De kip of het ei

Illustratie uit een leesboekje met de letters k (kip) en kh (ei).Thai leren het alfabet door bij elke letter een woordje te onthouden, waarin die letter wordt gebruikt.

Illustratie uit een leesboekje met de letters k (kip) en kh (ei).Thai leren het alfabet door bij elke letter een woordje te onthouden, waarin die letter wordt gebruikt.

14-2

De Thaise taal is een toontaal, ze kent vijf toonhoogtes (laag, midden, hoog, stijgend, dalend), zogeheten geaspireerde medeklinkers (th, kh, ph) en lange en korte klinkers. Anders dan in onze taal spelen medeklinkers een ondergeschikte rol en ze worden dan ook door veel Thai ingeslikt. Dat merk je als ze Engels spreken, want die taal wordt over het algemeen belabberd gearticuleerd. Denk je dat een winkelier ‘fifty’ zegt en leg je een bankbiljet van 50 baht op de toonbank, krijg je 35 baht terug. Blijkt hij ‘fifteen’ te hebben gezegd.
De uitspraak van een Thais woord kan dus het verschil betekenen tussen begrepen worden of een blik krijgen van: wat zegt die farang (buitenlander) in hemelsnaam? Begint de persoon te lachen, dan weet je dat je iets heel doms, lachwekkends of nog erger smerigs hebt gezegd. Uiteraard in je onschuld.
Zo lukt het mij maar niet om de woordjes kip en ei uit elkaar te houden, respectievelijk _kaj (lage toon, ongeaspireerde k) en _khaj (lage toon, geaspireerde k). Nu valt dit probleem in de praktijk nog wel mee. Het woord voor spiegelei is _khaj –daaw (middentoon, spreek uit: dauw) en nog nooit heb ik een gebraden kip gekregen als ik _kaj –daaw zei. Maar zou ik een ei bestellen zonder dat –daaw, dan vrees ik het ergste. Misschien komt er dan wel een kakelende kip op mijn tafel.
Zijn dit al onoverkomelijke problemen als je – zoals ik – geen talenwonder bent; het Thais kent ook een andere woordvolgorde, het gebruik van zogeheten classifiers en sommige woorden hebben een nogal ruime betekenis.
Classifiers zijn nodig om bijvoorbeeld het meervoud van woorden aan te geven. Het woordje \loe:k (dalend, lange oe-klank als in boer) betekent kind. Vraag je aan een Thai hoeveel kinderen hij heeft, dan moet je de classifier voor personen (-khon) toevoegen, dus luidt de vraag: je hebben kind hoeveel personen? Het Nederlands kent deze constructie trouwens in een paar gevallen ook. Zo luidt het meervoud van andijvie niet andijvies, maar kroppen andijvie.
Ook de woordvolgorde wijkt af van het Nederlands: vragende voornaamwoorden worden aan het eind van de zin geplaatst. Waar ga je naartoe? wordt dus: Gaan waar naartoe? En Waar woon je? wordt: Jij wonen waar? Wat weer wel gemakkelijk is: werkwoorden worden in het Thais niet vervoegd, zoals uit deze voorbeelden blijkt.
En ten slotte geeft mijn Thais-Nederlands woordenboek bij veel Thaise woorden een reeks van betekenissen, die nogal uiteenlopen. Dat is ook precies de reden waarom de Thaise schrijver Pira Sudham in het Engels schrijft en niet in het Thais. Sudham: ‘Ik kan me in het Engels veel specifieker c.q. preciezer uitdrukken dan in mijn moedertaal.’
Maar het mooiste aan de Thaise taal vind ik de plaats van de klinkers in de geschreven taal. Die staan boven, onder, voor of achter de medeklinkers. Zoals de Thai zeggen: de klinkers dansen om de medeklinkers. Wie zou zo’n taal niet willen leren?

  • Geen Trackbacks
  • Reacties (0)
  1. Nog geen reacties