar nadat de tranen zijn opgedroogd en alles gezegd is, dienen we allen onze woorden in daden om te zetten. (Bron: Bangkok Post, 31 oktober)

Overlijdensnieuws 1 november
– Lijkt me overbodig of de krant formuleert het verkeerd: Vandaag beslist het kabinet of het verbod op alle vormen van entertainment per 14 november wordt opgeheven, alhoewel dat verbod vorige maand voor dertig dagen is ingesteld. Dat betekent dat de gewelddadige soaps weer kunnen terugkeren op het tv-scherm en de gogo girls op Patpong weer met hun billen [of andere lichaamsdelen] kunnen zwaaien.
Het situation monitoring command centre boog zich gisteren over de kwestie hoe het verder moet met de lol in Thailand. Tevens besloot het centrum online een nummertjessysteem op te zetten voor bezoekers van de Dusit Maha Prasat Throne Hall, waar de urn met het lichaam van de koning staat. Het (nieuwe) ministerie van Digital Economy and Society is belast met de bouw van het systeem. Nog wel bepaald moet worden hoeveel bezoekers met en zonder nummertje worden toegelaten. Zaterdag bewezen 30.000 bezoekers in de troonhal hun laatste eer aan de koning, zondag waren dat er 39.000. Regeringswoordvoerder Sansern zegt dat van het systeem wordt afgezien als het onpraktisch blijkt. [Dus regeren is niet vooruitzien?]
– In Londen bewezen zondag op Trafalgar Square zo’n vijfduizend Thai de laatste eer aan de monarch. Ze zongen het volkslied en betrachtten 90 seconden stilte. De bijeenkomst was georganiseerd door de Thai Students’ Association in GB, samen met enkele andere groepen en personen. Lang voor het begin om 15.20 uur verzamelden zich ’s ochtends al veel Thais. Ze hadden portretten van de koning bij zich en sommige droegen de Thaise vlag. In Thaise tempels in Engeland baden Thais al eerder voor de koning en op de ambassade tekenden ze een condoleanceregister.
– In de gevangenis van Samut Prakan knielden 1.600 gedetineerden voor een portret van de koning. Ze zaten in rijen die het Thaise cijfer 9 vormden omdat Bhumibol de negende vorst van de Chakri dynastie was. Maar om dat te kunnen zien, moet je wel op grote hoogte staan.
– De politie heeft sinds het overlijden van de koning 15 personen aangehouden op beschuldiging van majesteitsschennis. Tien anderen komen nog aan de beurt. Verder zijn 48 klachten ingediend over diefstalletjes op Sanam Luang. Het gaat om zakkenrollen en verloren voorwerpen. 4.881 personen hebben medische verzorging gekregen van wie 37 zijn doorverwezen naar een ziekenhuis.
– Op de foto boven een bijeenkomst in Nakhon Pathom. De aanwezigen zongen driemaal het volkslied en betrachtten 89 seconden stilte. De locatie was versierd met 4,5 ton orchideeën, ter beschikking gesteld door de Orchid Growers Association.

Lippendienst aan het werk van de koning
3 november – Sanitsuda Ekachai doet op de opiniepagina van Bangkok Post nog eens dunnetjes over wat columnist Anchalee Kongrut al eerder overtuigend aantoonde: Thailand negeert de adviezen van de koning (1 november). Lees voor ‘dunnetjes’ uitgebreid, want het artikel heeft een nogal forse omvang en veel voorbeelden die ze geeft, kwam ik al bij Anchalee tegen.
Alle regeringen gedurende de afgelopen zeven decennia (zo lang diende Bhumibol zijn volk) prezen de adviezen van de koning op het gebied van het milieu en gaven tonnen geld uit aan lofuitingen voor de koninklijke initiatieven – maar alleen voor de show. Daarna was het business as usual door bedrijven toe te staan natuurlijke grondstoffen uit te putten voor winst op de korte termijn, schrijft Sanitsuda.
De resultaten: teloorgang van woongemeenschappen, boeren en hun gezinnen en het milieu in het hele land daar natuurlijke grondstoffen werden afgeroomd om industrieën en de groei van Bangkok te voeden. Hoe dacht de koning over de situatie van het land nadat 4.000 koninklijke projecten over het land waren uitgerold om het milieu te herstellen en de bestaanszekerheid van de mensen te verbeteren? Niet erg positief, te oordelen aan zijn koninklijke toespraak in 1993. [Ik neem de Engelse tekst over]
‘The situation of the country is still in a rather bad shape, in all areas. The standard of living, law and order, the livelihoods of the people, and even the security of the country are not as good as they should be. All this is a cause of worry.’
Ook de huidige regering belooft de erfenis van de koning voort te zetten door zijn filosofie met betrekking tot de duurzame economie toe te passen die de nadruk legt op het welbevinden van de mensen en behoud van het milieu. Ja, dank je de koekoek om het in het mijn eigen woorden te zeggen. Want, schrijft Sanitsuda: ‘De regering zet wel haar plannen voor de bouw van kolencentrales in Krabi door die ernstige gevolgen zullen hebben voor de Andaman zee, de toerismemagneet van het land, en de bestaanszekerheid van miljoenen kleine vissers langs de kust.’
Sanitsuda noemt nog meer voorbeelden: het opofferen van uniek wetland en community bossen in Chiang Rai voor de aanleg van een special economic zone. Ze hekelt allianties tussen de agro-reuzen en de overheid en oppert de mogelijk dat de goudmijn Akara toch niet dicht gaat. De regering weigert de beruchte Pak Moon dam, volgens de Wereldbank een mislukt project, te openen alleen maar om de bewoners te laten zien wie de baas is.
Moet ik doorgaan, want er resteren nog twee kolommen? Maar laat ik hier maar stoppen voordat ik en mijn lezers een aanval van depressiviteit krijgen. Ik heb het artikel als pdf opgeslagen, zodat u het in alle rust nog eens kunt doorlezen met een flesje valium bij de hand. Klik hier. (Bron: Bangkok Post, 2 november).

Update: Eén advies van de koning wordt in ieder geval wel opgevolgd en dat betreft de verkeerssituatie rond het Siriraj ziekenhuis, waar de vorst werd verpleegd. De gemeente Bangkok heeft besloten op voorstel van de vorst de Arun Amarin brug over het Bangkok Noi kanaal uit te breiden van vier naar zes rijstroken en een flyover van 1,3 km te bouwen over de drukke Siriraj kruising.
De werkzaamheden, die 885,7 miljoen baht kosten, beginnen in augustus volgend jaar en duren tot april 2018. Tijdens de bouw moeten automobilisten rekening houden met nog meer opstoppingen, maar er worden geen wegen voor afgesloten, zegt adjunct-gouverneur Chakkaphan. Dat is niet nodig omdat met geprefabriceerde componenten wordt gewerkt, wat ook nog eens tijdsbesparend is.
In de omgeving zijn drie projecten in uitvoering, die eveneens tot doel hebben de verkeerscongestie te verminderen.

Donderdag 3 november
– Volgende week woensdag om 9.09 uur leggen in het hele land 999.999 leerlingen van beroepsopleidingen een eed af waarbij ze beloven af te zien van geweld tussen rivaliserende scholen als teken van respect voor de koning.
Het Office of the Vocational Education Commission zal simultaan ceremonies organiseren zodat leerlingen zich kunnen verzoenen en rouwen over het overlijden van de koning. In Pathum Thani is een bijeenkomst met 6.000 leerlingen. Op 1 december wil Ovec ceremonies houden voor alle zeven miljoen leerlingen en 400.000 leraren, waarop het volkslied wordt gezongen. Sommige leerlingen gaan als eerbetoon aan de koning ingewijd worden als noviet-monnik.
Tot nu toe zijn alle pogingen om een eind te maken aan de vechtpartijen, die ook al dodelijke slachtoffers hebben gekost, mislukt. Sommige leerlingen zijn naar een trainingskamp van het leger gestuurd en rivaliserende scholen hebben gesprekken gearrangeerd. Die maatregelen hebben maar kort succes.\

Vrijdag 4 november
– Tien olifanten, momenteel in training op de Ayutthaya Elephant Palace & Royal Kraal, gaan dinsdag in het Grand Palace de koning eer bewijzen. De gouverneur van Ayutthaya nam gisteren een kijkje bij de repetities van de stunts (woordkeus krant). De voorste olifant zal een portret van de koning dragen.
De olifanten zijn zorgvuldig gekozen uit de kudde. Alleen de mooiste mogen mee naar BKK. Zij worden beschouwd als auspicious (gunstig gezind, veelbelovend) dieren die de eigenaar en de mensen rond hem geluk brengen. De olifanten traden al eerder op voor de koning.

– Een gebied van 14,3 rai aan de noordkant van Sanam Luang wordt opnieuw bestraat, zodat ook daar rouwenden behoorlijk kunnen verblijven, terwijl ze wachten op toegang tot het paleis. Voor de werkzaamheden moeten 72 keukententen worden afgebroken. Sinds gisteren wordt op drie tijdstippen gratis eten uitgedeeld: 6-9, 11-14 en 16-20 uur.
De autoriteiten doen ook hun best de tweehonderd ziekelijke tamarinde bomen rond Sanam Luang op te lappen. Bezoekers pletteren bij de bomen overtollig voedsel en water neer, waardoor de bomen in ademnood komen.

Kort overlijdensnieuws 5 november
– Het Royal Household Bureau heeft het hout uitgezocht dat gebruikt gaat worden bij de crematie van Bhumibol. In het gezelschap van een Brahmin astroloog bezochten vertegenwoordigers van het bureau nationaal park Kui Buri in Prachuap Khiri Khan, waar een grote variëteit aan sandelhoutbomen groeit. De delegatie koos vier bomen uit een totaal van 19 bomen die waren aangeboden.
– Hoe hij aan het aantal komt, is mij een raadsel [slag in de lucht?], maar commandant Apiratch van het 1st Army zegt dat zo’n 12.000 mensen op Sanam Luang gratis voedsel hamsteren met de bedoeling het te verkopen. Dat zou gebleken zijn uit onderzoek door de gemeente en betrokken diensten. Degenen die meermalen gratis maaltijden in ontvangst nemen, zijn naar de politie gestuurd en gewaarschuwd. Als ze het weer doen, zijn ze de pineut. Er zijn twee aparte tenten waar vrijwilligers eten uitdelen: een voor arme mensen en een voor anderen.
Apiratch vindt dat het voedsel op vaste tijden dient te worden uitgegeven. [Gisteren meldde de krant dat dit besluit al is genomen] Verder waarschuwt hij voor mensen met kwade bedoelingen die de gelegenheid aangrijpen om misdrijven te plegen. Vorige week nam de politie bij controleposten tweehonderd scherpe en gevaarlijke voorwerpen in beslag. De politie is bang dat sommige worden gebruikt door zakkenrollers. Maar over het geheel genomen is Apiratch tevreden over de sfeer; alle veiligheidsmaatregelen zijn van kracht om onverwachte dingen te voorkomen. Dit weekend worden 27 wegen bij Sanam Luang en het Grand Palace afgesloten.

Tv en radio na 22 januari weer normaal
6 november – Alle tv- en radiozenders mogen vanaf 22 januari weer hun normale programmering hervatten, dus niet vanaf 13 november, een maand na het overlijden van de koning, zoals eerder vermeld in Nieuws uit Thailand.
Tussen 14 november en 22 januari mogen de zenders een beperkt aanbod aan entertainment programma’s uitzenden. Dit heeft mediawaakhond NBTC vrijdag bekend gemaakt.
Voorzitter Natee Sukonrat van de NBTC omroepcommissie zegt dat de tv- en radiozenders in de maand tot 22 januari bij hun programmering rekening dienen te houden met het feit dat mensen nog in de rouw zijn.
De NBTC heeft ook voorschriften gegeven voor de periode 13 tot 18 november en 19 november tot 22 januari en voor leeftijdscategorieën. Verboden zijn vulgaire, gewelddadige en expliciet seksuele programma’s. Programma’s die niet geschikt zijn voor minderjarigen mogen alleen na 22 januari worden uitgezonden. Verder moeten alle tv-zenders programma’s van de TV Pool overnemen die betrekking hebben op de koninklijke uitvaart. (Bron: Bangkok Post, 5 november)

Autoriteiten trekken de touwtjes aan op Sanam Luang
6 november – Omdat Sanam Luang op een braderie begint te lijken, waar gratis diensten worden verleend door kappers, tekenaars en kledingververs, heeft de gemeente Bangkok hen gevraagd te vertrekken. Ze verpesten de plechtige sfeer. Alleen de voedseldistributie op gezette tijden mag blijven.
Dagelijks komen 160.000 mensen naar Sanam Luang: 130.000 staan de rij om in de Dusit Prasat Throne Hall de laatste eer te bewijzen aan de koning en 30.000 worden toegelaten. Velen hebben geklaagd over de activiteiten die er niet horen.
Volgens commandant Apiratch van het 1st Army hebben 12.000 personen zich schuldig gemaakt aan het hamsteren van voedsel, van wie sommigen met als doel het door te verkopen. De gemeente Bangkok en verwante diensten kijken hoe misbruik kan worden voorkomen. Degenen die herhaaldelijk voedsel ophalen zonder het op het terrein op te eten, worden in de kraag gevat en gewaarschuwd.
Adjunct-gouverneur Amnuay van Bangkok zegt dat sommige verkopers gedenkwaardigheden verkopen en rites tegen betaling uitvoeren. Ze richten zich met name op plattelanders. Sommige motortaxibestuurders rekenen geld alhoewel ze beweren gratis ritten te verzorgen. Die lieden worden van Sanam Luang verwijderd. Sommige vrijwilligers van Volunteers for Dad hebben bezoekers afgeperst, zegt assistent directeur Wikorn. De organisatie heeft nieuwe pasjes uitgegeven.
Het aantal daklozen is sterk afgenomen. Gisteren waren er 25, van wie drie wachtten tot ze naar binnen konden in het paleis. Ze zijn naar het opvangcentrum Mit Maitree gebracht.
Volgens de adjunct-commandant van het 1st Army zijn de beveiliging van en de openbare diensten voor de bezoekers in het algemeen goed georganiseerd. De strenge procedures hebben tot doel misdrijven te voorkomen zoals zakkenrollen. Bij de toegang tot Sanam Luang dienen bezoekers zich te legitimeren.
Sinds 14 oktober, een dag na het overlijden van Bhumibol hebben in het hele land in overheidsgebouwen 6,8 miljoen personen condoleanceregisters getekend, aldus het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Foto: Tentoonstelling in het Bangkok Art and Culture Centre met een collage met foto’s van de koning.
Gerelateerd nieuws
Transgenders, homo’s en lesbiennes zijn blij met de mogelijkheid die hen geboden wordt de koning de laatste eer te bewijzen in ‘respectvolle’ kleding van hun keuze. Ze worden niet tegengehouden, alhoewel het Royal Household Burau geen specifieke kledingvoorschriften voor hen heeft bekend gemaakt.
Veel transgenders maakten zich er op de social media zorgen over omdat het bureau nogal conservatief is. Twee dagen voordat de troonhal open ging, maakte de Thai Transgender Alliance op Facebook de dress code voor transgenders bekend na overleg met het Public Relations Department. Het bericht ging als een lopend vuutje rond in de transgender gemeenschap.

Dinsdag 8 november
– Vanaf 1 december kunnen Thai die de koning de laatste eer willen bewijzen online een volgnummer reserveren voor de wachtrij. Het gaat nog om een proef van het ministerie van Digital Economy and Society. Het systeem moet helpen de lange wachttijden te verkorten.
Vanochtend brengen tien olifanten uit Ayutthaya onder begeleiding van tweehonderd mahouts een groet aan de koning. De olifanten zetten negen stappen voor het ministerie van Defensie, draaien zich om naar het Grand Palace en gaan door de knieën.

Eerbetoon aan de koning door olifanten

Elf olifanten uit de Ayutthaya Elephant Palace & Royal Kraal en tweehonderd mahouts hebben dinsdagochtend de laatste eer bewezen aan de koning. Ze trokken van het ministerie van Defensie naar het Grand Palace, waar de olifanten knielden voor een portret van de koning, terwijl de mahouts de koninklijke hymne Sansoen Phra Barami  zongen. Daarna betuigden ze eer aan het standbeeld van de Roze Olifant op Sanam Luang en gaven een demonstratie voor de wachtende Thai. Tien jumbo’s waren wit geverfd om koninklijke witte olifanten te symboliseren. De kudde werd geleid door Plai Wan, die een echte witte olifant is. Hij droeg een portret van de koning.

Woensdag 9 november
– De documentaire die is gemaakt van de massale koorzang op Sanam Luang op 22 oktober is klaar. Premier Prayut heeft hem al gezien en vindt hem ‘great’. Kroonprins Vajiralongkorn wordt gevraagd toestemming te verlenen voor openbaarmaking van de video, waarop 300.000 Thai onder begeleiding van het Siam Philharmonic Orchestra en een professioneel koor de koninklijke hymne Sansoen Phra Barami zingen. De film die 10 minuten duurt, wordt in het hele land in de bioscoop vertoond.

Donderdag 10 november
– President Rodrigo Duterte van de Filipijnen (foto) en Htin Kyaw, de eerste burgerpresident van Myanmar, hebben gisteren in de Dusit Maha Prasat Throne Hall de laatste eer bewezen aan de koning. Ze tekenden ook een condoleance register.
Een ander opvallend bezoek was dat van 999 personen van negen bergstammen uit de noordelijke Highlands. Ze arriveerden ’s ochtends op station Hua Lamphong. Een Lisu vrouw zei: ‘De koning heeft ons in ons dorp bezocht, dus vandaag komen we onze vader bezoeken.’ Volgens haar hebben de bergstammen grote waardering voor de edelmoedigheid en vriendelijkheid van Bhumibol, die ze als hun ‘vader’ beschouwen.
De negen stammen zijn Karen, Hmong, Lahu, Akha, Myan, Lisu, Lua, Khamu en H’tin. Hun bezoek was een initiatief van het ministerie van Social Development and Human Security.

Ceremonie voorafgaand aan kap sandelhoutbomen
12 november – Het Royal Householf Bureau gaat voorafgaand aan de kap van vier sandelhoutbomen, die gebruikt worden bij de crematie van de koning, een uitgebreide ceremonie houden. De ceremonie begint met het gieten van wijwater over de vier al geselecteerde bomen. De bomen worden gezalfd en met een gouden bijltje gemerkt. Daarna worden heilige kroonbladeren rond de bomen gestrooid.
Dat alles staat maandag te gebeuren vanaf 14.09 uur. Naar verwachting wordt de ceremonie bijgewoond door zeshonderd belangstellenden, waaronder honderd VIP’s van het Royal Household Bureau. De vier bomen zijn geselecteerd uit een totaal van 19 prized bomen in nationaal park Kui Buri in Prachuap Khiri Khan, een bos waar veel verschillende soorten sandelhoutbomen staan. Na de ceremonie bespreekt parkpersoneel met het Office of Traditional Arts hoe de bomen te kappen en naar BKK te vervoeren.
Ander nieuws
De Royal Thai Navy en het Siriraj ziekenhuis, waar de koning is verpleegd, houden morgen gezamenlijk een rouwbijeenkomst voor het standbeeld van de Prince of Songkhla, de vader van de koning. Het 130 man tellend orkest van de marine speelt composities van de koning. Tijdens het ziektebed van de koning kwamen velen naar het standbeeld om er voor de koning te bidden.
In Sangkhla Buri (Kanchanaburi) hielden drieduizend etnische Karen gisteren een ceremonie uit dankbaarheid voor de koning omdat ze vele jaren geleden in Thailand zijn opgevangen nadat ze wegens oorlogshandelingen uit Myanmar waren gevlucht. Ze hielden 89 minuten stilte, evenveel als de leeftijd van de koning, en vormden het nummer 9.
In het district Phon (Khon Kaen) heeft een stichting 2.200 zwarte shirts uitgedeeld aan arme mensen.
Vijftig vrijwilligers die op Sanam Luang hielpen, zijn vervangen omdat over hun onbeschofte gedrag was geklaagd door bezoekers.

Zondag 13 november
– Het Department of Mental Health heeft vastgesteld dat Thais goed omgaan met hun verdriet over het overlijden van de koning. Geholpen heeft dat de bevolking, daartoe aangemoedigd door de media, geprobeerd hebben hun verdriet om te zetten in goede daden en de voetstappen van de koning te volgen. Dat versterkt de mentale gezondheid, zegt directeur-generaal Boonruang.
Kort na het overlijden kampte 2 procent met problemen, vooral met schizofrenie. 1 procent liep het risico op suïcide, maar dat waren mensen die al aan stress leden door familie en economische problemen. Op Sanam Luang verlenen psychiaters en maatschappelijk werksters in voertuigen van het departement eerste hulp.

Wake voor de koning bij ‘supermaan’
14 november – De bevolking is gevraagd vandaag, dertig dagen na het overlijden van de koning, ter ere van hem een kaarsje te ontsteken. Een tijdstip noemt het bericht niet, ik neem aan vanavond. Vandaag wordt ook Loy Krathong gevierd, een eerbetoon aan Phra Mae Khongkha.
De krathongs die te water worden gelaten, zouden geluk moeten brengen; ze zijn een symbolisch gebaar om de slechte dingen in het leven kwijt te raken en met een schone lei te beginnen. De veerdiensten op het Saen Saep en Phadung Krung Kasem kanaal worden aangepast. Negen gammele steigers in de Chao Phraya zijn gesloten.
De volle maan vanavond is een supermaan, want de maan staat het dichtst bij de aarde sinds 1948. De maan zal er 14 procent groter uitzien en schijnt 30 procent helderder vergeleken met de verste afstand tot de aarde. Pas in januari 2018 komt de maan weer dichtbij. Het National Astronomical Research Institute heeft in Chiang Mai, Nakhon Ratchasima en Chachoengsao observatieposten ingericht en andere groepen in het hele land zijn op tal van plaatsen present met telescopen.
Vanwege de 30-dagen periode worden meer Thai verwachten die de koning de laatste eer willen bewijzen in het Grand Palace. Zaterdagavond stonden de eersten al in de rij. Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft 3.000 mensen uit vier provincies naar BKK gebracht en een stichting met een erg lange naam 101 Karen uit Lamphun. Zij wonen in een gebied waar de vorst projecten heeft geëntameerd.
Het commandocentrum op Sanam Luang heeft het ministerie gevraagd mensen met een besmettelijke ziekte apart te houden. Het ministerie van Volksgezondheid is verzocht provinciale medische teams te sturen om de reizigers indien nodig te helpen.
Verder zijn gisteren diverse herdenkingen gehouden, zoals bij het standbeeld van de Prince of Songkhla bij het Siriraj ziekenhuis, waar de koning is verpleegd. Een herdenking op Koh Phangan is afgelast na vermoedens van onregelmatigheden bij een geldinzamelingsactie.

Entertainment terug op radio en tv
15 november – Entertainment mag weer op radio en tv nu de eerste dertig dagen van rouw zijn afgelopen, maar tot 20 november zijn ‘onbehoorlijke’ programma’s nog taboe, heeft omroepwaakhond NBTC bekend gemaakt.
Channel 3 hervat haar dagelijkse dramaserie Nakee, maar het sportprogramma Thai Fight Air Race 1 gaat pas vanaf zaterdag in de lucht, dus dat wordt blijkbaar niet geschikt geacht voor de komende week.
Channel 8 neemt het zekere voor het onzekere want die zender hervat pas haar normale programmering op 21 november. Maar ook dan wordt in de gaten gehouden of de inhoud door de beugel kan. Het digitale tv-kanaal PPTV doet het voorzichtig aan deze week met nieuws over de koninklijke uitvaart, documentaires, sport en drama, zoals See Pan Din (four reigns). (Bron: Bangkok Post, 14 november)

Sobere Loy Krathong; ook kerst en nieuwjaar sober
15 november – Loy Krathong is gisteren sober gevierd zonder het gebruikelijke vuurwerk en evenementen, zoals de Nang Nopphamat schoonheidswedstrijd en concerten. In plaats daarvan vonden op advies van het National Culture Committee boeddhistische merit-making ceremonies plaats, dhamma oefeningen en gebedsdiensten. De commissie had gevraagd de tewaterlating van de krathongs aan de koning te wijden.
Rond het Grand Palace waren geen formele activiteiten georganiseerd; krathongs werden te water gelaten vanaf drie nabijgelegen steigers; adjunct-gemeentesecretaris Wanthani beschreef de sfeer als ‘rustig’. 28 openbare parken waren gisteren tot middernacht geopend.
Gisteren kwam een einde aan de rouwperiode van 30 dagen. Het nachtleven mag weer, maar bezoekers is geadviseerd ‘beleefde’ kleding [?] te dragen als symbool van rouw. De regering heeft gezegd dat kerstmis en Nieuwjaar gevierd kunnen worden maar ‘toned down’ (afgezwakt).
Hat Yai (Songkhla) trok dit jaar minder bezoekers uit Maleisië en Singapore; niet zo vreemd want alle festiviteiten waren geschrapt. De hotels boekten 50 procent minder gasten, maar volgens de krant gaven ze de zwakke ringit de schuld. Ook op andere plaatsen waar doorgaans Loy Krathong uitbundig wordt gevierd, bleef het vertier achterwege, zoals in Sukhothai. In Chiang Mai stond het Yi Peng festival in het teken van de koning.
Op de Chao Phrom markt in Ayutthaya hebben soldaten en ambtenaren 100 voetzoekers en ander vuurwerk ter waarde van 300.000 baht in beslag genomen. De verkoper is gearresteerd. Voor de import en handel had hij geen vergunning.
Voorzitter Kiti van de vereniging van handelaren van vuurwerk zegt dat de productie van en handel in vuurwerk is stil gelegd. Slechts een klein aantal voetzoekers die gebruikt worden bij  crematies, zijn leverbaar.
Rest nog te vermelden dat het bericht geen woord besteedt aan wat de krant gisteren meldde, namelijk het verzoek van de regering om een kaarsje te ontsteken ter nagedachtenis aan de koning. De Thais die ik heb gesproken, waren er trouwens niet eens van op de hoogte. Alleen bij de Ghanesha tempel die ik altijd passeer op de terugweg naar mijn pied à terre was het erg druk, maar ook daar zag ik geen kaarsjes.

Dinsdag 15 november
– En toen waren het er ineens 12 en niet 4 zoals eerder gemeld: sandelhoutbomen die in nationaal park Kui Buri in Prachuap Khiri Khan worden gekapt voor de crematie van de koning. Gisteren vond een Brahmin rite plaats bij de bomen om goddelijke permissie voor de kap te vragen.
Vuti Sumitra, adjunct secretaris-generaal van het kantoor van His Majesty’s Principal Private Secretary, zalfde de bomen, strooide er bloemblaadjes om, hakte er met een gouden bijltje een merkteken in (foto), goot er heilig water op, stak kaarsen en wierookstokjes aan en spreidde op een tafel offerandes uit met fruit, eend, garnalen en een varkenskop.
Wanneer de bomen worden gekapt, is nog niet bekend. Het park bepaalt het tijdstip in overleg met het Fine Arts Department. Het hout gaat gebruikt worden bij de bouw van het koninklijk crematorium op Sanam Luang. Naar verwachting wordt begin volgend jaar met de bouw begonnen.

Bhumibol krijgt de titel ‘The Great’
16 november  – De regering wil de koning eren met de titel ‘The Great’, maar daarvoor moeten eerst de begrafenisrites zijn afgerond. De titel behoeft nog de goedkeuring van het kabinet en het Royal Household Bureau, maar dat lijkt me een formaliteit. De regering speelt al langer met de gedachte de koning op deze wijze te eren, zei premier Prayut gisteren.
Verder maakte de premier bekend dat enkele data veranderen wanneer de nieuwe koning de troon bestijgt. Hierover beslist het Royal Household Bureau. Het gaat om Coronation Day op 5 mei en de verjaardag van Bhumibol op 5 december. Het wachten is op een mededeling over de opvolging van kroonprins Varijalongkorn die na het overlijden van zijn vader zei eerst samen met de Thaise bevolking te willen rouwen [maar ik vermoed een andere reden].
Na de jaarwisseling wordt Sanam Luang afgesloten zodat het Fine Arts Department kan beginnen met de constructie van de koninklijke pyre (letterlijk brandstapel, maar crematorium lijkt me een betere term).
Wereldgezondheidsorganisatie WHO heeft op haar Facebook een videoclip geplaatst waarin de bijdragen van de koning aan de volksgezondheid worden belicht. ‘Zijne Majesteit was landelijk en mondiaal een belangrijk rolmodel bij het aanpakken van de meest urgente volksgezondheidskwesties van zijn tijd’, aldus de WHO.
Het kantoor van de Education Council heeft een commissie gevormd die alle speeches van de koning en opmerkingen over onderwijs gaat verzamelen. Naar schatting waren dat er drieduizend. De commissie kiest er 89 uit voor een publicatie in boekvorm en CD.
Een voormalige gedetineerde in het Zuiden die driemaal gratie heeft gekregen van de koning, de laatste keer in 2014, is begonnen aan een wandeltocht vanaf zijn huis in Patthalung naar het Grand Palace in BKK om zijn dankbaarheid jegens de koning te tonen.
De regering organiseert dinsdag Ruam Palang Haeng Khwam Pakdi (Unite to show allegiance to the King) activiteiten in het hele land nu een maand van nationale rouw voorbij is. Ook in het buitenland worden herdenkingen gehouden, zegt een regeringswoordvoerder. De activiteiten behelzen de schoonmaak van openbare plaatsen, bezoeken aan patiënten in ziekenhuizen en voorleessessies voor gehandicapte kinderen.

Vrijwilligers willen ban op styrofoam
16 november – De vrijwilligersgroep Volunteers for Dad die op Sanam Luang hand- en spandiensten verricht, heeft de bezoekers aan het Grand Palace opgeroepen geen styrofoam meer te gebruiken. Streefdatum is 5 december, de verjaardag van de koning. Er wordt dagelijks zoveel afval opgehaald, dat het ondoenlijk is het te scheiden voor recycling, zegt vice-rector Prinya van de Thammasat universiteit die de leiding heeft van de groep.
De gemeente Bangkok en het ministerie van Milieu hebben zich bij de oproep aangesloten. Ze streven ernaar styrofoam etensbakjes te vervangen door bakjes gemaakt van afbreekbaar materiaal.
Staatsoliebedrijf PTT Plc heeft 1 miljoen bio-afbreekbare bakjes gedoneerd, SCG Packaging 200.000. Een ander bedrijf, Gracz, heeft tot nu toe 80.000 milieuvriendelijke bakjes cadeau gedaan. Wanneer de vrijwilligers door hun voorraad heen zijn, rekenen ze voor hun producten een gereduceerde prijs.
Sinds het begin van de rouwperiode wordt op Sanam Luang dagelijks 76 ton afval opgehaald. De gemeente besteedt 2 baht per kilo aan de verwerking. De hoeveelheid styrofoam is al  teruggelopen sinds een vergadering twee weken geleden van gemeente en vrijwilligers: van 20 naar 5 procent. Op het plein zijn tien plaatsen waar het afval wordt gesorteerd. Na styrofoam komen PET-flessen aan de beurt om uit te bannen.

 Bangkok stelt tentoonstelling samen over koning
17 november – De gemeente Bangkok (BMA) heeft van het Royal Household Bureau de opdracht gekregen op Sanam Luang, het plein bij het Grand Palace, een tentoonstelling in te richten ter ere van de koning. De tenten staan er al, over de details van de tentoonstelling wordt later beslist.
Op 10 januari plaatst het Fine Arts Department een hek om 48 rai van Sanam Luang voor de bouw van de koninklijke pyre (letterlijk brandstapel, lees crematorium). Het werk daaraan begint naar verwachting op 1 februari. Aanvankelijk had het FAD al midden volgende maand het hek willen plaatsen, maar de gemeente heeft om een maand uitstel gevraagd omdat het nog steeds storm loopt met mensen die de laatste eer aan de koning willen bewijzen.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken bereid een special event volgende week dinsdag voor. De gemeente stelt daarvoor ruimte op Sanam Luang beschikbaar. Het evenement, dat Ruam Phalang Haeng Khwam Phakdi (united power of loyalty) heet, bestaat uit een landelijke eedaflegging van trouw en het gezamenlijk zingen van de koninklijke hymne, die wel eens wordt verward met het volkslied. Het Public Relations Department maakt tv-opnamen bedoeld om de loyaliteit van het volk aan de koning te onderstrepen.  Bij het Government House leidt premier Prayut om 8 uur de ceremonie.
Gisteren bezochten de echtgenotes van negen ambassadeurs het Grand Palace om de koning de laatste eer te bewijzen. Verder meldt het bericht dat de secretaris-generaal van de Chaipattana stichting (opgericht op initiatief van de koning) op een forum aan de Chulalongkorn universiteit lovende woorden sprak over de inzet van de koning voor de bescherming en het beheer van natuurlijke grondstoffen. ‘Zijn Majesteit probeerde manieren te vinden om te herstellen wat vernield was – water en bossen.’

Vrijdag 18 november
– Het ministerie van Cultuur gaat zeventien boeken die door de koning zijn geschreven of vertaald opnieuw uitgeven. Van de eerste druk van elk boek worden 100.000 exemplaren gedrukt. De boeken komen ook als e-book uit; ze kunnen gratis gedownload worden.
Het ministerie heeft 29 juli uitgeroepen tot National Thai Language Day omdat op die dag in 1962 de koning aan de Chulalongkorn universiteit met Thaise taalexperts discussieerde over de taal. De koning drong toen aan op correct gebruik van de taal. Vijftig jaar later is dat advies nog steeds relevant daar veel jongeren de taal niet goed beheersen, zegt minister Veera (Cultuur).
Voorts gaat het ministerie volgende maand een boek uitgeven met 500 condoleance gedichten, geschreven door national artists en ze organiseert een fototentoonstelling.

Zaterdag 19 november
– De halve voorpagina van Bangkok Post bestaat vandaag uit een foto van het eerbetoon dat 189 olifanten in Surin de koning brachten. Ze stonden in de vorm van een hartje of het cijfer 9 (Bhumibol was de negende vorst van de Chakri dynastie). Maar om dat te kunnen zien, moet je wel de hoogte in. De krantenfoto geeft daarom een beter beeld dan de websitefoto, die hierboven staat. Niettemin een indrukwekkend gezicht dat veel belangstelling trok.
– De regering houdt dinsdag een ceremonie ter nagedachtenis aan de koning en ze roept de bevolking op haar voorbeeld te volgen. Regeringswoordvoerder Sansern zei gisteren dat de bijeenkomst ook bedoeld is om repect en bewondering te tonen voor alle koningen van de Chakri dynastie.
Om 8 uur zingen voor het Thai Khu Fah gebouw op het terrein van het Governement House ambtenaren het volkslied. Daarna leidt Prayut een eedaflegging van trouw voor een portret van de koning, gevolgd door het zingen van de koninklijke hymne Sansoen Phra Barami.
De regering heeft overheidsdiensten gevraagd op hun compounds een soortgelijke ceremonie te houden, die door de bevolking kan worden bijgewoond. De regeringsceremonie wordt live op de tv uitgezonden. Thai in het buitenland is gevraagd morgen een bijeenkomst te beleggen.
Sansern heeft de bevolking opgeroepen dinsdag maatschappelijke diensten te verlenen, zoals het schoonmaken van openbaar gebied, patiënten bezoeken en voorleessessies voor blinden te houden.
– Honderdvijftig ervaren ambachtslieden van het Office of Traditional Arts (OTA) staan in de startblokken om de koninklijke urn te maken. Het ontwerp is al klaar. De urn wordt gemaakt van sandelhout dat wordt gekapt in nationaal park Kui Buri in Prachuap Khiri Khan. Thai die bedreven zijn in traditionele Thaise kunst en ambacht, mogen het team versterken, heeft het Fine Arts Department (FAD) bekend gemaakt.
Samrueng Dangnawnoi (78), de meeste ervaren ambachtsman van OTA, heeft al meegewerkt aan vier urnen voor leden van de koninklijke familie. Hij hoopt dat de urn voor Bhumibol zijn beste en mooiste werk wordt. Directeur-generaal Anant van het FAD bezocht gisteren de werkplaats in Nakhon Pathom waar de urn wordt gemaakt.

Journalisten eren de koning
21 november – Journalisten, waaronder tal van gepensioneerden, en dertig mediaorganisaties hebben de koning herdacht op een bijeenkomst, belegd door de Thai Journalists Assocation of Thailand.
Voorzitter Manich van de Media Development Foundation of Thailand prees de koning voor zijn begrip van het werk van de media. De koning riep nooit verslaggevers of fotografen tot de orde wanneer ze in zijn nabijheid hun werk deden. De koning begreep dat de media hun best deden om een goed verhaal en foto’s te krijgen voor lezers en kijkers.
Manich noemde de toespraken van de koning een ‘moreel kompas’ voor journalisten omdat hij benadrukte dat de mediavrijheid een zware verantwoordelijkheid bij de media legt om de rechten en vrijheid van anderen niet te hinderen.
De media hebben veel te danken aan de koning. Enkele organisaties zijn gevestigd op land van het Crown Property Bureau; hun kantoren zijn door de koning zelf geopend. Manich wijst er ook op dat Bhumibol in 1992 geweigerd heeft gewijzigde wetten te tekenen met strengere straffen wegens smaad. Volgens critici waren die erop gericht de media tot zelf-censuur te dwingen. (De bijeenkomst waarop Manich dit zei, vond plaats op 13 november)

Eed van trouw ‘tot het eind van ons leven’
23 november – ‘We take an oath of loyalty to all kings until the end of our lives.’ Met die woorden leidde premier Prayut gisterochtend om 8 uur voor het Government House een eedaflegging in door drieduizend ambtenaren, kabinetsleden en functionarissen van het PM’s Office. Ook elders in het land vonden soortgelijke ceremonies plaats.
Prayut zei dat de mensen zorg moeten dragen voor het land door hun plicht te doen, de wet na te leven en de natuurlijke hulpbronnen op een duurzame wijze te gebruiken. ‘We gaan ons land samen hervormen. We zullen de regering steunen die onder een democratisch systeem met de monarch als staatshoofd het land regeert, in het belang van alle Thaise mensen.’
De Ruam Palang Haeng Khwam Pakdi (Unite to show allegiance to the King) was de eerste van een serie bijeenkomsten die in het hele land gehouden gaan worden tot de crematie van de koning. Intussen blijft het Grand Palace overstroomd worden met mensen die de koning de laatste eer willen bewijzen. Besloten is het aantal overheidsfunctionarissen in elke bezoekersgroep te beperken van 100 tot 50 en vanaf 3 december hebben ze geen voorrang meer, zegt permanent secretaris van het PM’s Office Chirachai. Over die voorkeurspositie was geklaagd, want anderen moeten soms uren wachten tot ze aan de beurt zijn.
Voorts heeft het kabinet besloten dat 5 december, de verjaardag van de koning, een vrije dag blijft. Ook 2 en 3 januari zijn vrije dagen, waardoor het nieuwjaarsweekend vier dagen telt: van zaterdag 31 december tot dinsdag 3 januari.

Veteranen willen de koning eren
26 november – Voormalige opstandelingen in het Zuiden hebben belangstelling getoond voor de Pha Khon Klab Ban (bringing people home) campagne, een programma dat erop gericht is hen te reïntegreren in de samenleving.
Volgens mediaberichten zouden tweehonderd naar Maleisië gevluchte personen via dit programma terug willen keren zodat ze de laatste eer aan de koning kunnen bewijzen. Secretaris-generaal Panu  van de recent gevormde speciale regeringsdelegatie, die de vrede in het Zuiden moet bevorderen, zegt niet te weten om hoeveel personen het gaat. Hij weet wel dat sinds het programma is gelanceerd al meer dan vijfduizend personen zijn teruggekeerd.
De speciale delegatie vergaderde donderdag om haar werk te evalueren. Ze vindt dat de veiligheid in het Zuiden versterkt moet worden waarbij een van de prioriteiten de strijd tegen de drugshandel is. De delegatie pleitte ook voor de aankoop van medisch apparatuur voor forensisch onderzoek, waaronder de aanschaf van een CT scanner (computed tomography). Verder is gesproken over mensenrechten en maatregelen om functionarissen op operationeel niveau ervan te doordringen deze te respecteren. Panu ontkent dat vermeende opstandelingen gemarteld worden. (Bron: Bangkok Post, 25 november)

Zaterdag 26 november
– De gemeente Bangkok gaat van 30 november tot 2 december grote schoonmaak houden op Sanam Luang en vraagt de bevolking een handje mee te helpen. Begonnen wordt met het gebied rond het Grand Palace en de Ratchadamnoen Klang Avenue. Daarna komen de Kok Wua kruising aan de beurt, de Royal Plaza en de Ratchadamnoen Nok Avenue. Volgens adjunct-gouverneur Amnuay hebben al veel mensen laten weten te zullen helpen.
Op 1 en 2 december is het Grand Palace gesloten voor een merit-making ceremonie omdat 50 dagen zijn verlopen sinds het overlijden van de koning. Op de 100ste dag vindt weer zo’n ceremonie plaats.

Zondag 27 november
– De vrouw die bij het Grand Palace voorpiepte door net te doen alsof ze een ver familielid van de koninklijke familie was, is vrijgelaten op borgtocht. En dat niet alleen, ze zag ook kans zeventien personen geld uit de zak te kloppen door hen wijs te maken dat ze hen kon meenemen naar een plaats bij een ceremonie, die niet toegankelijk is voor ‘gewone’ burgers. Met dat verhaaltje incasseerde ze in totaal 100.000 baht. De vrouw werd donderdag gearresteerd. De politie verzette zich niet tegen borgtocht. Tien getuigen moeten nog gehoord worden.

Maandag 28 november
– Het loopt nog steeds storm bij het Grand Palace met Thai die de koning in de Dusit Maha Throne Hall de laatste eer willen bewijzen. Zaterdag was een topdag met 45.259 bezoekers. Gisteren kwamen 144.073 Thai naar Sanam Luang; de autoriteiten en vrijwilligers deden er alles aan om de bezoekersstroom in goede banen te leiden.
Commandant Thammanoon van het 1st Region Army adviseert bezoekers op weekdagen te komen, vooral ’s middags dan zijn de wachttijden korter.  Op 20 januari, 100 dagen na het overlijden van de koning, wordt weer een ceremonie gehouden. Daarna gaat het aantal chanting rites terug van vier naar twee keer per dag.

Geen sandelhout maar kalamet hout
29 november – De bomen uit nationaal park Kui Buri in Prachuap Khiri Kan, die zijn uitgezocht voor de crematie van de koning, zijn geen sandelhoutbomen, maar kalamet bomen, blijkt uit een achtergrondverhaal over het gebruik van deze houtsoort bij de crematies van koningen.
Ontwerpen voor eerdere koninklijke urnenZucht! Kan Bangkok Post nou nooit eens feiten controleren zodat ze niet een verkeerde term gebruikt, wat ze tot nu toe deed en misschien wel blijft doen, want ik ken mijn journalistieke pappenheimers, nooit te beroerd om fouten van elkaar over te schrijven.
Wat zijn de feiten? De kalamet boom (mai chom hom) is nauw verwant aan de sandelhoutboom, die tot de familie van de mai chan hom India behoort. Het kalamet hout wordt gebruikt bij de Phra Merumat, het crematorium dat wordt gebouwd op Sanam Luang, een grasveld ten noorden van het Grand Palace. De bouw duurt van februari tot september.
Het is de vierde keer dat kalamet bomen uit Kui Buri worden gebruikt voor de urn en de pyre (letterlijk brandstapel, maar feitelijk een rijk versierd crematorium). Uit historische gegevens blijkt dat kalamet voor het eerst werd gebruikt voor de crematie van koning Naresuan in de 17de eeuw.  (Bron: Bangkok Post, 28 november)
Op de foto ontwerpen voor een eerdere urn en versieringen, die geëxposeerd worden in het kantoor van Tradional Arts in Nakhon Pathom.
NB Om een indruk te geven van de verregaande slordigheid van Bangkok Post: in het bijschrift van een foto bij het achtergrondverhaal wordt weer de foutieve term sandelhout gebruikt, evenals in de vier voorafgaande berichten.

Dinsdag 29 november
De autoriteiten bereiden zich voor op de massa mensen die van 3 tot 5 december bij het Grand Palace worden verwacht. 5 december, de geboortedag van de koning, is een vrije dag. Donderdag en vrijdag is de Dusit Maha Prasat Throne Hall, waar de urn staat met het stoffelijk overschot van de koning, gesloten voor het publiek. Dan worden ceremonies gehouden omdat de koning 50 dagen geleden is overleden. Die vinden ook nog een keer plaats op de 100ste dag.
De gemeente Bangkok gebruikt die twee dagen om een grote schoonmaak te houden op Sanam Luang en omgeving. Naar verwachting steken 3.000 vrijwilligers en soldaten de handen uit de mouwen.
Gisteren maakte het Fine Arts Department het ontwerp voor de royal pyre bekend (zie de homepagina). Het gebied met het crematorium wordt gedecoreerd met afbeeldingen van godheden, mythische figuren en muurschilderingen van door de koning geïnitieerde projecten. De koninklijke strijdwagen waarop de urn wordt vervoerd, krijgt een onderhoudsbeurt.

Thailand heeft een nieuwe koning: Rama X
30 november – Zoals gisteren al gemeld op de homepagina van Dick’s blog heeft Thailand een nieuwe koning: Rama X. Kroonprins Vajiralongkorn, door Bhumibol in 1972 aangewezen als opvolger, bestijgt op 1 december de troon en wordt volgend jaar na de crematie van zijn vader gekroond.
Wie is Vajiralongkorn? Op die vraag zijn twee antwoorden mogelijk, waarvan één onherroepelijk tot een arrestatie wegens majesteitsschennis leidt. Dus beperk ik me tot enkele neutrale gegevens.
Vajiralongkorn was het tweede kind van Bhumibol en Sirikit en hun enige zoon. Hij werd geboren op 28 juli 1952 en volgde na zijn schoolopleiding een militaire opleiding in Australië. De prins trouwde driemaal. Hij heeft vijf zonen en twee dochters. Het laatste kind is prins Dipangkorn (11).
Over zijn persoonlijk leven en hobby’s geeft het paleis nauwelijks informatie. Hij heeft een villa in zuid-Duitsland, houdt van fietsen en is een kundig vliegtuigpiloot. De meeste analisten zijn het erover eens dat hij in termen van charisma en invloed niet kan tippen aan zijn vader die door de Thais als een half-god en de ‘Ziel van de Natie’ wordt vereerd. (Bron: Khaosod English, 29 november)

Parlement: Lang leve de koning!
30 november – Vanzelfsprekend opent Bangkok Post vandaag de krant met de troonsopvolging van kroonprins Vajiralongkorn. In een paginagroot verhaal wordt de procedure uitgelegd. Voorlopig sluitstuk daarvan is wanneer de voorzitter van het parlement de kroonprins vraagt de troon te bestijgen. Gisteren vond een speciale vergadering van het parlement plaats waarin het parlement de benoeming door Bhumibol bevestigde. Daarna verrezen de parlementariërs uit hun zetel en riepen ‘Lang leve de koning’ (foto). De voorzitter wacht nu op een uitnodiging van het Royal Household Bureau voor een audiëntie met de kroonprins. Zoals bekend liet Vajiralongkorn na het overlijden van zijn vader weten eerst met de bevolking te willen rouwen. Een regent nam in het interregnum de koninklijke taken waar.
Premier Prayut zei gisteren: ‘Wanneer de koning de troon bestijgt, zal dat vreugde brengen voor de bevolking.’ Vice-premier Wissanu zei dat het nieuws van de troonsbestijging onmiddellijk bekend wordt gemaakt nadat de kroonprins de uitnodiging van het parlement om de troon te bestijgen heeft aangenomen. Vajiralongkorn krijgt de titel Somdet Phrachao Yu Hua en na de kroning Phrabat Somdet Prachao Yu Hua.
De kroonprins wordt volgend jaar gekroond na de crematie van Bhumibol. In januari begint op Sanam Luang, het grasveld ten noorden van het Grand Palace, de bouw van de royal pyre, een rijkversierd crematorium (zie voor het ontwerp de homepagina).
Vice-premier Wissanu zegt dat het kabinet overweegt om het ambtenarenapparaat en de bevolking te vragen een jaar lang in het zwart gekleed te gaan.

Woensdag 30 november
– Het ministerie van Cultuur gaat in samenwerking met het Fine Arts Department een boek uitgeven met vocabulaire dat betrekking heeft op de koninklijke begrafenisrites, zodat de mensen de gang van zaken beter begrijpen. Ook wordt aandacht besteed aan historische rites. Het ministerie hoopt dat de media en de bevolking de correcte terminologie gaan gebruiken. Het Thaise Hoe hoort het eigenlijk (een voorheen bekend etiquêtteboek in Nederland) komt ook als e-book uit.

Troonsopvolging: Nieuws uit Thailand heeft een probleem
1 december – Wat schrijft Bangkok Post vandaag op de voorpagina? Dit: Joyous Thais await new King. En: People confident HRH wil follow in his late father’s footsteps. Beste lezers, lieve lezeressen: wat verwacht u van mij: Dat ik dit kritiekloos overneem, terwijl ik weet dat de waarheid geweld wordt aangedaan? U mag het zeggen.
The newspaper you can trust, zoals het motto van de krant luidt, trekt vandaag de gehele voorpagina uit voor de troonsopvolging met een megagrote foto van kroonprins Vajiralongkorn. Vice-premier Prawit zegt dat de kroonprins heeft toegestemd de nieuwe koning te worden, maar hij moet dit nog wel bevestigen in een audiëntie met de parlementsvoorzitter. Prawit zegt dat dit nieuws door de mensen met ‘bewondering en vreugde’ is begroet.
Dinsdag vergaderde het parlement in een speciale zitting over de troonsopvolging. Het erkende formeel dat de kroonprins de rechtmatige troonopvolger is, zoals het kabinet had laten weten. De audiëntie wordt binnen de komende twee dagen verwacht. Daarna maakt de voorzitter op de tv bekend dat Thailand een nieuwe koning heeft: Rama X, de tiende vorst in de Chakri dynastie. Vajiralongkorn werd op 28 december 1972 op 20-jarige leeftijd door de koning aangewezen als troonopvolger (foto). De kroning vindt volgend jaar plaats na de crematie van Bhumibol.
BP citeert in haar openingsverhaal een 71-jarige vrouw die zegt: ‘Ik houd van wijlen de koning en respecteer hem met mijn leven en blijf dat doen voor de nieuwe koning.’ De vrouw bezocht een fototentoonstelling over Bhumibol in het National Museum en haalde er een gratis boek op, samengesteld door het ministerie van Cultuur, met toespraken en uitspraken van de monarch. ‘Niets kan mij weerhouden van mijn uiterste respect voor de koninklijke familie.’
Een ander zegt: ‘Ik geloof dat de kroonprins in de voetstappen van zijn vader volgt en het land in de juiste richting stuurt. Ik heb vertrouwen in hem. De verandering zal ons naar een heldere toekomst leiden.’
Tot besluit nog een quote van een 24-jarige moslima uit Pattani: ‘Ik heb er vertrouwen in dat de kroonprins de erfenis van zijn vader voortzet voor de vreugde en het voordeel van alle Thais. Thais zullen altijd respect hebben voor en loyaal zijn aan de monarchie.’
Zouden  verstokte oranjegezinden in Nederland dat durven zeggen over Willem-Alexander?
Kroonprins hecht groot belang aan onderwijs
In een kader bij het openingsverhaal  komen we verder nog te weten dat de kroonprins groot belang hecht aan onderwijs en het initiatief heeft genomen voor tal van onderwijsprojecten. Tijdens een diploma-uitreiking op de Rajabhat universiteit relativeerde hij echter schoolkennis.
Hij zei: ‘Succes in het leven komt niet alleen van de kennis die je leert op de universiteit of school, maar ook van andere factoren zoals verantwoordelijkheden voor jezelf, werk en de samenleving.’
Sinds 1978 heeft de kroonprins alle diploma-uitreikingen aan de Rajabhat universiteit gedaan. Verder heeft hij de Krurupradit beurs ingesteld, waarvoor hij jaarlijks 42 miljoen baht uit zijn persoonlijke fondsen ter beschikking stelt. In 2009 richtte hij een stichting op die beurzen geeft aan arme leerlingen die het goed op school doen.

Het is officieel: Rama X treedt aan
Breaking News 1 december: Thailand heeft nu officieel een nieuwe koning. De kroonprins heeft de voorzitter van het parlement tijdens een audiëntie laten weten de uitnodiging van het parlement om de troon te bestijgen aan te nemen. Hij gaat voortaan door het leven als HM King Maha Vajiralongkorn Bodindradebayavarangkun.
De kroningsdatum is nog niet vastgesteld. Die wordt later volgend jaar verwacht wanneer koning Bhumibol is gecremeerd. Vajiralongkorn is de tiende vorst van de Chakri dynastie, die in 1782 met Rama I begon na de verhuizing van de hoofdstad van Thonburi naar Bangkok.

Le roi est mort, vive le roi
2 december – Overdrijft Bangkok Post niet een beetje, want ze kopt paginabreed in kapitalen en kleur vandaag op de voorpagina Long Live the King boven een foto die de halve pagina beslaat met kroonprins Vajiralongkorn, gisteravond gepromoveerd tot koning Rama X, die in het Grand Palace geknield een wai maakt voor een portret van Bhumibol en Sirikit.
Gisteren accepteerde de kroonprins de uitnodiging van het parlement, hem overgebracht door de parlementsvoorzitter, om de troon te bestijgen als de tiende koning van de Chakri dynastie. Behalve de voorzitter maakten ook regent Prem Tinsulanonda, premier Prayut en de president van het hooggerechtshof hun opwachting bij de kroonprins. Nu de kroonprins de troon overneemt, is Prem regent af en kan hij de voorzittershamer van de Privy Council weer ter hand nemen.
Gisteren vond in het Grand Palace een ceremonie plaats omdat de koning 50 dagen geleden is overleden. Op de 100ste dag wordt die nog een keer herhaald. Behalve de kroonprins waren ook andere leden van de koninklijke familie aanwezig. Elders in het land vonden soortgelijke ceremonies plaats.
Gisterochtend leidden Prayut en zijn echtgenote voor het Governement House een merit-making ceremonie voor kabinetsleden en functionarissen. De abt van Wat Ratchabophit Sathit Maha Simaram leidde 89 monniken bij het reciteren van gebeden. Daarna kregen de monniken alms (aalmoezen), zoals dat in het Engels wordt genoemd: voedsel en levensbehoeften.
Voor het gemeentehuis van Bangkok had de gouverneur de leiding over een soortgelijke ceremonie. Een ceremonie bij de Criminal Court aan de Ratchadaphisek Road werd bijgewoond door 1.500 rechters en personeel van de rechtbank. Ze zongen het volkslied ter ere van de koning. Personeel van het kantoor van de procureur-generaal  kwam bijeen op het regeringscomplex aan de Chaeng Watthana Road. Het artikel noemt verder nog een ceremonie in Chai Nat, een provincie die driemaal is bezocht door de koning. Er werden 89 mannen als monnik ingewijd.
Woensdag is op Sanam Luang een grote schoonmaakoperatie begonnen die vandaag eindigt. Verder heb ik nog enige vertrouwelijke informatie over de kroonprins die zich niet voor publicatie leent. Op aanvraag verkrijgbaar.

Wereldleiders feliciteren Vajiralongkorn
3 december – In de sectie stroop smeren en andere fabeltjes meldt de krant dat internationale leiders  en ambassades de nieuwe koning geluk hebben gewenst met de troonsbestijging. Dat een van hen de Chinese president Xi Jinping is, kan geen verbazing wekken, want China wil graag zijn greep op Thailand vergroten.
Ook de Duitse president feliciteert de door NOS Nieuws-correspondent Michel Maas als ‘playboy met poedels’ omschreven Vajiralongkorn (klik hier voor Maas’ artikel). Evenals de Chinese gelukwens citeert de krant de Duitse felicitatie uitgebreid. President Gauck wenst hem veel succes en een vaste hand ‘wanneer u het welzijn van Thailand en zijn burgers bevordert’. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken schrijft te hopen op uitbreiding van de samenwerking tussen beide landen.
De Amerikaanse ambassadeur Davies zegt in een verklaring  at de VS veel belang hechten aan de langdurige banden tussen de VS en Thailand, waarvoor koning Rama II en president Monroe in 1818 de basis legden. ‘Mijn beste wensen voor een veelbelovende en bloeiende heerschappij.’
De krant noemt verder gelukwensen van de Japanse ambassadeur en het hoofd van de EU-delegatie in Thailand. De lofzang eindigt met een alinea over de koninklijke merit-making ceremonie gisteren in het Grand Palace omdat het 50 dagen geleden is dat de koning is overleden. Die wordt na 100 dagen nog een keer gehouden.
Prem pakt de voorzittershamer weer op
In een kader meldt de krant dat Prem Tinsulanonda weer terug is als voorzitter van de Privy Council, een adviesorgaan van de koning. Die functie moest de eminence grise tijdelijk afstaan toen hij regent pro tempore werd na het overlijden van de koning op 13 oktober omdat de troon vacant was. Zoals bekend wilde Vajiralongkorn eerst rouwen met de Thaise bevolking alvorens de troon te bestijgen.
Vice-premier Wissanu gaat dinsdag op een vergadering regeringsdiensten de richtlijnen en procedures uitleggen die gelden nu de kroonprins de uitnodiging van het parlement heeft aangenomen om Rama X te worden. Naar verwachting worden drie feestdagen gewijzigd. De regering heeft kalendermakers gevraagd te wachten tot die bekend zijn gemaakt.
Op de foto de nieuwe vorst Maha Vajiralongkorn Bodindradebayavarangkun in een klassieke Rolls Royce op weg naar het paleis.

Nog meer felicitaties voor Vajiralongkorn
5 december – Rusland en Duitsland feliciteren de koning, kopt Bangkok Post vandaag boven haar openingsartikel, maar waarom dit dermate belangrijk is om in de kop te vermelden, ontgaat me. Ze zijn niet de enige twee landen die Vajiralongkorn hebben gefeliciteerd en een veer in een bepaald lichaamsdeel hebben gestoken.
Poetin noemt de koning een ‘waardige erfgenaam van het koninklijk huis van Chakri, dat 120 jaar geleden met Rusland diplomatieke banden aanknoopte’. ‘Ik hoop dat de Russisch-Thaise samenwerking zich verder ontwikkelt voor het welzijn van de bevolking van onze landen en in het belang van versterking van de stabiliteit en veiligheid in de regio Azië Pacific.’
Angela Merkel schrijft in haar felicitatie erop te vertrouwen dat de opvolging de relatie tussen beide landen versterkt. ‘Duitsland en Thailand hebben al vele jaren vriendschappelijke banden. U hebt zelf Duitsland goed leren kennen door bezoeken aan ons land.’  [De kroonprins, nu koning heeft een villa in Beieren, waar hij liever lijkt te verblijven dan in Thailand] ‘Ik wens u alle succes bij de uitvoering van uw verantwoordelijkheden wanneer u het welzijn van de Thaise bevolking bevordert en een vaste hand wanneer u uw land naar een vreedzame en democratische toekomst leidt.’
Het bericht noemt verder nog voorgaande gelukwensen, zoals die van de Chinese president en de sultan van Brunei. Vandaag wordt in de tempel van de Emerald Buddha een merit-making ceremonie gehouden ter gelegenheid van de geboortedag van Bhumibol op 5 december. De koning geeft aan het einde koninklijk geld aan paleisstaf van 60 jaar en ouder, een traditie waarmee Rama IV in 1864 bij zijn 60ste verjaardag is begonnen.
Op de foto poseren de nieuwe koning en zijn drie zussen voor de urn met het stoffelijk overschot van hun vader. Voor een fotoalbum met foto’s van Vajiralongkorn vanaf zijn kinderjaren, klik hier.

Thais in het hele land eren Bhumibol
6 december – Indrukwekkende foto vandaag op de voorpagina van Bangkok Post over de volle breedte van de pagina: de Bhumibol 1 brug over de Chao Phraya, volgepakt met duizenden Thai die gisteren op de geboortedag van Bhumibol een ceremonie bijwoonden met 999 boeddhistische monniken en 89 seconden stilte in acht namen.
Ook op de Bhumibol 2 brug en elders in het land kwamen koningsgezinde Thai bijeen voor merit making. Ze deelden voedsel uit aan monniken en arme mensen en hielden ’s avonds een candle-light ceremonie. En natuurlijk beloofden ze goede daden te verrichten, geheel in de geest van de koning, en zijn adviezen op te volgen [hetgeen tijdens zijn leven zelden gebeurde].
Voor het stadhuis leidde gouverneur Amnuay van Bangkok ’s ochtends het uitdelen van giften aan monniken en ’s avonds vond een muzikale uitvoering plaats. In de noordoostelijke provincie Buri Ram verrichtte medisch personeel uit de provincie en drie andere provincies gratis medische controles, in Bang Yai (Nonthaburi) vervoerden motortaxibestuurders gratis passagiers en voedselverkopers in diverse provincies deelden gratis voedsel uit aan nooddruftige Thai.
In de VS had de ambassade in Washington DC een bijeenkomst en een tentoonstelling over Bhumibol’s bezoeken aan de VS georganiseerd. Er werden boekjes over zijn werk en CD’s met zijn composities uitgedeeld.
Het Royal Household Bureau maakte gisteren bekend dat 1,23 miljoen personen de afgelopen 35 dagen de laatste eer aan de koning hebben bewezen in de Dusit Maha Prasat Throne Hall in het Grand Palace, waar de urn met het lichamelijk overschot van de koning staat. Zondag was de belangstelling zo groot dat het paleis pas ’s nachts dicht ging. Volgens het bureau is tot nu toe 94,9 miljoen baht gedoneerd voor merit-making ceremonies ter nagedachtenis aan de koning.
De nieuwe koning had gisteren de leiding over zo’n ceremonie in de troonhal. Hij vroeg zijn staf de wachtenden op Sanam Luang van voedsel en verfrissingen te voorzien: pap met zalm, dim-sum, gegrilde kip, ijs en sandwiches.
Begin volgende maand wordt het terrein afgezet waar het crematorium wordt gebouwd. Op 26 december vindt een ceremonie plaats waarbij het centrum van het crematorium wordt bepaald.
De VS hebben een bericht gestuurd waarin het volk van Thailand wordt gefeliciteerd met Bhumibol’s verjaardag en Vajiralongkorn met zijn troonsbestijging. Minister Kerry (Buitenlandse Zaken) zei: ‘We herdenken Zijne Majesteit voor de grote visie en toewijding waarmee hij Thailand leidde.’

Dinsdag 13 december
– ’t Was een bont gezelschap gisteren bij het Grand Palace. Vijfduizend Karen, Hmong, Akha, Muser, Dara-ang, Kachin en Lisu bergstamleden, gekleed in traditionele klederdracht, paradeerden bij het paleis op weg naar de Dusit Maha Prasit Throne Hall om de koning de laatste eer te bewijzen. In het Saranrompark verrichtten ze traditionele rituelen.

Woensdag 14 december
– Het ministerie van Cultuur gaat alles wat betrekking heeft op koning Bhumibol verzamelen: documenten, foto’s, video clips, condoleance gedichten, kaarten, plannen en heilige rituelen. Het gaat allemaal opgeslagen worden in het National Archive of Thailand. Dat beschikt nu al over een aardige verzameling van 40.000 foto’s, 10.000 gedichten en 200 songs, geschreven door  kunstenaars en de bevolking.
Minister Veera (Cultuur) zegt: ‘We moeten nog meer materiaal verzamelen om de verzameling compleet te maken.’ Hij doet daarvoor een beroep op de bevolking. Archivaris Chawan vraagt om originele foto’s en niet om bewerkte foto’s, want het doel van het project is de geschiedenis vast te leggen.

Twee berichten over hout
18 december – De twaalf bomen uit nationaal park Kui Buri in Prachuap Khiri Khan die gebruikt gaan worden bij de bouw van het koninklijk crematorium op Sanam Luang worden deze week door de DNP overgedragen aan het Fine Arts Department. Dinsdag worden ze af,geleverd bij het Fine Arts kantoor in Nakhon Pathom.
Opnieuw heeft de krant het over sandelhoutbomen, alhoewel de krant op 29 november in een uitgebreid achtergrondverhaal uitlegde dat het geen sandelhout is maar kalamet, een houtsoort die nauw verwant is aan sandelhout.
De overdracht gebeurt met het nodige ceremonieel. Bij het vertrek om half zeven worden wierookstokjes en kaarsen aangestoken voor een afbeelding van de Boeddha en de koning en bloemblaadjes gestrooid. De vrachtwagens met de bomen vertrekken om 6.39 uur naar het districtskantoor. Daar wordt om 8 uur een ceremonie gehouden, die naar verwachting wordt bijgewoond door duizend ambtenaren en bewoners. Om 9.09 vertrekt de colonne naar Nakhon Pathom, een rit die 5 uur duurt.

Woensdag 21 december, homepagina
Dit is niet zomaar hout, maar sandelhout dat gebruikt wordt bij de bouw van het crematorium voor koning Bhumibol op Sanam Luang, dus daar wil je wel een wai voor maken. Dinsdag verhuisde het kostbare hout van nationaal park Kui Buri naar het Fine Arts Department in Nakhon Pathom, de ‘bouwmeester’ van het crematorium. Het hout wordt onder andere gebruikt voor de urn met het lichaam van de koning. [De krant blijft consequent het hout sandelhout noemen, alhoewel het volgens een eigen bericht op 29 november kalamethout is, een verwante boomsoort.]

Vrijdag 3 maart 2017
– De uitvaart en crematie van koning Bhumibol is door prinses Sirindhorn vastgesteld op vijf dagen: vermoedelijk van 25 tot 29 december. De prinses zei dit woensdag tijdens een vergadering van de regeringscommissie die de uitvaart regelt en haar gevraagd had de commissie van advies te dienen. Het gaat om een voorlopig tijdschema, dat nog de goedkeuring behoeft van de koning.
Op de tweede dag wordt de urn met het lichaam van Bhumibol naar Sanam Luang gebracht waar een crematorium in aanbouw is. Op de vijfde dag gaat de urn met de stoffelijke resten naar de Chakri Maha Prasat Throne Hall in het Grand Palace. De overige dagen zijn bestemd voor ceremonies.

Japans keizerpaar bewijst Bhumibol de laatste eer
5 maart – De Japanse keizer Akihito en keizerin Michiko arriveren vandaag in Thailand om wijlen koning Bhumibol de laatste eer te bewijzen. Het echtpaar brengt een privé bezoek aan Thailand nadat het voor een staatsbezoek in Vietnam is geweest.
Minister Don van Buitenlandse Zaken beschouwt het bezoek als een ‘significante gebeurtenis’. ‘Het keizerlijk bezoek weerspiegelt niet alleen de bijzonder band die de twee vorstenhuizen hebben, maar de keizer is ook het eerste staatshoofd dat wordt ontvangen door de nieuwe koning.’
De laatste keer dat de twee vorstenhuizen tijdens de periode Akihito elkaar troffen was in 1963, toen Bhumibol en Sirikit een bezoek aan Japan brachten. Een jaar later gingen de toen kroonprins Akihito en prinses Michiko namens de keizer naar Thailand.
Akihito besteeg de troon in 1989 en bracht als eerste in 1991 een bezoek aan Thailand tijdens zijn Zuidoost-Azië tour. In 2006 woonde de keizer de feestelijkheden bij ter gelegenheid van de zestigste herdenking van de troonsbestijging van Bhumibol. Na diens overlijden nam het keizerlijk echtpaar een rouwperiode van drie dagen in acht.
De minister herinnert zich dat de keizer tijdens zijn bezoek aan Thailand het raampje van de auto naar beneden draaide om naar de vele Thai te wuiven die langs de weg een glimp van hem wilde opvangen. De minister werkte toen als verbindingsofficier op Buitenlandse Zaken.
Verder meldt het bericht dat de tilapia in 1965 door de keizer in Thailand is geïntroduceerd, een overigens vrij smakeloze vis. Hij wilde de ondervoeding van Thais op het platteland helpen verbeteren. Tilapia bevat veel proteïnen. De eerste pogingen om de vis in Thailand te kweken mislukten, maar Bhumibol lukte het wel in zijn paleisvijver. Don: ‘Pla nil is een symbool van de humaniteit die de twee koninklijke families aan het land hebben bijgedragen.’

Nieuw ontwerp voor hoofd-urn van Bhumibol
25 maart – De principal urn waarin de as van het lichaam van koning Bhumibol bewaard gaat worden, wordt opnieuw ontworpen en ter goedkeuring aan koning Vajiralongkorn (Rama X) voorgelegd. Dat is gisteren besloten in een vergadering van de commissie die het toezicht heeft op de bouw van het crematorium op Sanam Luang en het herstel van de strijdwagen waarop het lichaam van de monarch naar het crematorium wordt gebracht.
De nieuwe achthoekige urn wordt gemaakt van goud en afgezet met edelstenen. De basis wordt versierd met een afbeelding van een Garuda die met de Naga worstelt, waarmee het hoogste respect voor Bhumibol wordt gesymboliseerd.
De principal urn is een van de zes waarin de as wordt bewaard. De andere vijf worden niet veranderd. De bouw van het crematorium en overige gebouwen is voor de helft gevorderd. De fundering is gelegd en de pilaren zijn neergezet. Elke pilaar heeft een windmeter. De commissie die de uitvaart regelt, heeft als voorlopige data 26 tot 30 oktober bepaald. Midden volgende maand wordt op Sanam Luang de Royal Ploughing ceremonie gehouden, die het begin van het plantseizoen van rijst markeert.

Crematie Bhumibol: 26 oktober
19 april – De crematie van het lichaam van koning Bhumibol is vastgesteld op 26 oktober met crematierituelen die duren van 25 tot 29 oktober. Dit heeft het kantoor van His Majesty’s Principal Private Secretary gisteren in een brief aan premier Prayut laten weten.
Koning Vajiralongkorn volgt met die data de suggesties van het organisatiecomité, dat onder voorzitterschap van Prayut staat. De kroning van Vajiralongkorn vindt daarna plaats, maar een datum is nog niet bekend gemaakt. Op de foto het crematorium in aanbouw op Sanam Luang. (Bron: website Bangkok Post, 18 april)

Aan het werk voor de crematie van Bhumibol

24 april – Nog een half jaar en dan neemt Thailand definitief afscheid van de vorig jaar overleden en geliefde vorst Bhumibol. Op Sanam Luang wordt hard gewerkt aan het crematorium, elders zijn ambachtslieden bezig met de vele beelden die de vorst gaan vergezellen bij zijn laatste reis. De crematie is bepaald op 26 oktober, de bijbehorende rituelen duren van 25 tot 29 oktober.

Donderdag 4 mei
– Dat kan natuurlijk niet: de logo’s van Apple en Facebook op de Garuda die dadelijk koning Bhumibol gaat vergezellen op zijn laatste reis. De logo’s zijn aangebracht op de vleugels en riem van de Gurada, een mythisch wezen, half mens half adelaar. Het is een van de vele beelden waarmee het crematorium wordt versierd. Foto’s van de lasterlijke merktekens hebben op de social media veel kritiek opgeroepen. Inmiddels zijn ze verwijderd van het twee meter hoge beeld.
De beeldhouwer van het Fine Arts Department legt op zijn Facebook-pagina het waarom uit: Zelfs grote bedrijven in het Westen die over de hele wereld bekend zijn, kunnen lessen trekken uit de vele bijdragen van de koning. De koning combineerde allerlei kennisbronnen om ontwikkelingsprojecten te realiseren die praktisch en nuttig voor de mensen zijn.

Crematie Bhumibol: Toeristen gevraagd nette kleding te dragen
30 mei – De Tourism Authoriy of Thailand (TAT) gaat buitenlandse toeristen vragen tijdens de crematieceremoniën van wijlen koning Bhumibol correcte kleding te dragen, maar of daarmee zwarte kleding wordt bedoeld vermeldt het bericht niet.
De toerismesector vraagt de regering nadere kledingvoorschriften snel bekend te maken, zodat ze hun dienstverlening daarop kunnen afstemmen. Gevreesd wordt dat sommige toeristen zullen afzien van een reis naar het land wanneer ze niet op tijd op de hoogte zijn van de voorschriften.
TAT-directeur Yuthasak denkt dat veel buitenlandse toeristen begrip hebben voor de Thaise cultuur en dat de rouwsfeer geen invloed heeft op hun plannen om het land te bezoeken.
De 36 binnenlandse TAT-kantoren en 25 buitenlandse kantoren is gevraagd toeristen die de ceremoniën willen bijwonen, te informeren over het tijdschema. Het lichaam van Bhumibol wordt op 25 oktober naar Sanam Luang gebracht en op 26 oktober gecremeerd. De ceremoniën eindigen op 29 oktober. (Bron: website Bangok Post, 29 mei)

Kwart miljoen goudsbloemen voor Bhumibol
1 juni – Geel is de kleur van de geboortedag van wijlen koning Bhumibol, dus ligt het voor de hand om de gele goudsbloem uit te verkoren ter decoratie bij de crematie. In Kanchanaburi hebben vertegenwoordigers van leger, lokale autoriteiten, lokale leiders en landbouwexperts woensdag afgesproken 230.000 goudsbloemen te gaan kweken.
Op 1 augustus wordt begonnen met het beplanten van een perceel van 35 rai. De planten zouden dan tussen 12 en 22 oktober in bloei moeten staan. 130.000 bloemen gaan naar provinciale autoriteiten om overheidsgebouwen mee te versieren en de rest wordt op Sanam Luang gebruikt, waar de geliefde vorst op 26 oktober wordt gecremeerd in een crematorium dat nu nog in aanbouw is. De crematieceremoniën duren van 25 tot 29 oktober.
De regering heeft de bevolking opgeroepen ook goudsbloemen te planten. (Bron: website Bangkok Post, 31 mei)

Donderdag 15 juni
– Prinses Maha Chakri Sirindhorn [voor wie het nog niet weet mijn favoriet lid van het Koninklijk Huis] zit op 26 juni een vergadering voor over de uitvaart van koning Bhumibol. De geliefde vorst wordt in oktober gecremeerd in een crematorium dat op Sanam Luang in aanbouw is.
Dinsdag vergaderde vice-premier Wissanu al met de organisatoren van de uitvaart en in juni worden verdere zaken besproken, zoals de vraag waar de papieren dok mai chan (bloemen) geplaatst gaan worden die thans in grote hoeveelheden door de bevolking worden gemaakt. Daarvoor worden plaatsen in het land en bij het crematorium aangewezen.
De uitvaartceremoniën vinden van 25 tot 29 oktober plaats met de crematie zelf op 26 oktober. Tijdens deze periode is het Nationaal Theater geopend, waar voorstellingen worden gegeven. Voor gasten worden op Sanam Luang 7.000 tot 7.500 stoelen geplaatst. Er zijn geen parkeerplaatsen beschikbaar. Gasten en hoogwaardigheidsbekleders is geadviseerd hun wagen te parkeren bij overheidsgebouwen in de buurt en per shuttlebus naar Sanam Luang te gaan.

Dinsdag 4 juli
– De King’s Guard gaat in augustus 450.000 goudsbloemen kweken als eerbetoon aan wijlen koning Bhumibol. Ook de bevolking wordt aangemoedigd de bloem te kweken. Commandant Narongphan gaf gisteren een toelichting op de actie.
De bloemen worden gekweekt op een perceel van 50 rai aan de voet van de Khao Thong heuvels in tambon Kaengsian (Kanchanaburi). In oktober staan ze in volle bloei. Zodra dat het geval wordt het terrein van 6 tot 20 oktober opengesteld voor het publiek. Er komt ook een tentoonstelling over het leven en werk van Bhumibol. Daarna gaan de bloemen naar overheidskantoren. Na de crematie wordt het terrein ingericht als voorlichtingscentrum over de sufficiency economy principes van de koning.
De King’s Guard heeft altijd een bijzondere band gehad met de koning. Tijdens werkbezoeken zorgde die voor bescherming van de monarch. De crematieriten duren van 25 tot 29 oktober, de crematie zelf vindt plaats op 26 oktober.

Vrijdag 21 juli
– De hele maand november is het crematorium op Sanam Luang, waar wijlen koning Bhumibol op 26 oktober wordt gecremeerd, geopend voor bezichtiging onder leiding van gidsen. Daar worden ook exposities van het Royal Householf Bureau en het Fine Arts Department gehouden met een overzicht van Bhumibol’s koninklijke taken en activiteiten alsmede een overzicht van de bouw. Het ministerie van Cultuur zorgt voor performances.

Zondag 3 september
– Om hand- en spandiensten te verrichten bij de crematie van koning Bhumibol in oktober bestaat grote belangstelling. Op de tweede dag van de registratie gisteren kwam een grote menigte af. Sommigen arriveerden al om half zes om een volgnummer te trekken voor de registratie die om 8 uur begon. Tot 30 september kunnen vrijwilligers zich opgeven. Het Royal Household Bureau heeft besloten het benodigd aantal vrijwilligers te verdubbelen naar 5.000. Alle medewerkers die jonger zijn dan 17 jaar, krijgen een spaarpot.

Dinsdag 12 september
– Het Marine Department heeft uitgebreide maatregelen genomen om de veiligheid op de Chao Phraya te vergroten wanneer volgende maand koning Bhumibool wordt gecremeerd. Volgens directeur-generaal  Sornsak zijn die nodig omdat 60.000 bezoekers worden verwacht die elke dag over de weg en het water naar Sanam Luang komen, waar een crematorium is gebouwd.
Op 25, 26 en 27 oktober zijn delen van de rivier afgesloten voor ocean-liners, sleepboten en vaartuigen met gevaarlijke stoffen. Ze mogen er niet varen en ook niet voor anker gaan. De veerboten van de Chao Phraya Express dienst mogen er bij niet aanleggen bij de steigers. Vanaf drie pieren aan de noordzijde van de rivier worden gratis veerdiensten aangeboden. Het Marine Department zet 230 man in en 11 patrouilleboten.

Donderdag 21 september
– Laat ik maar met het fotobijschrift beginnen, want ongetwijfeld vraagt u zich af wat dit zijn. Het zijn spitshoeden die door functionarissen in traditionele kledij worden gedragen tijdens de processie met Bhumbol’s urn naar het crematorium op Sanam Luang. De man brengt een laklaag aan. Het bericht besteedt er geen aandacht aan, want dat meldt dat Prinses Sirindhorn een bloemenarrangement maakt ter versiering van de urn, die van sandelhout is gemaakt.
Vertegenwoordigers van vijftien provincies hebben gisteren bij het ministerie van Binnenlandse Zaken de in hun provincie gemaakte dok mai chan (papieren bloemen) ingeleverd. Tot nu toe hebben 44 provincies bloemen ingeleverd. Ze worden op de dag van de crematie, 25 oktober, rond het crematorium gelegd, maar dat kan ook in de eigen provincie.
30 september is de laatste dag waarop in het Grand Palace de laatste eer kan worden bewezen aan Bhumibol. Op 7, 15 en 21 oktober wordt geoefend voor de processie.

Verstoring crematie Bhumibol; ziet de regering spoken?
3 oktober – Ziet de regering spoken of is het een doelbewuste poging van de autoriteiten om de samenleving nog strenger te controleren? Vice-premier en minister van Defensie Prawit zegt info te hebben gekregen dat groepen met slechte bedoelingen ‘in en buiten Thailand’ van plan zijn de crematie van wijlen koning Bhumibol op 26 oktober te verstoren.
‘We maken ons zorgen over mogelijke incidenten, veroorzaakt door degenen die zich verzetten tegen de monarchie en negatieve gevoelens hebben over het koninklijk instituut’, zegt hij. Maar Pavin Chachavalpongpun, een verdachte van majesteitsschennis die in het buitenland leeft, denkt dat de crematie wordt gebruikt om een steviger greep op de bevolking te krijgen.
Politie en soldaten nemen de strengst mogelijke maatregelen om incidenten te voorkomen. De bevolking is gevraagd ‘de ogen’ van de regering te zijn en uit te zien naar alles wat verdacht is. Degenen die verdacht worden, zijn de ‘bekende gezichten’ in het buitenland die voor majesteitsschennis worden gezocht. ‘De zogeheten ondergrondse roodhemd radio’s stoken hun luisteraars op Facebook al maanden op om de crematie te verstoren’, zegt vluchteling Somsak. Royalist Paiboon vindt het goed dat de de regering de bevolking waarschuwt.
Maar waarvoor? Andrew MacGregor Marshall zegt niets gehoord te hebben over pro-democratie actievoerders die snode plannen hebben. ‘Degenen die ik ken, verzetten zich tegen verstoring van de crematie en hebben eerbied voor mensen die hun voormalige koning de laatste eer willen bewijzen.’

7.500 personen worden uitgenodigd voor crematie Bhumibol
4 oktober – 7.500 personen worden uitgenodigd om de crematie van koning Bhumibol op 26 oktober bij te wonen. Ze worden tevoren zorgvuldig gescreend, want de veiligheidsmaatregelen zijn streng, zeker nu vice-premier Prawit heeft verklaard dat kwaadwillende lieden de crematie willen verstoren (zie het bericht van gisteren).
Zowel op Sanam Luang, waar de laatste hand wordt gelegd aan het crematorium, als bij replica’s in de 76 provincies van het land, worden 50.000 man van de ministeries van Binnenlandse Zaken en Defensie en de Royal Thai Police ingezet. In Bangkok staan op negen plaatsen replica’s. Vice-premier Wissanu zegt dat de hoofdceremonie [op 26 oktober] voornamelijk wordt bijgewoond door staatsgasten en functionarissen die deelnemen aan de koninklijke processies.
De Civil Aviation Authoriy of Thailand (CAAT) heeft een gebied met een straal van 19 km rond Sanam Luang verklaard tot no-fly zone voor drones met uitzondering van drones waarvoor toestemming is verleend voor het maken van luchtfoto’s. Drones die daarmee in strijd zijn, worden ‘vernietigd’, zegt CAAT directeur-generaal Chula.

Donderdag 5 oktober
– Toeschouwers van de processies tijdens de crematie ceremonies voor Bhumibol, mogen toekijken vanaf het voetpad tegenover het Grand Palace, maar ze kunnen daar alleen komen via één van de negen controleposten. Ze moeten hun ID-kaart tonen en mogen alleen te voet verder gaan. Geadviseerd is om voedsel en drank mee te nemen alsmede indien van toepassing medicijnen. Het gebied rond Sanam Luang biedt plaats aan 250.000 personen, maar slechts 40.000 worden toegelaten tot aangewezen plekken. Na de crematie kan het crematorium nog tot november bezichtigd worden met inbegrip van een tentoonstelling.
De crematie wordt op alle tv-zenders live uitgezonden. De beelden van de ceremonies gaan naar 177 landen. De 96 Thaise ambassades in het buitenland zorgen voor plaatsen waar Thai kunnen kijken.

Donderdag 6 oktober
Donderdag was de laatste dag waarop in de Dusit Throne Hall in het Grand Palace de laatste eer kon worden bewezen aan wijlen koning Bhumibol (Rama IX). Er stond deze keer een langere rij dan op voorgaande dagen. Om middernacht ging de deur op slot. De geliefde vorst wordt op 26 oktober gecremeerd in een speciaal gebouwd, rijk versierd crematorium op Sanam Luang, waaraan maanden is gewerkt.

Laatste dag; duizenden in de rij voor afscheid van koning
6 oktober – Opening krant vandaag is een sfeerverslag van de laatste dag waarop de Dusit Throne Hall open was voor de bevolking (zie homepagina). Voor sommigen betekende dat 12 uur wachten om 1 minuut geknield met het gezicht op de vloer de koning de laatste eer te kunnen bewijzen. Een 54-jarige man uit Bangkok vertelde al 138 maal te zijn gekomen naar het Grand Palace. Gisteren was de 139e maal.
De krant schrijft dat het lichaam van Bhumibol ‘has been kept behind the golden urn at the Grand Palace’. Waarom behind en niet in begrijp ik niet. Of heb ik wat gemist in alle berichtgeving?

13 miljoen Thai bewezen Bhumibol laatste eer
7 oktober – Sinds 29 oktober vorig jaar hebben 12,73 miljoen Thai de gang naar het Grand Palace gemaakt om koning Bhumibol de laatste eer te bewijzen. Zoals gisteren al gemeld (zie het bericht Laatste dag; duizenden in de rij voor afscheid van koning) was het de laatste dag donderdag extreem druk. De krant meldt dat 110.889 Thai afscheid namen van hun ‘beloved monarch’.
Koning Bhumibol overleed op 13 oktober in het Siriraj ziekenhuis waar hij werd verpleegd. Er werd een rouwperiode van 1 jaar afgekondigd, waarin Thai geacht worden zwarte kleding te dragen, maar wit en grijs mogen ook. Op Sanam Luang verrees een crematorium. Duizenden vrijwilligers staken de handen uit de mouwen om de bezoekersstroom in goede banen te leiden, verstrekten voedsel en water en hielden het terrein schoon. Gisteren werd rond het paleis grote schoonmaak gehouden (foto).
Op 26 oktober wordt het lichaam van Bhumibol gecremeerd, maar de crematierites duren van 25 tot 29 oktober. Daarna vervalt het kledingvoorschrift. Vandaag wordt geoefend op de processies. Die zijn om 5 uur vanochtend begonnen op de Maha Rat Road en Ratchadamnoen Nai Avenue.

Voorbereidingen crematie Bhumibol in volle gang
9 oktober – De Ratchadamnoen Nai Avenue en de omgeving van Sanam Luang zijn vanaf vandaag tot 30 oktober afgesloten voor het publiek. Er wordt gerepeteerd ter voorbereiding van de crematie van koning Bhumibol, zoals optochten. De koning wordt op 26 oktober gecremeerd, vanaf 20 tot 29 oktober vinden allerlei ceremonies plaats.
Op 13 oktober woont de nieuwe koning (die nog gekroond moet worden) in het Grand Palace een merit-making ceremonie plaats omdat het 1 jaar geleden is dat Bhumibol de laatste adem uitblies.
RTP adjunct hoofdcommissaris Dechnarong heeft bekend gemaakt dat voor de beveiliging van alle ceremonies 38 eenheden met 30.000 manschappen worden ingezet. 20.000 vrijwilligers worden nog eens getraind als versterking. Commissaris Chanthep van de gemeentepolitie Bangkok zegt dat de beveiliging en verkeerscontrole ‘meer dan 100 procent’ zijn. Hij heeft ook vertrouwen in de controleposten die rond Sanam Luang opgezet zijn.
Nu de crematiedatum nadert, laten staatshoofden en vertegenwoordigers van enkele landen weten dat ze voor de crematie naar Thailand komen. De regering maakt de namen bekend wanneer de lijst compleet is. In ieder geval komen uit Japan prins Akishino en prinses Kiko.
De Zweedse regering houdt op 26 oktober een ceremonie om de koning te eren. Bhumibol is in 1950 benoemd tot Knight of the Swedish Royal Order of the Seraphim. Deze titel wordt alleen verleend aan leden van koninklijke huizen en buitenlandse staatshoofden.

Dinsdag 10 oktober
– Acht personen waaronder twee peuters zijn gisterochtend gewond geraakt bij een explosie in een wasserij in Nonthaburi. De wasserij is over alle vier verdiepingen zwaar beschadigd. Reddingswerkers moesten hydraulische apparatuur gebruiken om de vijf personen die in het puin bekneld zaten, vrij te krijgen.
Door de explosie vlogen stukken van de aluminiumdeur en een spiegel naar buiten, waardoor drie personeelsleden en klanten van een rijwielwinkel aan de overkant werden gewond en uitgestalde fietsen werden beschadigd. De politie vermoedt dat een droogmachine is ontploft. EOD-personeel en forensische politie doen onderzoek.
– De bouw van replica’s van het koninklijk crematorium in 76 provincies is naar verwachting zondag klaar. Er worden grote LED-schermen geplaatst voor uitzendingen van de crematieceremonies.
In totaal zijn in het hele land 802 plaatsen aangewezen waar van 20 tot 29 oktober dok mai chan (crematiebloemen) kunnen worden neergelegd.
Adjunct permanent secretaris Nisit van het ministerie van Binnenlandse Zaken zegt dat circa 61 miljoen bloemen zijn verzameld, die door mensen in het land zijn gemaakt. Ze worden tijdens de crematierites op verschillende plaatsen neergelegd.
Regeringswoordvoerder Sansern maakte gisteren bekend dat live verslaggeving door de media niet is toegestaan op de social media. Ze moeten de beelden overnemen van de TV Pool. Toeschouwers mogen wel filmen en fotograferen, maar op sommige plaatsen worden mobiele telefoonsignalen geblokkeerd.
Al eerder gemeld: op 13 oktober wordt in het Grand Palace een herdenking gehouden, 1 jaar nadat Bhumibol is overleden. Koning Vajiralongkorn (benoemd maar nog niet gekroond) is daarbij aanwezig. Niet vergeten: de crematie vindt plaats op 26 oktober.

Veel eerbetoon vandaag aan koning Bhumibol
13 oktober – Natuurlijk gaat de vergelijking mank, maar in Nederland zou het openingsverhaal van Bangkok Post vandaag hooguit een kortje zijn in een kort-nieuwskolom, maar het gaat over wijlen koning Bhumibol, volgens de krant de bij alle Thai geliefde monarch.
Vandaag is het precies 1 jaar geleden dat hij stierf. De traditie vereist dat dan een merit-making ceremonie wordt gehouden en wat dat precies is, vereist een heleboel uitleg. Lastig te vertalen ook omdat het specifiek voor het boeddhisme is en geen vergelijkbaar ritueel in andere godsdiensten kent.
De krant kopt over vier van de vijf kolommen dat de ceremonie wordt geleid door koning Rama X, over wie ik verder het zwijgen doe want de strafmaat die op majesteitsschennis staat is niet mals. De krant meldt dat Vajiralongkorn om 17 uur in de Dusit Maha Prasat Throne Hall arriveert om daar voor de urn zijn ‘persoonlijke’ krans en een krans van koningin Sirikit te leggen. Dertig monniken reciteren gebeden, één houdt een preek en daarna krijgen ze eten van de koning. Nog eens 89 monniken bidden in de troonhal voor de koning. Het aantal verwijst naar de leeftijd waarop Bhumibol overleed, althans volgens de Thaise rekenwijze omdat hij in zijn 89e levensjaar stierf.
De bevolking is gevraagd 89 seconden stilte te betrachten om 15.52 uur. Dat is het tijdstip waarop hij na een koningschap van 70 jaar de laatste adem uitblies. Premier Prayut en kabinetsleden geven ’s ochtends om 7 uur in het Government House wat in het Engels wordt genoemd ‘aalmoezen’ aan 89 monniken (voedsel en dagelijkse levensbehoeften). Dezelfde ceremonie wordt bij overheidsgebouwen in het land gehouden. De premier zou graag zien dat de bevolking bij hun huis de koning eren met merit-making, zegt assistent-regeringswoordvoerder Taksada.
De gemeente Bangkok heeft negen plaatsen aangewezen, waar dok mai chan (papieren crematiebloemen) kunnen worden neergelegd. Daar staan replica’s van het crematorium op Sanam Luang. Verder kunnen ze op honderd plaatsen in tempels worden geplaatst. De bloemen worden op 26 oktober verzameld en verbrand in het crematorium.
De replica’s in 56 provincies zijn klaar, aan de resterende 20 wordt de laatste hand gelegd. 94 Thaise ambassades en consulaten hebben dok mai chan naar het ministerie van Buitenlandse zaken gestuurd.
Ten slotte meldt het bericht dat de crematie wordt bijgewoond door kroonprins Haakon en prinses Mette-Marit uit Noorwegen. De overige staatshoofden zijn al eerder genoemd.

Vrijdag 13 oktober
– Pagina 2 van de krant is vandaag een advertentiepagina en het grootste deel van pagina 3 wordt in beslag genomen door Reflections on a true King of the people, waarin Aziatische journalisten hun gedachten laten gaan over de verdiensten van Bhumibol en hun gevoelens bij zijn overlijden. De kop King of the people lijkt mij een variant op een bekende uitspraak van prinses Diana die, in een tv-interview gevraagd hoe ze herinnerd wil worden, zei als The people’s princess, een uitspraak die na haar overlijden vaak is aangehaald.

Thailand neemt afscheid van Rama IX
21 oktober – Nog vijf dagen en dan neemt Thailand na een rouwperiode van 1 jaar definitief afscheid van koning Bhumibol (Rama IX). Kosten nog moeite zijn gespaard om de monarch een waardig afscheid te geven. Dit weekend vinden de laatste openbare repetities plaats van de zes processies.
Het openingsverhaal van Bangkok Post is vandaag geheel gewijd aan alle verkeersmaatregelen en de plaatsen waar toeschouwers worden toegelaten. Het artikel gaat vergezeld van een kader met de portretjes van de koninklijke hoogheden en hoogwaardigheidsbekleders die de crematie bijwonen. Tot nu toe respectievelijk 14 en 18, waaronder koningin Maxima.
De krant heeft ook een speciale website gemaakt met uitgebreide informatie over voorgaande crematies, achtergrond gegevens over de Phra Meru Mas en informatie voor de bevolking, zoals de voorgeschreven dress code. Zie: https://kingrama9.bangkokpost.com/
Op 2 november verricht prinses Sirindhorn de opening van het gebied rond het crematorium. Inmiddels staat het in volle glorie te pronken op Sanam Luang.

Hoofdstad past plannen voor crematie aan
22 oktober – De gemeente Bangkok heeft haar plannen voor de crematie aangepast. Er komen meer faciliteiten, zoals accommodaties en mobiele toiletten, en de hoeveelheid voedsel en drinkwater wordt uitgebreid. Want, schrijft de krant in de bovenkop: Millions of mourners expected to attend final farewell to king Bhumibol.
Adjunct-gemeentesecretaris Wantanee maakt dit bekend naar aanleiding van de ervaringen met de repetitie van de optochten die gisteren werd gehouden. Een andere adjunct zegt dat 5 miljoen toeschouwers uit Bangkok en andere provincies worden verwacht. Op Sanam Luang plus omgeving is op de dag van de crematie (26 oktober) slechts ruimte voor 50.000 personen.
De gemeente heeft negen replica’s gebouwd van het crematorium, en 42 plaatsen plus 62 tempels in gereedheid gebracht, waar rouwenden crematiebloemen kunnen neerleggen. Voor de hoge nood zijn 70 toiletwagens met 700 toiletpotten en urinoirs alsmede 150 mobiele toileteenheden om Sanam Luang beschikbaar. Rouwenden die in de stad overnachten, kunnen ook terecht in 65 scholen, hotels, tempels en winkels bij Sanam Luang.
Gisteren werd gerepeteerd voor de drie optochten waarin de koninklijke urn op de Great Victory Chariot van het Grand Palace naar Sanam Luang wordt gebracht en de urn in het crematorium wordt geplaatst.
Vandaag wordt gerepeteerd op de optochten waarin de koninklijke as naar het Grand Palace en twee tempels gaat. De zesde processie met 78 ruiters te paard wordt geleid door prinses Sirrivannavari, een ervaren paardrijdster die Thailand heeft vertegenwoordigd op ruitersport competities.
De media hebben vandaag straf. Ze mogen er geen verslag van doen omdat ze gisteren het verbod op live verslaggeving hebben overtreden. Ze mogen vandaag alleen naar het perscentrum in de Thammasat universiteit gaan.

Maandag 23 oktober
– De krant noemt het een bloementunnel: de expositie Flowers for Father die op 400 meter van de weg langs de Pak Klong Talad bloemenmarkt is ingericht. Duizenden vrijwilligers hebben miljoenen verschillende soorten bloemen gearrangeerd waaronder een decoratie bestaand uit het cijfer 9. [Bhumibol was koning Rama IX]
In de straat naar de expositie hebben bewoners hun woning versierd met goudsbloemen, waarvan de kleur geel verwijst naar de kleur van maandag, de geboortedag van Bhumibol. De tentoonstelling bestaat uit zes onderdelen die elk een ander aspect van de relatie tussen het volk en de vorst belichten.
– Zoals hierboven gemeld, opent de krant met het drone-verbod, maar het grootste deel van de tekst gaat daar niet eens over. Op een kaartje staan de wegen aangegeven die vanaf 22 uur zijn gesloten ter voorbereiding van de crematie op donderdag. Tot middernacht vandaag mogen bloemen worden neergelegd bij het levensgrote portret van Bhumibol dat aan de paleismuur hangt. Na alle ceremoniën op 29 oktober mogen er rond de klok bloemen worden neergelegd.Toeschouwers moeten hun zonnebril afzetten en hun paraplu dicht klappen wanneer de processies passeren. Ze hebben het advies gekregen om voedsel en water mee te nemen. Nog een adviesje: Draag details van een contactadres bij je, voor het geval de persoon in kwestie vanwege het hete weer en de drukte onwel wordt.De Royal Thai Police heeft een app geopend, genaamd Zon Tham Dee Pheu Pho, met updates van beschikbare routes naar Sanam Luang plus details over de ceremonie. Vandaag woont de koning op de Royal Plaza een ceremonie bij het King Rama V Equestrian Monument bij ter herinnering aan Chulalongkorn Memorial Day. Hij gaat daarna naar de  Amarin Winitchai Throne Hall in het Grand Palace om de relieken van koning Chulalongkorn (Rama V) eer te bewijzen. 57 monniken nemen daaraan deel.

Dinsdag 24 oktober
– Koning Vajiralongkorn heeft de regering opgedragen het gebied waar toeschouwers de uitvaart ceremonies kunnen volgen, uit te breiden. Hij heeft toestemming verleend voor gebruik van drie plaatsen rond het Grand Palace. Daardoor kunnen nog eens 18.800 mensen er terecht. Thans is er ruimte voor 171.000 toeschouwers.
Vanavond om 10 uur moet het gebied ontruimd zijn voor een inspectie door een speciaal veiligheidsteam en vanaf 5 uur morgen is het weer toegankelijk. De plaats waar aan de paleismuur een portret van de koning hangt, is het gehele etmaal toegankelijk. Daar bewijzen rouwenden de koning de laatste eer door guirlandes neer te leggen.
Gisteren vertrok uit de zuidelijke provincie Songkhla een speciale trein met rouwenden naar Bangkok. Ook vandaag en morgen worden extra treinen ingezet.

Koning maakt zich zorgen over de rouwenden
25 oktober – Koning Vajiralongkorn heeft opdracht gegeven maatregelen te treffen voor de veiligheid van de toeschouwers die morgen de processies volgen. Hij is met name bezorgd over de hitte die versterkt wordt door de hitte die het plaveisel afgeeft.
Legercommandant Chalermchai zei daarom gisteren dat rubber matten of matrassen ter bescherming worden neergelegd. Paraplu’s en hoeden zijn toegestaan totdat de optochten passeren.
Al enkele dagen neemt de drukte rond Sanam Luang toe. Velen hebben er overnacht en een plaatsje gereserveerd. Ze beschermden zich met regenjassen en paraplu’s tegen de zware regen. Bewoners lieten hen hun toilet en badkamer gebruiken, zoals de krant schrijft: In a spirit of giving.Hier en daar moesten vrijwilligers tussenbeide komen om de rust te bewaren omdat sommigen probeerden voor te piepen. Eén vrijwilligers zegt: ‘Omdat er veel minder toezicht is dan burgers, wordt het steeds moeilijker voor de mensen te zorgen.’
Vandaag beginnen de ceremonies die morgen culmineren in de crematie om 22 uur van het stoffelijk overschot van Bhumibol. Op zondag vinden de laatste ceremonies plaats. De koning heeft de autoriteiten gevraagd de toeschouwers vriendelijk te behandelen, niet te schelden en niet al te streng te zijn. Ook premier Prayut heeft aangedrongen op flexibel gedrag, aldus regeringswoordvoerder Sansern.

Vandaag in Bangkok Post
26 oktober – Evenals gisteren is de krant vandaag ingevouwen in een full-colour glossy met op de voorkant een foto van de Phra Meru Mas (crematorium) tegen een zwarte achtergrond en de tekst Farewell for Beloved Monarch. In de bijlage fraaie afbeeldingen van de sculpturen die het crematorium sieren.
Ik noem de vier grote goden Indra, Brahma, Narayana en Shiva; de vier goddelijke bewakers die het welzijn van mensen bewaken (voor elke kompasrichting 1) en de Himavanta Forest Creatures zoals Garuda (half mens, half vogel)), Naga (een grote slang met een gouden kop, rode ogen en meestal groene of zwarte schubben). Naga, die onder water leeft, vormt een natuurlijke vijand van de Garuda die over de hemel heerst.
Verder een tekening van het crematoriumterrein, waarop behalve de Phra Meru Mas paviljoens staan voor leden van de koninklijke famile, topambtenaren, monniken, hofartsen en een muziekensemble dat tijdens de ceremonie speelt.
De krant is in haar geheel gewijd aan de uitvaart, ander Thais nieuws is ‘verbannen’ naar de website. Vandaag verhuist de urn met het stoffelijk overschot van Bhumibol van de Dusit Maha Prasat Throne Hall naar Sanam Luang. Om half vijf houdt de Supreme Patriarch een preek en om 22 uur begint de lijkverbranding. (Alle voorgaande berichten over Bhumibol’s dood zijn gebundeld op de pagina Koning Bhumibol)

Rouwperiode eindigt vandaag
29 oktober – Op de een na laatste dag van de rouwperiode van een jaar heeft koning Vajiralongkorn zaterdagmiddag in de Dusit Maha Prasat Throne Hall in het Grand Palace eer betoond aan de stoffelijke overschotten van voormalige koningen en koning Bhumibol alsmede aan Boeddha-afbeeldingen. De monniken die de ceremonie bijwoonden, kregen van hem een aandenken en donatie.
Vandaag volgt nog een ceremonie. De gouden urn met het stoffelijk overschot van Bhumibol gaat daarna naar de Chakri Maha Prasat Throne Hall in het Grand Palace. De as verhuist naar Wat Bowonniwet Vihara en Wat Ratchabophit Sathit Maha Simaram. Zoals eerder gemeld wordt de as door soldaten te paard van het 29th Cavalry Batallion naar de tempels gebracht. Aan de kop van de processie, de laatste van tien, rijdt prinses Sirivannavari mee, een enthousiast amazone die Thailand heeft vertegenwoordigd op ruitersport toernooien.
In Wat Ratchabophit Sathit Maha Simaram leidt de Supreme Patriarch, tevens abt van de tempel, een ceremonie met dertig monniken. De ceremonie wordt bijgewoond door vijfhonderd vooraanstaande gasten. Zondag om middernacht eindigt de rouwperiode.
Het zal mijn lezers niet ontgaan zijn dat het in Bangkok Post een en al lof was voor de koning. Wie een realistischer beeld wil krijgen, dient andere bronnen te raadplegen, maar daaruit kan ik om begrijpelijke redenen niet citeren.

Wie doet dat nou: nepfoto’s verspreiden?
29 oktober – Internetgebruikers (in het Engels netizens) zijn gewaarschuwd geen nepberichten en foto’s van de crematie ceremoniën op de social media te delen. Isoc-woordvoerder Pirawat gaf hen gisteren de raad om zich tweemaal achter de oren te krabben [mijn woordkeus] alvorens op het knopje share te drukken.
Aanleiding voor zijn waarschuwing zijn foto’s die op internet circuleren, waarvan beweerd wordt dat ze vrijdag zijn genomen toen het stoffelijk overschot en de as van Bhumibol naar het Grand Palace werden gebracht. Maar die foto’s dateren van 17 december 2015 toen de stoffelijke resten van de  Supreme Patriarch werden vervoerd.
Pirawat riep de bevolking op om Isoc te bellen wanneer ze op iets stuit wat beledigend is voor de monarchie of een bedreiging vormt voor de nationale veiligheid.

Vandaag in Bangkok Post
30 oktober – Vannacht om 12 uur eindigde de vijfdaagse uitvaart van koning Bhumibol die gepaard ging met veel pracht en praal in tien optochten. In de laatste optocht gistermiddag brachten koning Vajiralongkorn en prinses Sirindhorn de twee urnen met de as van Bhumibol naar twee tempels (zie de foto op de homepagina). Een derde urn is bijgezet in de Chakri  Maha Prasat Throne Hall van het Grand Palace. De gehele voorpagina is gewijd aan de processie die verder bestond uit soldaten te paard van het 29th Cavalry Batallion, geleid door prinses Sirivannavari.
Op pagina 2 nog één kolom over de uitvaart (Roads safer as Thai see off late King) maar verder het ‘normale’ nieuws van de dag.

Opinie: Gezeur over kleur
1 november – Waar mensen en Thaise mensen in het bijzonder allemaal niet over kunnen zeuren. In haar wekelijkse rubriek op de opiniepagina van Bangkok Post signaleert Atiya Achakulwisit dat verwarring is ontstaan over de vraag welke kleur kleding gepast is, nu de rouwperiode van een jaar, waarin ze zwart droegen, voorbij is.
‘Veel mensen vragen zich af of ze heldere kleuren moeten dragen om aan te geven dat het leven doorgaat ondanks het grote verdriet. Sommigen menen dat gedempte kleuren meer respectvol zijn, daar de rouwperiode net voorbij is’, schrijft ze. Die geluiden zijn blijkbaar ook doorgedrongen tot de regering, want een regeringswoordvoerder heeft gezegd dat elke kleur, licht of niet, gedragen kan worden. Maar tegen het einde van de crematie ceremoniën deden regeringsfiguren [?] de suggestie om in de beginperiode ‘beleefde kleuren’ te dragen.
Atiya: ‘Het probleem is dat er niet bij gezegd is welke kleuren precies als “beleefd” worden beschouwd en hoe lang die “beginperiode” duurt.’ Ze vervolgt: ‘Het kan geen verrassing zijn dat sommige media en lifestyle goeroes hun eigen ideeën hebben geventileerd over wat een passende mode statement gedurende deze periode is of zelfs welke make-up te gebruiken die zowel respect toont als de wil om voort te gaan.’
Tot zover Atiya. Om daar een eigen conclusie aan vast te knopen. Als dit het belangrijkste probleem is waarmee Thailand kampt, dan valt het wel mee met problemen als corruptie, willekeur en al die andere dingen waarover de media dagelijks berichten. Overigens heb ik nooit geweten dat ik met mijn kledingkeuze een mode statement maak. (Bron: Bangkok Post, 1 november)

Woensdag 1 november
– Minister Anupong (BiZa) heeft de permanent secretaris van zijn minsterie opdracht gegeven onderzoek te doen naar de klachten over de gouverneur van Chon Buri. Maandag protesteerden honderden bewoners bij het Provinciehuis tegen hem omdat de ceremonie vorige week waarbij dok mai chan (crematiebloemen) konden worden neergelegd, slecht georganiseerd was waardoor ze niet de kans kregen bloemen te leggen. Veel rouwenden moesten urenlang wachten, terwijl duizenden ambtenaren als eerste toegelaten werden bij de replica van het crematorium.

Vrijdag 3 november
– Follow-up op het bericht over de gouverneur van Chon Buri tegen wie bewoners hebben geprotesteerd omdat hij de ceremonie waarbij dok mai chan (crematiebloemen) bij een replica van het crematorium konden worden gelegd, slecht had georganiseerd. Hij is niet de enige over wie geklaagd is: ook de gouvereur van Nonthaburi ligt onder vuur en in Bangkok zijn drie districtshoofden om dezelfde reden overgeplaatst.
Minister Anupong (BiZa) heeft twee commissies opgetuigd die onderzoek gaan doen. De klachten betreffen lange wachttijden in de brandende zon en bevoordeling van ambtenaren omdat ze niet in de rij hoefden te staan. Op change.org is een campagne begonnen waarin het ontslag van de gouverneur van Chon Buri wordt geëist. De petitie is tot nu toe door vijfduizend personen getekend.
In Nonthaburi werd de gouverneur uitgejouwd omdat hij een eind maakte aan de ceremonie hoewel nog talloze mensen stonden te wachten. Hij nam ijlings de benen in een busje.

Woensdag 8 november
– De provinciale gouverneurs van Chon Buri en Nonthaburi zijn overgeplaatst naar een inactieve post omdat ze steken hebben laten vallen bij de organisatie van het leggen van dok mai chan (crematiebloemen) op 26 oktober bij de replica van het crematorium in hun provincie. Ze worden tijdelijk vervangen door hun adjunct-gouverneur.
Over beiden is door bewoners geklaagd omdat ze lang moesten wachten op hun beurt, terwijl ambtenaren met voorrang werden toegelaten. In Chon Buri protesteerden bewoners op 30 oktober bij het Provinciehuis tegen de gang van zaken.

  • Geen Trackbacks
  • Reacties (0)
  1. Nog geen reacties